కారుణ్య నియామకానికి అర్హతల విషయంలో మృతిచెందిన ఉద్యోగికి సంబంధించిన 'అవివాహిత' కుమార్తెనే అర్హురాలంటూ... 2020 మే 5న ఏపీఎస్ఆర్టీసీ సర్క్యూలర్ ఇవ్వడాన్ని రాష్ట్ర ఉన్నత న్యాయస్థానం తప్పుపట్టింది. ఆ నిబంధన వివాహితులైన కుమార్తెల పట్ల వివక్ష చూపడమేనని చెప్పింది. కుమారుడి విషయంలో వివాహితుడా, అవివాహితుడా అనే తేడా చూపనప్పుడు... పెళ్లి అయిన కుమార్తెల విషయంలో ఎందుకని ప్రశ్నించింది. వివాహిత కుమార్తె కారుణ్య నియామకానికి అర్హురాలేనని స్పష్టం చేసింది. కుమార్తె వివాహం చేసుకుందన్న కారణంతో ఆమెను తల్లిదండ్రుల కుటుంబంలో సభ్యురాలు కాదని చెప్పడం దారుణమని హైకోర్టు పేర్కొంది.
కారుణ్య నియామక అర్హతల్లో 'అవివాహిత' అనే పదాన్ని రాజ్యాంగ విరుద్ధంగా ప్రకటిస్తూ... దానిని కొట్టేసింది. పిటిషనర్ వివాహితురాలైన దమయంతిని తగిన పోస్టుకు కారుణ్య నియామకం కింద పరిగణనలోకి తీసుకోవాలని ఆర్టీసీ అధికారులను ఆదేశిస్తూ... హైకోర్టు న్యాయమూర్తి జస్టిస్ బట్టు దేవానంద్ తీర్పు ఇచ్చారు. శ్రీకాకుళం జిల్లాలో ఆర్టీసీ డ్రైవర్గా పనిచేసిన తన తండ్రి పెంటయ్య 2009 మార్చిలో చనిపోయారని... కారుణ్య నియామకం కింద తాను చేసిన అభ్యర్థనను వివాహితురాలన్న కారణంతో అధికారులు తిరస్కరించారని... మృతుడి కుమార్తె సీహెచ్ దమయంతి 2014లో హైకోర్టును ఆశ్రయించారు.
పిటిషనర్ తరఫు న్యాయవాది వాదనలు వినిపిస్తూ... 'మృతుడి భార్య కారుణ్య నియామకం కోసం మొదట చేసిన అభ్యర్థనను అర్హత లేదన్న కారణంతో అధికారులు తిరస్కరించారు. తర్వాత పిటిషనర్ దమయంతి కారుణ్య నియామకం కోసం దరఖాస్తు చేయగా.. వివాహితురాలన్న కారణంతో పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు. 1999లో ప్రభుత్వం ఇచ్చిన జీవో 350 ప్రకారం పెళ్లి అయిన కుమార్తె సైతం కారుణ్య నియామకానికి అర్హురాలే అని కోర్టు దృష్టికి తీసుకొచ్చారు.
ఆర్టీసీ తరపు న్యాయవాది వాదనలు వినిపిస్తూ.. బ్రిడ్ విన్నర్ పథకం (బిడబ్ల్యుఎస్) కింద పిటిషనర్ అనర్హురాలని న్యాయస్థానానికి తెలిపారు. వివాహితురాలైన కారణంగా ఆమె అభ్యర్థనను తిరస్కరించామని చెప్పారు. 2020 మే నెలలో ఆర్టీసీ ఇచ్చిన సర్క్యూలర్ ప్రకారం... మృతుల భార్య, భర్త, లేదా కుమారుడు, 'అవివాహిత' కుమార్తె మాత్రమే అర్హులని వివరించారు. ఆ వివరాల్ని కోర్టు ముందు ఉంచారు. కుమారుడి విషయంలో పెళ్లి అయ్యిందా..? లేదా..? అనే విషయంలో ఎలాంటి షరతు లేదని చెప్పారు.
1999లో ఇచ్చిన జీవో 350 ప్రకారం వివాహిత అయిన కుమార్తె సైతం కారుణ్య నియామకానికి అర్హురాలని స్పష్టం చేస్తోంది. ఆర్టీసీ ఇచ్చిన సర్క్యులర్లో "అవివాహిత అర్హురాలని పేర్కొన్నారు. ఆ విధంగా పేర్కొనడం పెళ్లి అయిన కుమార్తెల పట్ల వివక్ష చూపడమే. కుమారుడి విషయంలో పెళ్లి అయ్యిందా..? లేదా..? అనే విషయంలో ఎలాంటి షరతు విధించలేదు. కుమారులు, కుమార్తెలు పెళ్లి చేసుకున్నారా..? లేదా..? అనేదానితో సంబంధం లేకుండా జీవితాంతం తల్లిదండ్రుల కుటుంబంలో భాగం. కుమార్తె వివాహం చేసుకుందన్న కారణంతో ఆమెను తల్లిదండ్రుల కుంటుంబంలో సభ్యురాలు కాదని చెప్పడం దారుణం. వివాహం అయినంత మాత్రాన తల్లిదండ్రుల కుటుంబంలో సభ్యుల హోదాను ఆమె కోల్పోరు. కుమారుడు, కుమార్తెలకు తల్లిదండ్రుల విషయంలో సమాన హక్కులు, విధులు ఉంటాయి.-ఇరువైపుల వాదనలు విన్న న్యాయమూర్తి
తల్లిదండ్రులు కన్నుమూస్తే.. అంతిమ సంస్కారాలు నిర్వహించిన, కుటుంబ బాధ్యతలను మోస్తున్న ఎందరో కూతుళ్లను చూస్తున్నాం. తల్లిదండ్రులు, వయోవృద్ధుల సంక్షేమ చట్టంలో పిల్లలు (చిల్డ్రన్) నిర్వచనం కిందకు కుమారుడు, కుమార్తె, మనవడు, మనవరాలుగా పేర్కొన్నారు. ఈ చట్టాన్ని తీసుకొచ్చే సమయంలో 'కుమార్తె'కు పెళ్లయిందా..? పెళ్లి కాలేదా..? అనే వ్యత్యాసాన్ని పార్లమెంట్ చూపలేదు. వివాహం అయిన తర్వాత తల్లిదండ్రుల బాగోగులు చూసుకునే బాధ్యతను ఈ చట్టం తీసేయలేదు. తల్లిదండ్రులు సాధారణ జీవనం గడిపేందుకు వారి అవసరాలను తీర్చేందుకు వివాహం అయిన కుమార్తెలపై బాధ్యత ఉంది. -న్యాయమూర్తి
ప్రస్తుత కేసులో తండ్రి చనిపోయాక వితంతు తల్లిని చూసుకోవాల్సిన బాధ్యత ఏకైక కుమార్తె అయిన పిటిషనర్పై ఉందని న్యాయమూర్తి వ్యాఖ్యానించారు. పిటిషనర్ భర్తకు శాశ్వత ఆదాయం లేదని... ఈ నేపథ్యంలో బ్రిడ్ విన్నర్ స్కీం (బిడబ్ల్యుఎస్) కింద ఆమెను తగిన పోస్టులో కారుణ్య నియామకానికి పరిగణనలోకి తీసుకోవాలని ఆదేశిస్తున్నట్లు తీర్పులో పేర్కొన్నారు.
ఇదీ చదవండి: