ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ: ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੇਗੀ, ਕੀ ਕੇਸੀਆਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ ਜਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰੇਵੰਤ ਰੈਡੀ ਜਿੱਤਣਗੇ? ਕੀ ਭਾਜਪਾ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡ ਸਕੇਗੀ ਅਤੇ ਕੀ ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਦੀ ਪਕੜ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਰਹੇਗੀ? ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੁਣ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਤੈਅ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ: ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਬੀਆਰਐਸ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਫਲੈਗਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਰਾਇਥੂ ਬੰਧੂ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੈਸੇ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2018 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਦੋਂ ਟੀਆਰਐਸ (ਨਵਾਂ ਨਾਮ ਬੀਆਰਐਸ) ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਪਰ, ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ: ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੀਆਰਐਸ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਪੈਸੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ 66 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਏਕੜ ਲਈ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ।
ਦਰਅਸਲ, ਬੀਆਰਐਸ ਨੇਤਾ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਓ ਨੇ ਇੱਕ ਚੋਣ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਲੈਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਆਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਨੂੰ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੈਸੇ ਦੇ ਟਰਾਂਸਫਰ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਬੀਆਰਐਸ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਵਰਕਰਾਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਕਰ ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਜਦਕਿ, ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਲਈ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਵਰਕਰਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਰਕਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਗਿਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਫਾਇਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਬੰਧ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਬੁਲਾਏ ਗਏ ਵਰਕਰਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸੀ।
2018 ਅਤੇ 2014 ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ : ਬੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 2018 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 88 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਕਾਂਗਰਸ 19 ਸੀਟਾਂ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ। ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੀਟ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਬੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 46.8 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 28.4 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਕਰੀਬ ਸੱਤ ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਟੀਡੀਪੀ ਨੂੰ 3.5 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਨੂੰ 2.7 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਟੀਡੀਪੀ ਨੂੰ ਦੋ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਜਦਕਿ ਦੋ ਉਮੀਦਵਾਰ ਆਜ਼ਾਦ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਜਿੱਤੇ।
2018 ਵਿੱਚ, ਇੱਥੇ 16 ਉਮੀਦਵਾਰ ਸਨ, ਜੋ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਨਾਲ ਜਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 10 BRS ਤੋਂ ਸਨ। ਬਾਕੀ ਛੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਬੀਆਰਐਸ ਮੁਖੀ ਕੇਸੀਆਰ ਨੇ 2001 ਵਿੱਚ ਟੀਡੀਪੀ ਛੱਡ ਕੇ ਟੀਆਰਐਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2011 ਵਿੱਚ ਵਾਈਐਸਆਰ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਨਵੀਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਨਾਮ ਵਾਈਐਸਆਰਸੀਪੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ। ਵਾਈਐਸਆਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 2014 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ 2018 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਚੋਣ ਨਾ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
2014 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 63, ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 21, ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਨੂੰ ਸੱਤ, ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਪੰਜ ਅਤੇ ਟੀਡੀਪੀ ਨੂੰ 15 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। YSRCP ਨੂੰ ਵੀ ਤਿੰਨ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ 11 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, 2014 ਵਿੱਚ ਟੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 34 ਫੀਸਦੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 25 ਫੀਸਦੀ, ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ ਨੂੰ 3.7 ਫੀਸਦੀ, ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 7 ਫੀਸਦੀ, ਟੀਡੀਪੀ ਨੂੰ 14.6 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਵਾਈਐਸਆਰਸੀਪੀ ਨੂੰ 3.4 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਟੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 2009 ਵਿੱਚ 10 ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ 26 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ।
2014 ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਨਵਾਂ ਰਾਜ ਬਣ ਗਿਆ। ਕੇਸੀਆਰ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਟੀਆਰਐਸ ਕੋਲ 63 ਸੀਟਾਂ ਸਨ। ਉਸ ਕੋਲ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ 17 ਵਿੱਚੋਂ 11 ਸੀਟਾਂ ਸਨ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਚਾਰ ਅਤੇ ਟੀਆਰਐਸ ਨੂੰ 11 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।
ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ-
- ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਸੀਟਾਂ - 119, ਕੁੱਲ ਵੋਟਰ 3.17 ਕਰੋੜ।
- ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ - ਬੀਆਰਐਸ, ਕਾਂਗਰਸ, ਭਾਜਪਾ, ਏਆਈਐਮਆਈਐਮ, ਸੀਪੀਆਈ, ਸੀਪੀਐਮਐਸ
- ਰਾਜ ਦਾ ਗਠਨ - ਜੂਨ, 2014
ਮੁੱਖ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਾ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ- ਗਜਵੇਲ ਅਤੇ ਕਾਮਰੇਡੀ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੇਸੀਆਰ ਗਜਵੇਲ ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਈਟਾਲਾ ਰਾਜੇਂਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਕਾਮਰੇਡੀ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਵੈਂਕਟ ਰਮਨ ਰੈਡੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਰੇਵੰਤ ਰੈਡੀ ਕੋਡਂਗਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਰੇਵੰਤ ਰੈਡੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ। ਉਹ ਕਾਮਰੇਡੀ ਤੋਂ ਵੀ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕੇ.ਟੀ.ਆਰ. ਸਿਰਸਾਲਾ ਤੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ। ਉਹ ਬੀਆਰਐਸ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਬੀਜੇਪੀ ਨੇ ਰਾਣੀ ਰੁਦਰਮਾ ਰੈੱਡੀ ਨੂੰ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕੇਟੀਆਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੇਂਡਮ ਕਰੁਣਾ ਮਹੇਂਦਰ ਰੈਡੀ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ।
ਕਰੀਮਨਗਰ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੰਜੇ ਬੰਡੀ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਆਰਐਸ ਨੇ ਗੰਗੁਲਾ ਕਮਲਕਰ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਪੁਰੂਮੱਲਾ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ। ਕਮਲਕਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਸੀਟ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਚੋਣ ਜਿੱਤਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜ਼ਹਰੂਦੀਨ ਜੁਬਲੀ ਹਿੱਲ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਆਰਐਸ ਨੇ ਮਗਨਤੀ ਗੋਪੀਨਾਥ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਲੰਕਾਲਾ ਦੀਪਕ ਰੈੱਡੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ। ਬੀਜੇਪੀ ਨੇ ਗ੍ਰੇਟਰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਡੱਬਕ ਉਪ ਚੋਣ ਵੀ ਜਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕੇਸੀਆਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਰੋਧੀ ਵੋਟ ਦਾ ਬਿਹਤਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ।
