ਗੋਰਖਪੁਰ: ਧਰਮ, ਭਗਤੀ, ਗਿਆਨ ਤੇ ਸਦਾਚਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਸੁਣਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਥੇ ਹੀ ਗੀਤਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਕਲਿਆਣ ਪੱਤਰਿਕਾ , ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪਸੰਦ ਦਾ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਖਿਆਲ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ। 1926 'ਚ ਗੋਰਖਪੁਰ 'ਚ ਗੀਤਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਉਥੇ ਹੀ 92 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਕਲਿਆਣ ਪੱਤਰਿਕਾ ਨੇ 1102 ਅੰਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦੇ ਕਵਰ ਪੇਜ 'ਤੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਅਨੋਖਿਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਗੀਤਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1926 'ਚ ਜੈ ਦਿਆਲ ਗੋਇਨਕਾ ਤੇ ਹਨੁਮਾਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਪੋਦਾਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਕਲਿਆਣ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਟਰੱਸਟ ਬੋਰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਧੇਸ਼ਾਮ ਖੇਮਕਾ ਹੈ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਟਰੱਸਟੀ ਦੇਵੀ ਦਿਆਲ ਅਗਰਵਾਲ ਹੈ।
ਇਸ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾ ਦੀ ਹਕੁਮਤ ਸੀ, ਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਇਸ ਪੱਤਰਿਕਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਤੇ ਅੱਜ ਲਗਭਗ 2 ਲੱਖ ਪੱਤਰਿਕਾ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਨੇ ਕੋਨੇ 'ਚ ਡਾਕ ਨਾਲ ਭੇਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
1940 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ 'ਚ ਕਲਿਆਣ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਪੱਤਰਿਕਾ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਸਭਾ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
1946 'ਚ ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਅ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਤਰਿਕਾ ਨੇ ਮਾਲਵੀਅ ਅੰਕ ਕੱਢਿਆ, ਪਰ ਯੁਨਾਇਟੇਡ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ ਤੇ ਬਿਹਾਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ਯੋਗ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜਬਤ ਕਰ ਲਏ।
ਉਥੇ ਕੁਝ ਸਮੇ ਬਾਅਦ ਪੱਤਰਿਕਾ ਨੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਪ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਕਲਿਆਣ 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੱਤਰ ਛਪਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਲੋਕ ਦੱਸਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਮ-ਨਾਮ ਜਪਣ ਨਾਲ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ। ਨਾਲ ਗੀ ਪੱਤਰਿਕਾ ਨੇ ਰਾਮਾਇਣ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵੀ ਕਰਵਾਈ ਸੀ।
ਕਲਿਆਣ ਨੇ ਹਿਦੂ ਕੋਡ ਬਿੱਲ ਨੂੰ 4 ਹਿੱਸਿਆ 'ਚ ਪਾਸ ਹੋਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਸੀ। ਇਹ ਪੱਤਰਿਕਾ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦਾ ਅਲਖ ਜਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਲਈ ਗੋਰਖਪੁਰ ਦੀ ਗੀਤਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ 'ਚ ਵੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇ ਹੈ।
