ETV Bharat / business

ਤੁਸੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕੈਸ਼ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ? ਜਾਣ ਲਓ ਨਿਯਮ..ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪੈ ਸਕਦੀ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੀ ਰੇਡ - CASH RESOURCE

ਜੋ ਲੋਕ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਨਕਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਘਰ 'ਚ ਨਕਦੀ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ ਨਿਯਮ।

Income Tax department
ਤੁਸੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕੈਸ਼ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ? (ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਫੋਟੋ)
author img

By ETV Bharat Business Team

Published : Dec 19, 2024, 2:27 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਕਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੋ ਲੋਕ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਆਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਕਦੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਕਾਫੀ ਨਕਦੀ ਘਰ 'ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਪਰ, ਟੈਕਸ ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਧਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਕਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਨਕਦੀ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?

ਨਕਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀ ਨਿਯਮ?

ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਘਰ 'ਚ ਨਕਦੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਨਿਯਮ ਜਾਂ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਕਦੀ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਉਸ ਪੈਸੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰੋਤ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ITR ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਕਮਾਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਨਕਦੀ ਹੋਵੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕਦੋ ਹੋ ਸਕਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ?

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਜੇਕਰ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਅਣਐਲਾਨੀ ਨਕਦੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਅਣਐਲਾਨੀ ਰਕਮ ਦਾ 137 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਕਦ ਸੰਬੰਧੀ ਹੋਰ ਨਿਯਮ ਕੀ ਹਨ?

ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਕਦ ਕਢਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 194N ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ TDS ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਨਿਯਮ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 3 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ITR) ਨਹੀਂ ਭਰੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਕਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੋ ਲੋਕ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਆਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਕਦੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਕਾਫੀ ਨਕਦੀ ਘਰ 'ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਪਰ, ਟੈਕਸ ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਧਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਕਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਨਕਦੀ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?

ਨਕਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੀ ਨਿਯਮ?

ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਘਰ 'ਚ ਨਕਦੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਨਿਯਮ ਜਾਂ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਕਦੀ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਉਸ ਪੈਸੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਵੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰੋਤ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ITR ਘੋਸ਼ਣਾ ਪੱਤਰ ਵੀ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਕਮਾਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਨਕਦੀ ਹੋਵੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕਦੋ ਹੋ ਸਕਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ?

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਜੇਕਰ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਅਣਐਲਾਨੀ ਨਕਦੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਅਣਐਲਾਨੀ ਰਕਮ ਦਾ 137 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਕਦ ਸੰਬੰਧੀ ਹੋਰ ਨਿਯਮ ਕੀ ਹਨ?

ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਕਦ ਕਢਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 194N ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ TDS ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਨਿਯਮ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 3 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ (ITR) ਨਹੀਂ ਭਰੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.