ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫਲਾਈਟਾਂ ਉੱਡਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਰਘਟਨਾ ਜਾਂ ਕਰੈਸ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦਸ ਮਿਲੀਅਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ
ਐਤਵਾਰ 29 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ 181 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਤੱਕ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 167 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 25 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਕੁੱਲ 67 ਯਾਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 38 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਹਾਜ਼ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ? ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੰਜ਼ਿਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਵਾਈ ਸਫਰ 'ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰੋ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੜਕ 'ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਹੋਏ, ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਰੇਲਗੱਡੀ 'ਚ ਸਫਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦਾ।
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ
ਅਲਾਸਕਾ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 261 ਹਾਦਸਾ, ਸਾਰੇ 88 ਯਾਤਰੀ ਮਾਰੇ ਗਏ
ਅਲਾਸਕਾ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 261 ਮੈਕਡੋਨਲ ਡਗਲਸ MD-80 ਜਹਾਜ਼ ਸੀ। ਇਹ ਉਡਾਣ 31 ਜਨਵਰੀ, 2000 ਨੂੰ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਅਨਾਕਾਪਾ ਟਾਪੂ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 2.7 ਮੀਲ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 88 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਪੰਜ ਕਰੂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿੱਚ 83 ਯਾਤਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 2018 ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ 737 ਮੈਕਸ 8 ਯਾਤਰੀ ਜੈੱਟ ਦੇ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 346 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2024 ਵਿੱਚ ਅਲਾਸਕਾ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਬੋਇੰਗ ਕੰਪਨੀ ਦੇ 737 ਮੈਕਸ 9 ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖਿੜਕੀ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਨੇ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ।
ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ, 72 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਯੇਤੀ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਏਟੀਆਰ 72 ਜਹਾਜ਼ ਪੋਖਰਾ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। 15 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਵਾਪਰਿਆ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 72 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਦੋ ਨਿਆਣਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚਾਰ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਸਮੇਤ 72 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ 15 ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਹਰ ਕੋਈ ਮਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 17 ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ, 298 ਮੌਤਾਂ
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 17 (MH17) ਐਮਸਟਰਡਮ ਤੋਂ ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ 17 ਜੁਲਾਈ 2014 ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ 298 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, 2022 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਡੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਤਿੰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਸੀ।
ਕੈਨੇਡਾ-ਭਾਰਤ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਉਡਾਣ, 329 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ
ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਤੱਟ 'ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਜਾ ਰਹੀ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਉਡਾਣ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 329 ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਫਲਾਈਟ 23 ਜੂਨ 1985 ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਬੰਬ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ 24 ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ 268 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 131 ਲਾਸ਼ਾਂ ਹੀ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਏਅਰ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ
1 ਜੂਨ 2009 ਨੂੰ ਏਅਰ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ 447 ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਹਾਜ਼ 'ਚ 228 ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਏਅਰ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 447 ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਰੀਓ ਡੀ ਜੇਨੇਰੀਓ ਤੋਂ ਪੈਰਿਸ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤੁਰਕੀ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਉੱਡਣ ਕਾਰਨ 346 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ
ਤੁਰਕੀ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 981, ਮੈਕਡੋਨਲ ਡਗਲਸ ਡੀਸੀ-10, 3 ਮਾਰਚ, 1974 ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਗੋ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਉੱਡ ਗਿਆ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਯੂਰਪ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ 'ਚ 346 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਜਾਪਾਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 520 ਦੀ ਮੌਤ
ਟੋਕੀਓ ਤੋਂ ਓਸਾਕਾ ਜਾਣ ਵਾਲੀ JAL ਫਲਾਈਟ 123 12 ਅਗਸਤ, 1985 ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 524 ਵਿੱਚੋਂ 520 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਟੈਕਨੀਸ਼ੀਅਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੂਛ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਚਰਖੀ ਦਾਦਰੀ 'ਚ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਹਵਾ 'ਚ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਘਟਨਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਚਰਖੀ ਦਾਦਰੀ ਪਿੰਡ 'ਚ ਅੱਧ-ਹਵਾਈ ਟੱਕਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ, ਜਿਸ 'ਚ 349 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 12 ਨਵੰਬਰ 1996 ਨੂੰ ਹੋਈ ਇਸ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਚਿਮਕੇਂਟ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 1907 ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਧਹਰਾਨ ਜਾ ਰਹੀ ਸਾਊਦੀ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 763 ਵਿਚਕਾਰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਟੱਕਰ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਸਾਰੇ 349 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
1979 ਦਾ ਅਮਰੀਕਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਹਾਦਸਾ
ਅਮਰੀਕਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 191, ਮੈਕਡੋਨਲ ਡਗਲਸ ਡੀਸੀ-10, 25 ਮਈ, 1979 ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਵਿੱਚ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਟੇਕਆਫ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਖੱਬੇ ਇੰਜਣ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਸ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਇੰਜਣ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਇਸ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 273 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਲਾਪਤਾ, ਅਜੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ
ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 370, ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਤੋਂ ਬੀਜਿੰਗ ਲਈ 239 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, 8 ਮਾਰਚ, 2014 ਨੂੰ ਰਾਡਾਰ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਤੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਰਹੱਸ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
