ବୌଦ୍ଧ: ପବିତ୍ର ଆଶ୍ବିନ ଓ କାର୍ତ୍ତୀକ ମାସର ଠିକ ସନ୍ଧି ସମୟରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ ମହାଖଳା ପୂଜା । ଆଉ ଏହି ପୂଜାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ ବାଡିଖେଳ । ଏହି ମାହେଶ୍ବରୀ ବାଡି ପ୍ରାଚୀନ ଋଣକୌଶଳର ଏକ ଅଂଶବିଶେଷ ।
ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାକୁ ଡୁମାଳ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଙ୍କ ଭିତ୍ତିଭୂମି କୁହାଯାଇଥାଏ । ତେବେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଚାଷକାର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ବୌଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟର ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ସାମିଲ ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଥିଲେ । ଯାହାର ଝଲକ ମାହେଶ୍ବରହୀଙ୍କ ମହାଖଳା ପୂଜା ଅବସରରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବାଡିଖେଳ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଏହି ପରମ୍ପରାରେ ମାହେଶ୍ବରୀଙ୍କ ପ୍ରତିକାତ୍ମକ ବାଡି ସ୍ବରୂପ ମହୁଲ ବାଡି ଓ ଖମ୍ବେଶ୍ବରୀଙ୍କ ରୋହିଣୀ ବାଡିକୁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଶୈଳୀରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଥିସହ ଷୋଳ ଖାଡି ବାଦ୍ୟର ତାଳେ ତାଳେ ଉକ୍ତ ଦୁଇ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବାଡି ସହିତ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରାତ୍ରୀର ଏହି ସନ୍ଧିକାଳରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥାଏ । ଯାହାକି ବୌଦ୍ଧ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାଚୀନ ଯୁଦ୍ଧ କଳାକୁ ପୁନଃର୍ଜିବୀତ କରିଥାଏ ।
ବୌଦ୍ଧରୁ ସତ୍ୟ ନାରାୟଣ ପାଣି, ଇଟିଭି ଭାରତ