ETV Bharat / bharat

Hyderabad Liberation Day: କାଲି ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମୁକ୍ତି ଦିବସ, ଜାଣନ୍ତୁ ନିଜାମ ବର୍ବରତାଠୁ ମୁକ୍ତିପଥର ଯାତ୍ରା

ଆସନ୍ତାକାଲି (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭) ହାଇଦ୍ରାବାଦ ପାଳିବ ମୁକ୍ତି ଦିବସ । ଜାଣନ୍ତୁ ନିଜାମ ବର୍ବରତାଠୁ କିପରି ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲେ ହାଇଦ୍ରାବାଦି । ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ

Etv Bharat
Etv Bharat
author img

By ETV Bharat Odisha Team

Published : Sep 16, 2023, 10:20 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆସନ୍ତାକାଲି ୭୫ତମ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମୁକ୍ତି ଦିବସ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭ କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମୁକ୍ତି ଦିବସ' ଭାବେ ପାଳନ କରୁଥିବା ବେଳେ ତେଲେଙ୍ଗାନା ସରକାର ପାଳିବେ 'ଜାତୀୟ ଏକତା ଦିବସ' । ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ହେବାକୁ ଥିବା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବିଜେପି ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସମିତି (ଟିଆରଏସ) ତେଲେଙ୍ଗାନାରେ ଭୋଟରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବେ । ଅନ୍ୟପଟେ ୧୬-୧୭ ତାରିଖ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ କଂଗ୍ରେସର ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ବୈଠକ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି । ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଐତିହାସିକ ସହର କିପରି ନିଜାମ ବର୍ବରତାଠୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲା ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତୁ ।

Hyderabad Liberation Day
ଅପରେସନ ପୋଲୋ

ଅପରେସନ ପୋଲୋ କଣ ? :- ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ମିର ଓସମାନ ଅଲ୍ଲି ଖାନ (ଆସଫ ଜାହି ରାଜବଂଶର ସପ୍ତମ ପିଢି) ଭାରତୀୟ ସେନାର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପରେ ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲା । ଯାହାକୁ 'ଅପରେସନ୍ ପୋଲୋ' ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ଦିନ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଗଲା । କିନ୍ତୁ ଏହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ ଅଟେ । ଜାନୁଆରୀ ୨୬, ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭାରତ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ସେତେବେଳେ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ନିଜାମଙ୍କୁ 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ରାଜ୍ୟର ରାଜପ୍ରମୁଖ' କରାଯାଇଥିଲା।

ଅପରେସନ ପୋଲୋ:- ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ରେ ଭାରତର ନୂତନ ସ୍ବାଧୀନ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦ୍ବାରା ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରିନ୍ସଲି ଷ୍ଟେଟ୍ ବିରୋଧରେ ପୋଲିସର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ 'ଅପରେସନ ପୋଲୋ' କୋଡ୍‌ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଶତ୍ରୁତା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରି ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲା । ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନରେ ମିଶ୍ରଣ କରିଥିଲା । କୁହାଯାଏଛି ଯେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ଭାରତ ସହ ଏକ ସମ୍ମାନଜନକ ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ୨୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ ମସିହାରେ 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସ୍ଥିତିର ପ୍ରକୃତ ତଥ୍ୟ' (The True Facts Of The Hyderabad Situation)ରେ ଏହି ଅପରେସନ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ।

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- Hyderabad Liberation Day: National Integration Day ପାଳନ କରିବାକୁ ଶାହାଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲେ ଓଓ୍ୱେସୀ

ଅପରେସନ ପୋଲୋରେ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା:- ଅପରେସନ ପୋଲୋରେ ୪୨ ଜଣ ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ୯୭ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୨୪ ଜଣ ନିଖୋଜ ଥିଲେ । ଅନ୍ୟପଟେ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସେନା (ନିଜାମଙ୍କ ସେନା)ରୁ ୪୯୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ୧୨୨ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଭାରତ ସହିତ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ମିଶ୍ରଣ :- ୧୯୪୮ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨୯-୩୦ରେ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ, ଭିପି ମେନନ୍, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ରାଜନୈତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ଏବଂ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଚୌଧୁରୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ଏକ ବୈଠକ କରି ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ଶୀଘ୍ର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲା । ଯଦିଓ ନିଜାମ ଏହି ମିଶ୍ରଣ ଚୁକ୍ତିପତ୍ରରେ ଦସ୍ତଖତ କରିନଥିଲେ, ତଥାପି ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଅର୍ଥ ମିଶ୍ରଣ ଲାଗି ତାଙ୍କ ସହମତି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଭାରତ ସହିତ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଥିଲା ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ:- ୧୯୪୯ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଏମ.କେ ଭେଲୋଡିଙ୍କୁ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧୀକାରୀ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ମିଳିଥିଲା । ଏହାପରେ ସେ ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ନିଜାମ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ରାଜ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଭାବେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୧୯୫୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ ତାରିଖରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ନିର୍ବାଚନରେ ରାଜ୍ୟରେ ବସିଥିଲା ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭା ବୈଠକ ।

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆସନ୍ତାକାଲି ୭୫ତମ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମୁକ୍ତି ଦିବସ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭ କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମୁକ୍ତି ଦିବସ' ଭାବେ ପାଳନ କରୁଥିବା ବେଳେ ତେଲେଙ୍ଗାନା ସରକାର ପାଳିବେ 'ଜାତୀୟ ଏକତା ଦିବସ' । ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ହେବାକୁ ଥିବା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବିଜେପି ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସମିତି (ଟିଆରଏସ) ତେଲେଙ୍ଗାନାରେ ଭୋଟରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବେ । ଅନ୍ୟପଟେ ୧୬-୧୭ ତାରିଖ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ କଂଗ୍ରେସର ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ବୈଠକ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି । ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିଦ୍ବନ୍ଦିତା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଐତିହାସିକ ସହର କିପରି ନିଜାମ ବର୍ବରତାଠୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିଲା ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତୁ ।

Hyderabad Liberation Day
ଅପରେସନ ପୋଲୋ

ଅପରେସନ ପୋଲୋ କଣ ? :- ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ମିର ଓସମାନ ଅଲ୍ଲି ଖାନ (ଆସଫ ଜାହି ରାଜବଂଶର ସପ୍ତମ ପିଢି) ଭାରତୀୟ ସେନାର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପରେ ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲା । ଯାହାକୁ 'ଅପରେସନ୍ ପୋଲୋ' ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ଦିନ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଗଲା । କିନ୍ତୁ ଏହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ ଅଟେ । ଜାନୁଆରୀ ୨୬, ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଭାରତ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ସେତେବେଳେ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ନିଜାମଙ୍କୁ 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ରାଜ୍ୟର ରାଜପ୍ରମୁଖ' କରାଯାଇଥିଲା।

ଅପରେସନ ପୋଲୋ:- ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ରେ ଭାରତର ନୂତନ ସ୍ବାଧୀନ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦ୍ବାରା ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରିନ୍ସଲି ଷ୍ଟେଟ୍ ବିରୋଧରେ ପୋଲିସର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ 'ଅପରେସନ ପୋଲୋ' କୋଡ୍‌ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଶତ୍ରୁତା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରି ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲା । ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନରେ ମିଶ୍ରଣ କରିଥିଲା । କୁହାଯାଏଛି ଯେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ଭାରତ ସହ ଏକ ସମ୍ମାନଜନକ ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ୨୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୮ ମସିହାରେ 'ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସ୍ଥିତିର ପ୍ରକୃତ ତଥ୍ୟ' (The True Facts Of The Hyderabad Situation)ରେ ଏହି ଅପରେସନ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି ।

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ- Hyderabad Liberation Day: National Integration Day ପାଳନ କରିବାକୁ ଶାହାଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲେ ଓଓ୍ୱେସୀ

ଅପରେସନ ପୋଲୋରେ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା:- ଅପରେସନ ପୋଲୋରେ ୪୨ ଜଣ ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ୯୭ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୨୪ ଜଣ ନିଖୋଜ ଥିଲେ । ଅନ୍ୟପଟେ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ସେନା (ନିଜାମଙ୍କ ସେନା)ରୁ ୪୯୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ୧୨୨ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଭାରତ ସହିତ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ମିଶ୍ରଣ :- ୧୯୪୮ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨୯-୩୦ରେ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ, ଭିପି ମେନନ୍, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ରାଜନୈତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ଏବଂ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଚୌଧୁରୀ ମୁମ୍ବାଇରେ ଏକ ବୈଠକ କରି ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ଶୀଘ୍ର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲା । ଯଦିଓ ନିଜାମ ଏହି ମିଶ୍ରଣ ଚୁକ୍ତିପତ୍ରରେ ଦସ୍ତଖତ କରିନଥିଲେ, ତଥାପି ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଅର୍ଥ ମିଶ୍ରଣ ଲାଗି ତାଙ୍କ ସହମତି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଭାରତ ସହିତ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ମିଶ୍ରଣ ହୋଇଥିଲା ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ:- ୧୯୪୯ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଏମ.କେ ଭେଲୋଡିଙ୍କୁ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧୀକାରୀ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତି ମିଳିଥିଲା । ଏହାପରେ ସେ ୧୯୫୦ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୬ ତାରିଖରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ନିଜାମ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ରାଜ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଭାବେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୧୯୫୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ ତାରିଖରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ନିର୍ବାଚନରେ ରାଜ୍ୟରେ ବସିଥିଲା ପ୍ରଥମ ବିଧାନସଭା ବୈଠକ ।

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.