୨୦୧୧ ଭାରତର ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ବାସହୀନ ପରିବାର ଯେଉଁମାନେ ଭବନରେ କିମ୍ବା ଜନଗଣନା ଗୃହରେ ବାସ କରୁନାହାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ରାସ୍ତା କଡ଼ରେ, ପାଦଚଲା ରାସ୍ତାରେ, ହ୍ୟୁମ୍ପାଇପରେ, ଫ୍ଲାଇଓଭର, ପାହାଚ ତଳେ କିମ୍ବା ଧର୍ମ ଅନୁଷ୍ଠାନର ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ, ମଣ୍ଡପ, ରେଳ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଇତ୍ୟାଦିରେ ପରିବାର ସହିତ ରହିଥାନ୍ତି ।
ଯଦିଓ ଉଭୟ ସହରାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବାସହୀନ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ରହିଛି, ୨୦୦୧-୨୦୧୧ମସିହାରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବାସହୀନ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦଶମିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ୨୮.୪ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । କିନ୍ତୁ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଏହା ୨୦.୫ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ବାସ୍ତବରେ, ଭାରତରେ ବଡ଼ ସହରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ବାସହୀନ ଜନସଂଖ୍ୟାର ରାଜଧାନୀ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
୨୦୧୧ ମସିହାର ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ, ଭାରତରେ ୧.୭ ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ବାସହୀନ ବାସିନ୍ଦା ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରୁ ୯୩୮,୩୮୪ ସହରାଞ୍ଚଳର (ସମୁଦାୟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୦.୧୯ ପ୍ରତିଶତ) ବୋଲି ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ସିଭିଲ ସୋସାଇଟ୍ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକର ଆକଳନ ଅନୁସାରେ ସହରାଞ୍ଚଳ ଥିବା ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅତିକମ୍ରେ ଏକ ପ୍ରତିଶତ ବାସହୀନ । ଏହାକୁ ଆଧାର କରି, ଏହା ବହିର୍ଭୂତ ହୋଇପାରେ ଯେ ସହରୀ ବାସହୀନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅତି କମରେ ୩ ନିୟୁତ ଅଟେ ।
ସିଭିଲ ସୋସାଇଟ୍ ଆକଳନ ଅନୁସାରେ କେବଳ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ, ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ବାସହୀନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧୫୦,୦୦୦-୨୦୦,୦୦୦ । ଯେଉଁଥିରେ ଅତି କମ୍ରେ ୧୦,୦୦୦ ମହିଳା ଅଛନ୍ତି । ବିଶ୍ବର ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ପିଲା ଭାରତରେ ଅଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ବିଶେଷ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଜବାବ ଦେବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କିମ୍ବା ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଯୋଜନା ଉପରେ କୌଣସି ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ନାହିଁ ।
ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସହରରେ ବାସହୀନ ଲୋକଙ୍କ ଆନୁମାନିକ ସଂଖ୍ୟା
➔ ଦିଲ୍ଲୀ: ୧୫୦,୦୦୦-୨୦୦,୦୦୦
➔ ଚେନ୍ନାଇ: ୪୦,୦୦୦-୫୦,୦୦୦
➔ ମୁମ୍ବାଇ: ୨୦୦,୦୦୦ (ନାଭି ମୁମ୍ବାଇ ସମେତ)
➔ ଇନ୍ଦୋର: ୧୦,୦୦୦-୨୦,୦୦୦
➔ ବିଶାଖାପାଟନମ୍: ୧୮,୦୦୦
➔ ବାଙ୍ଗାଲୋର: ୪୦,୦୦୦-୫୦,୦୦୦
➔ ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ୬୦,୦୦୦
➔ ଅହମ୍ମଦାବାଦ: ୧୦୦,୦୦୦
➔ ପାଟନା: ୨୫,୦୦୦
➔ କୋଲକାତା: ୧୫୦,୦୦୦
➔ ଲକ୍ଷ୍ନୌ : ୧୯,୦୦୦
କୋରୋନା ଭାଇରସ୍ ଲକ୍ଡାଉନ୍ ସମୟରେ ବାସହୀନଙ୍କ ସମସ୍ୟା
➔ ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ
➔ ବାସହୀନ ହୋଇପଡ଼ିଥିବା ପ୍ରବାସୀ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳର ଅଭାବ
➔ କୋରୋନା ଭାଇରସ୍ର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବାର ଆଶଙ୍କା
➔ ସାନିଟାଇଜଡ୍ ଘର, ମାସ୍କ ଏବଂ ସାନିଟାଇଜର୍ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବାର ଅଭାବ
➔ ସଚେତନତାର ଅଭାବ
ବାସହୀନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପ
➔ ସମସ୍ତ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀରେ ବାସହୀନ ଲୋକଙ୍କୁ ମାଗଣା ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ, ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଦିନ ମଜୁରିଆମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବୋଲି ଦିଲ୍ଲୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ କେଜ୍ରିୱାଲ ଶନିବାର ଦିନ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ।
➔ କୋରୋନା ଭାଇରସ୍ର ପ୍ରସାରକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଲଗାଯାଇଥିବା ଲକ୍ଡାଉନ୍ ସମୟରେ ଗରିବ ଏବଂ ବାସହୀନଙ୍କୁ ସେବା କରିବା ପାଇଁ ମିରଟ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଏକ ସାମୁଦାୟିକ ରୋଷେଇ ଘରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି ।
➔ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାର କର୍ପୋରେଟ ଜିଆଣ୍ଟ ମାନଙ୍କୁ ବାସହୀନମାନଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦେବା ପାଇଁ ସିଏସଆର ପାଣ୍ଠିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ।
➔ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଏହି ଆଦେଶକୁ ପାଳନ କରୁଥିବାବେଳେ, ବାସହୀନ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀ ଜୀବିକା ହରାଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଭର୍ତ୍ତି ହେଉଛି ।
➔ ପ୍ରାୟ ୫୦,୦୦୦ ଛାତ୍ର, କୋଟାରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରବେଶିକା ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ହଷ୍ଟେଲରେ ଏବଂ ପେଇଙ୍ଗ ଗେଷ୍ଟ ହୋଇ ରହୁଛନ୍ତି । ଏହି ଛାତ୍ରମାନେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଗରିବ ଏବଂ ବାସହୀନ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟନ କରୁଛନ୍ତି ।
➔ ମହିନ୍ଦ୍ରା ଗ୍ରୁପ୍ର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଶ୍ରୀ ଆନନ୍ଦ ମହିନ୍ଦ୍ରା ଟ୍ବିଟ୍ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଲକ୍ଡାଉନ ଆବଶ୍ୟକ, କିନ୍ତୁ ବାସହୀନ, ଦିନ ମଜୁରିଆ ତଥା ଚୁକ୍ତିଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟଙ୍କର ହେବ । ବିଶେଷତଃ ଯଦି ଆମେ ତିନିଟି ଗରିବ ପରିବାର ପାଇଁ ରାସନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦାର୍ଥ ଯୋଗାପାରନ୍ତେ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଉପରେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ପାରନ୍ତା ।
ଇବିସିଆର