हैदराबाद : इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी मद्रास (IIT मद्रास) भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) सोबत द्रव आणि थर्मल सायन्सेसवर केंद्रित उत्कृष्टता केंद्र तयार करण्यासाठी भागीदारी करत आहे. या केंद्राच्या स्थापनेसाठी ISRO 1.84 कोटी रुपयांचा प्रारंभिक निधी प्रदान करणार आहे. हे केंद्र इस्रोसाठी एक प्रमुख संशोधन केंद्र म्हणून काम करेल, जे अंतराळयान आणि प्रक्षेपण वाहनांसाठी थर्मल व्यवस्थापनावर लक्ष केंद्रित करेल. IIT मद्रासच्या कौशल्याचा उपयोग थर्मल घटकांच्या डिझाइन, विश्लेषण आणि चाचणीमध्ये होणार आहे.
करारावर स्वाक्षरी : या सहकार्यासाठीच्या सामंजस्य करारावर 11 नोव्हेंबर 2024 रोजी IIT मद्रास येथील इंडस्ट्रियल कन्सल्टन्सी आणि प्रायोजित संशोधनाचे डीन प्रोफेसर मनू संथानम आणि ISRO मधील तंत्रज्ञान विकास आणि नवोपक्रम संचालक व्हिक्टर जोसेफ टी यांनी स्वाक्षरी केली. आयआयटी मद्रासच्या यांत्रिक अभियांत्रिकी विभागाचे प्राध्यापक अरविंद पट्टामट्टा आणि दोन्ही संस्थांचे इतर प्रतिनिधी यावेळी उपस्थित होते.
थर्मल मॅनेजमेंट रिसर्च सेंटर : हे केंद्र अंतराळयान आणि प्रक्षेपण वाहनांशी संबंधित थर्मल प्रश्न सोडवण्यावर लक्ष केंद्रित करेल.
1.84 कोटी रुपये निधी : ISRO पायाभूत सुविधा, उपकरणे आणि भविष्यातील संशोधन गरजांसाठी सुरुवातीला 1.84 कोटी रुपये देईल.
प्रगत संशोधन प्रकल्प : या केंद्रात अंतराळयान थर्मल व्यवस्थापन, संकरित रॉकेटमधील ज्वलन अस्थिरता आणि क्रायोजेनिक टँक थर्मोडायनामिक्स यासारख्या महत्त्वाच्या क्षेत्रांवर काम करेल.
उद्योग-शैक्षणिक सहयोग : ISRO शास्त्रज्ञ आणि IIT मद्रास विद्याशाखा यांच्यात अधिक सहकार्य वाढवेल, ज्यामुळं द्रव आणि थर्मल सायन्सेसमध्ये नावीन्यता येईल.
यावेळी बोलताना प्रोफेसर अरविंद पट्टामट्टा, म्हणाले, “हे केंद्र इस्रो आणि IIT मद्रास यांच्यात एक अद्वितीय सहयोग सुलभ करेल, ज्यामुळं भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमाला पाठिंबा देण्यासाठी आणि अंतराळ तंत्रज्ञानामध्ये देशाची आत्मनिर्भरता वाढवण्यासाठी थर्मल सायन्समध्ये संयुक्त संशोधन सक्षम होण्यास मदत होईल."
IIT मद्रास आणि ISRO ने 1985 मध्ये 'ISRO-IIT M स्पेस टेक्नॉलॉजी सेल' ची स्थापना स्वावलंबी अंतराळ कार्यक्रमासाठी संशोधनाला चालना देण्यासाठी केली होती. नवीन सेंटर ऑफ एक्सलन्स या आधारावर कार्य करेल, थर्मल व्यवस्थापन संशोधन आणि इस्रोच्या उद्दिष्टांना पाठिंबा देणाऱ्या इतर महत्त्वाच्या क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करेल.
हे वाचलंत का :
