ഹൈദരാബാദ് : ദണ്ഡി മാർച്ച് അഥവാ ഉപ്പ് സത്യഗ്രഹം, അനീതിക്കെതിരായ ഇന്ത്യയുടെ പ്രതിരോധത്തെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുകയും ഇന്ത്യയുടെ ആധുനിക ചരിത്രത്തിലെ സുപ്രധാന വഴിത്തിരിവ് അടയാളപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന പോരാട്ടമാണ്. ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന്‍റെ പിതാവായ മോഹൻദാസ് കരംചന്ദ് ഗാന്ധി 1930 മാർച്ച് 12 ന് ആരംഭിച്ച ദണ്ഡി മാർച്ച് ഇന്ത്യൻ ജനതയെ അടിച്ചമർത്തുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന് എതിരായ അഹിംസാത്മക പ്രതിഷേധമായിരുന്നു.
എന്തായിരുന്നു ദണ്ഡി മാർച്ച്? : ഗംഗാനദിയുടെ തീരത്തുള്ള സബർമതിയിൽ നിന്ന് ദണ്ഡി തുറമുഖത്തേക്ക് 241 മൈൽ കാൽനടയാത്ര നടത്തിയ ഗാന്ധിജി 78 മാർച്ചുകൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകി. മാർച്ച് ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, 1930 മാർച്ച് 2 ന് മഹാത്മാഗാന്ധി ബ്രിട്ടീഷ് വൈസ്രോയി ഇർവിൻ പ്രഭുവിന് ഒരു കത്ത് അയച്ചിരുന്നു. കത്തില്‍ ഗാന്ധിജി തന്‍റെ ഉദ്ദേശ്യം അറിയിക്കുകയും കൊളോണിയൽ നയങ്ങൾ പുനഃപരിശോധിക്കാൻ വൈസ്രോയിയെ പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്‌തു.
എന്‍റെ കത്ത് നിങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തെ ആകർഷിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ, ഈ മാസത്തിലെ പതിനൊന്നാം ദിവസം, ഉപ്പ് നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾ അവഗണിച്ച് ആശ്രമത്തിലെ അത്തരം സഹപ്രവർത്തകരുമായി ഞാൻ മുന്നോട്ട് പോകും എന്നാണ് ഗാന്ധിജി ആ കത്തില്‍ പറഞ്ഞിരുന്നത്.
എന്തുകൊണ്ടാണ് മഹാത്മാഗാന്ധി ദണ്ഡിയാത്ര നടത്തിയത്? : ബ്രിട്ടീഷ് രാജ് ഇന്ത്യയിൽ ഉപ്പ് ഉൽപ്പാദനവും വിൽപ്പനയും കുത്തകയാക്കി. ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്ഞിയുടെ അനുമതിയില്ലാതെ ഇന്ത്യക്കാർക്ക് ഉപ്പ് ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാനോ വിൽക്കാനോ അനുവാദമില്ലായിരുന്നു. ആളുകളുടെ ദൈനംദിന ഭക്ഷണത്തിലെ ഒരു പ്രധാന ഘടകമായ ഉപ്പ് നിരോധനം യുക്തിരഹിതവും അടിച്ചമർത്തലും ആയി മാറി. ഇതിനെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ചാണ് ഗാന്ധിജി ഉപ്പ് സത്യഗ്രഹം നടത്തിയത്.
ഉപ്പ് നിയമങ്ങൾ രാജ്യത്തെ മുഴുവൻ ബാധിച്ച ഒന്നായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാർ ചുമത്തിയ ഉപ്പ് നികുതിയിലെ നികൃഷ്‌ടമായ വ്യവസ്ഥകൾക്കെതിരായ പ്രതിഷേധമായിരുന്നു മാർച്ച്. ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്‍റെ അടിച്ചമർത്തൽ സമ്പ്രദായത്തെക്കുറിച്ച് ഗാന്ധിജിക്ക് അറിയാമായിരുന്നു, ഉപ്പ് നിയമം ഇതിന് ഉത്തമ ഉദാഹരണമായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്‍റെ അടിച്ചമർത്തൽ ഭരണത്തെക്കുറിച്ച് ജനങ്ങളിൽ അവബോധം സൃഷ്‌ടിക്കാനും അതിനെതിരെ നിലകൊള്ളാനുമുള്ള ആത്മവിശ്വാസം ജനങ്ങളിൽ വളർത്താനും സത്യഗ്രഹം നടത്താനുമായിരുന്നു ഗാന്ധിജിയുടെ പദ്ധതി.
സബർമതിയിലെ തന്‍റെ ആശ്രമത്തിൽ നിന്ന് ദണ്ഡിയിലേക്ക് മാർച്ച് ചെയ്‌ത് ആരംഭിച്ച ഉപ്പ് സത്യഗ്രഹം പോലെയുള്ള അഹിംസാത്മക പ്രതിഷേധ രീതികൾ, എല്ലാവരെയും ബാധിക്കുന്ന ഒരു പൊതു ആവശ്യത്തിനായി ജനങ്ങളെ ഒന്നിപ്പിക്കാൻ അവസരമൊരുക്കി. ഉപ്പ് സത്യഗ്രഹം സർക്കാരിന്‍റെ ഉപ്പ് നിയമങ്ങൾക്കെതിരെയുള്ള പ്രതിഷേധം എന്നതിലുപരി, 'സ്വരാജ്' എന്ന മഹത്തായ ലക്ഷ്യത്തിനായി ജനങ്ങൾക്ക് ഒത്തുചേരാനുള്ള ഒരു മാർഗമായിരുന്നു അത്.
മാർച്ചിൽ എന്താണ് സംഭവിച്ചത്? : പൊലീസിന്‍റെ പ്രതിരോധം ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങൾക്കിടയിലും, സമൂഹത്തിന്‍റെ നാനാതുറകളിലുള്ള വ്യക്തികൾ ഐക്യദാർഢ്യവുമായി ചേർന്നതോടെ മാർച്ച് തുടർന്നു. മുംബൈയിലെ ഒരു കൂട്ടം വീട്ടമ്മമാർ നയിക്കുന്ന മാർച്ച് കൂടി ഗാന്ധിജിക്കൊപ്പം ചേർന്നതോടെ ദണ്ഡിയിലേക്ക് മാർച്ച് നീട്ടാനുള്ള ഗാന്ധിയുടെ തീരുമാനം സത്യഗ്രഹത്തിന്‍റെ പ്രാധാന്യം വർധിപ്പിച്ചു.
ദണ്ഡി മാർച്ച് നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തിന് നേതൃത്വം നൽകുകയും, ഇന്ത്യയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിന് വ്യാപകമായ പൊതുജന പിന്തുണയും അന്താരാഷ്‌ട്ര മാധ്യമ ശ്രദ്ധയും നേടുകയും ചെയ്‌തു. 1930 ഏപ്രിൽ 6 ന് ഗാന്ധിയുടെ ഉപ്പ് എടുക്കൽ നടപടി, ബഹുജനപങ്കാളിത്തവും അഭൂതപൂർവമായ ഐക്യവും മുഖമുദ്രയാക്കിയ ഒരു രാജ്യവ്യാപക പ്രസ്ഥാനത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു.
മാർച്ചിന്‍റെ ആഘാതം ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരവും സാമൂഹികവുമായ അതിർവരമ്പുകൾ മറികടന്നു. ഗാന്ധിജി സ്വീകരിച്ച അഹിംസാത്മകമായ പ്രതിഷേധ രീതികൾ ജനങ്ങളില്‍ ആഴത്തിൽ പ്രതിധ്വനിച്ചു, ഇത് ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ ശക്തി വർധിപ്പിച്ചു.
മാർച്ചിന് ശേഷം എന്ത്? : ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തെ നേരിടാൻ ദണ്ഡി മാർച്ച് ഇന്ത്യക്കാർക്കിടയിൽ ആത്മവിശ്വാസം വളർത്തുകയും വൈവിധ്യമാർന്ന സമൂഹങ്ങളെ കൂട്ടായ പ്രവർത്തനത്തിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്‌തു. രാഷ്‌ട്രീയ പ്രതിഷേധത്തോടുള്ള ഗാന്ധിജിയുടെ നൂതനമായ സമീപനം കൊളോണിയൽ അധികാരത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുക മാത്രമല്ല, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഭാവി പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് വഴിയൊരുക്കുകയും ചെയ്‌തു.
ഗാന്ധിജിയുടെ ഉപ്പ് സത്യഗ്രഹം രാജ്യത്തുടനീളം സമാനമായ പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു തരംഗത്തിന് കാരണമായി. തമിഴ്‌നാട്ടിലും ബംഗാളിലും ആന്ധ്രയിലും കേരളത്തിലും മറ്റും ഉപ്പ് നിയമത്തിനെതിരായ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. ഉപ്പ് നിയമങ്ങൾ ലംഘിച്ചതിന് ഗാന്ധിജിയെ അറസ്‌റ്റ് ചെയ്യാൻ സർക്കാർ വിസമ്മതിച്ചത് അത്തരം നീക്കങ്ങളെ സർക്കാർ ഭയപ്പെടുന്നുവെന്ന വ്യാപകമായ ധാരണയിലേക്ക് നയിച്ചു.
1930 ഏപ്രിൽ 14 ന് കോൺഗ്രസ് നേതാവ് ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റുവിന്‍റെ അറസ്‌റ്റ് അക്കാലത്ത് രാജ്യത്തുടനീളം വൻ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കും പ്രകടനങ്ങൾക്കും കാരണമായി. 1930 ഏപ്രിൽ 15 ന് പെഷവാറിൽ ഒരു ബഹുജന പ്രകടനം നടന്നു. 1930 മെയ് 4 ന് അർദ്ധരാത്രിയിൽ ഗാന്ധിജിയെ അറസ്‌റ്റ് ചെയ്‌തു. ഗാന്ധിജിയുടെ അറസ്‌റ്റിനെക്കുറിച്ചുള്ള വാർത്ത ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ ആവേശഭരിതരാക്കി.
സത്യഗ്രഹം ഒരു വർഷത്തോളം നീണ്ടുനിന്നു, 1931 ജനുവരിയിൽ ഗാന്ധിജി ജയിൽ മോചിതനായി, അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം ഇർവിൻ പ്രഭുവുമായി ചർച്ചകളിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1931 മാർച്ച് 5 ന് ലണ്ടനിൽ വച്ച് ഗാന്ധി - ഇർവിൻ ഉടമ്പടി ഒപ്പുവച്ചു, ഇത് രണ്ടാം വട്ടമേശ സമ്മേളനത്തിൽ ഗാന്ധിജിയുടെ സാന്നിധ്യത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.
