ही कथा फक्त नीलिमाची नाही. सध्याच्या काळात इतरांच्या आनंदासाठी, कुटुंबाच्या, ऑफिसच्या आणि समाजाच्या अपेक्षा पूर्ण करण्यासाठी आणि इतरांकडून चांगला प्रतिसाद मिळावा या अपेक्षेने अनेक स्त्री-पुरुष जीवनाच्या धावपळीत गुंतलेले असतात, जीवनात बंदिस्त जीवन जगत असतात. त्यामुळे त्यांच्या वर्तणुकीवर आणि मानसिक आरोग्यावर दबाव येतो आणि ते आनंदी होण्याऐवजी चिंता, अस्वस्थता, राग आणि नैराश्य इत्यादींना बळी पडतात. जगभरातील मानसिक आणि वर्तणुकीशी संबंधित समस्यांच्या वाढत्या प्रकरणांमध्ये हे देखील एक महत्त्वाचे कारण आहे, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. तज्ज्ञ आणि मानसशास्त्रज्ञांचे असे मत आहे की, जे लोक आपले आयुष्य इतरांच्या अपेक्षांच्या कक्षेबाहेर घालवतात, स्वतःचे महत्त्व, जबाबदारी आणि भूमिका समजून घेतात, तसेच इतरांसोबतच्या आनंदालाही महत्त्व देतात, ते त्यांचे आयुष्य केवळ जगत नाहीत. ते पूर्ण करण्यास सक्षम असतात. त्यांच्या जबाबदाऱ्या चांगल्या आहेत, परंतु ते त्यांच्या जीवनात तुलनेने अधिक आनंदी आहेत.
सेल्फ लव्ह - मानसशास्त्रज्ञ डॉ. रेणुका सांगतात की, आजकाल लोकांमध्ये ‘सेल्फ लव्ह’ हा शब्द खूप ट्रेंड होत आहे. या शब्दाचा अर्थ असा नाही की एखाद्या व्यक्तीने फक्त स्वतःवर प्रेम केले पाहिजे आणि बाकीचे सर्व विसरून जावे. स्वत:वर प्रेम म्हणजे तुमचे महत्त्व, इतरांच्या जीवनातील तुमची गरज, तुमची उपलब्धी आणि तुमचा आनंद इतरांच्या दृष्टिकोनातून नव्हे तर तुमच्या स्वतःच्या दृष्टिकोनातून पाहणे आणि त्यांचा आदर करणे. स्वतःवर तसेच इतरांवर प्रेम करणे आणि स्वतःला आनंदी ठेवण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करणे.स्वतःला कमी लेखणे योग्य नाही
डॉ. रेणुका सांगतात की, सामान्य माणसाला लोकांचे दिसणे, गुण, सामाजिक स्थिती, आर्थिक स्थिती आणि इतर अनेक बाबींवर चांगले किंवा वाईट असे टॅग देण्याची सवय असते. अशा वेळी या सर्वांमध्ये इतरांपेक्षा कमी असणारे बहुतेक लोक मग त्यांना कमीपणाचे वाटू लागतात.ते स्वतःला इतरांपेक्षा कमी समजू लागतात आणि आपल्या इच्छा, आवडीनिवडी, प्राधान्य, आनंद आणि समाधान विसरून इतरांना आनंदी ठेवण्याचा प्रयत्न करतात. अशा स्थितीत त्यांच्यामध्ये राग, दुःख, चिडचिड, चिडचिड, राग आणि कधी कधी नैराश्य निर्माण होऊ लागते. अशा परिस्थितीत ना त्यांना आनंदी राहता येत नाही ना त्यांच्यासोबत राहणारे त्यांचे कुटुंब, त्यांचे मित्र आणि त्यांच्याशी संबंधित इतर लोक.
याउलट, जे लोक स्वतःच्या कमतरता आणि बलस्थानांचा स्वीकार करतात ते असे जीवन जगतात जिथे ते इतरांना आनंदी ठेवण्याबरोबरच त्यांच्या आवडीनिवडी आणि त्यांच्या आनंदाला महत्त्व देतात. त्यांची विचारसरणी आणि त्यांच्या गरजा महत्त्वाच्या मानतात आणि स्वतःला आनंदी ठेवतात. यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करा, त्यांचे जीवन तुलनेने अधिक परिपूर्ण आणि आनंदी आहे. असे नाही की त्यांना व्यावहारिक आणि मानसिक समस्या नाहीत, परंतु या अवस्थांचा त्यांच्यावर प्रभाव कमी आहे.
काही वेळ फक्त स्वतःसाठी - डॉ. रेणुका म्हणतात की लोक, विशेषत: स्त्रिया आपल्या कुटुंबाला आनंदी ठेवण्यात आपले आयुष्य घालवतात. कधी आपल्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी, तर कधी सामाजिक आणि कौटुंबिक जबाबदाऱ्यांमुळे ते आपल्या सुखाकडे, स्वतःच्या गरजांकडे दुर्लक्ष करतात, जे योग्य नाही. स्त्री असो की पुरुष, दिवसातील काही वेळ फक्त स्वतःसोबत घालवणे, कधी मित्रांसोबत मोकळेपणाने आनंद घेणे, त्यांच्या आवडीचे अन्न खाणे किंवा काम करणे, इतरांच्याच नव्हे तर स्वतःच्या गरजा समजून घेणे आणि पूर्ण करणे. अशा अनेक गोष्टी आहेत ज्या तुम्हाला वेगळ्या प्रकारचा आनंद आणि समाधान देतात.
तुमची योग्यता समजून घ्या - डॉ. रेणुका म्हणतात की कोणत्याही कामगिरीसाठी आपण नेहमी इतरांकडून स्वीकार आणि कौतुकाची अपेक्षा करतो. म्हणजेच आपण स्वतःच्या कर्तृत्वापेक्षा इतरांच्या विचाराला प्राधान्य देतो. अर्थात, जेव्हा इतरांनी तुमची स्तुती केली तेव्हा मन खूप आनंदी होते, परंतु जर इतरांनी आपल्या कर्तृत्वाला फारशी किंमत दिली नाही तर त्या व्यक्तीचे मनोबल आणि आत्मविश्वास तर कमी होऊ लागतोच पण स्वतःच्या मेहनतीची आणि कर्तृत्वाची भीती वाटते.
तुमचे सहकारी कर्मचारी, कुटुंब, मित्र आणि समाज यांच्या तुलनात्मक वागणुकीकडे आणि अपेक्षांकडे फारसे लक्ष न देता तुमच्या मेहनतीचा आदर केला आणि यश लहान असो वा मोठे, तर आनंदच नाही तर यशाची जाणीवही होईल. वाटले. करेल. त्यामुळे आत्मविश्वासही वाढेल आणि पुढे जाण्याची इच्छाही वाढेल. यासोबतच तुम्हाला काम करताना आनंदही मिळेल.
डॉ. रेणुका म्हणतात की "स्व-प्रेम" ऐकायला खूप सोपे वाटते, परंतु सामाजिक वर्तुळात राहून, इतरांच्या अपेक्षांकडे फारसे लक्ष न देता, सर्व प्रकारच्या जबाबदाऱ्यांमधून स्वतःसाठी "मी वेळ" काढणे म्हणजे स्वतःसाठी यश. आणि योग्य दिशा निवडणे आणि प्रथम स्वतःवर प्रेम करणे त्याच्यासाठी सोपे नाही. पण या दिशेने दररोज थोडा प्रयत्न केला तर यश नक्कीच मिळू शकते.
हेही वाचा - Vata dosha causes sciatica pain : वात दोषामुळे होतो सायटिका आजार; करा 'हे' उपाय
