गरोदर मातेला गर्भधारणेबद्दल ( pregnancy ) तणाव जाणवणे हे सामान्य आहे, विशेषत: ज्या पहिल्यांदा गर्भवती आहेत. त्यांना अनेक प्रकारच्या भावना आणि चिंता आणू शकते. निरोगी गर्भधारणेबद्दल काळजी घेणे ही वाईट गोष्ट नाही. कारण ती लोकांना नवीन आव्हानांना ( new challenges ) सामोरे जाण्यासाठी कृती करण्यास प्रवृत्त करू शकते.
गर्भधारणेत दिसणारी लक्षणे
काही स्त्रियांसाठी एक तणावपूर्ण अनुभव असू शकतो. तणाव हा अनियोजित गर्भधारणेमध्ये उद्भवतो. गर्भधारणेची भीती, प्रसूती आणि प्रसूतीची भीती, आर्थिक समस्या, अस्वस्थ शारीरिक बदल जसे की मळमळ, थकवा, मूड बदलणे, आणि पाठदुखी, गर्भपात, आणि बाळाचा जन्म झाल्यावर बाळाची काळजी घेण्याची भीती यासारख्या इतर कारणांमुळे होऊ शकते.
ताण तणावाची लक्षणे
गर्भधारणेदरम्यान आईचा ताण किंवा चिंता गर्भावर ( Maternal stress or anxiety ) परिणाम करू शकते. यामुळे बाळाच्या आणि मुलांच्या विकासावर दीर्घकालीन परिणाम होऊ शकतात. दीर्घकालीन तणावामुळे आईच्या आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो आणि त्यामुळे डोकेदुखी, झोपेची समस्या, जलद श्वासोच्छ्वास आणि धावण्याच्या नाडीचा त्रास होऊ शकतो. त्याचबरोबर प्रीक्लेम्पसिया, गर्भपात, अकाली जन्म आणि कमी जन्मदर होऊ शकतो. गर्भधारणेदरम्यान मानसिक आरोग्याची काळजी घेणे आणि आईच्या शारीरिक आरोग्याची काळजी घेणे महत्वाचे आहे.
लक्षणे
- प्रीक्लायम्पसिया :
तुम्हाला आधीच उच्च रक्तदाब असेल, तर तुम्हाला गर्भधारणेदरम्यान प्रीक्लेम्पसिया होण्याचा धोका जास्त असतो. प्रीक्लॅम्पसिया ही उच्च रक्तदाबात संभाव्य धोकादायक गर्भधारणा गुंतागुंत आहे. ज्या महिलेचा रक्तदाब सामान्य होता त्यांच्या गर्भधारणेच्या 20 आठवड्यांनंतर हे सुरू होते. यामुळे आई आणि बाळ दोघांनाही गुंतागुंत होऊ शकते.
- मिसकॅरेज :
उत्स्फूर्त गर्भपात म्हणूनही ओळखले जाते, ते शारीरिक आणि भावनिक दोन्ही वेदनादायक असू शकते. ज्या स्त्रियांच्या जीवनात मोठ्या नकारात्मक घटना किंवा मानसिक तणावाचा सामना करावा लागला आहे त्यांचा लवकर गर्भपात होण्याची शक्यता दुप्पट आहे. गर्भधारणेचा ताण काही लोकांमध्ये नैराश्याला कारणीभूत ठरू शकतो. सामना करण्यासाठी, लोक अल्कोहोल, तंबाखू आणि ड्रग्स यांसारख्या हानिकारक पदार्थांचा वापर करतात. यामुळे गर्भपातासह काही गर्भधारणेच्या गुंतागुंत होण्याचा धोका वाढू शकतो.
- कमी जन्म आणि मृत्यू दर :
ज्या मातांना जास्त ताण येतो त्यांना लवकर प्रसूती होण्याची शक्यता असते. तणावामुळे अकाली बाळ (गर्भधारणेच्या 37 आठवड्यांपूर्वी जन्मलेले) किंवा कमी वजनाचे बाळ होण्याची शक्यता वाढते. दीर्घकालीन तणावामुळे शरीराच्या रक्तवहिन्यासंबंधी प्रणाली, संप्रेरक पातळी आणि संसर्गाशी लढण्याची क्षमता यामध्ये दीर्घकालीन बदल होऊ शकतात. हे सर्व बाळ पूर्ण-मुदतीच्या पूर्ण होण्याआधीच प्रसूतीवर परिणाम करू शकतात.
गर्भधारणेनंतर लक्षणे
गर्भधारणेदरम्यान उच्च पातळीच्या तणावामुळे मुलामध्ये अटेंशन डेफिसिट हायपरएक्टिव्हिटी डिसऑर्डर (ADHD) होण्याची शक्यता जास्त असते. तणावामुळे बाळाच्या मेंदूच्या विकासावर किंवा रोगप्रतिकारक शक्तीवरही परिणाम होऊ शकतो.
ताणतणावाचा कसा सामना कराल
- गरोदरपणात तुम्हाला जाणवणाऱ्या सर्व अस्वस्थता तात्पुरत्या असतात. अस्वस्थतेचे व्यवस्थापन कसे करावे आणि त्यांना कसे सामोरे जावे ते शिका. एखादी व्यक्ती गर्भधारणेबद्दल किंवा तुमच्या डॉक्टरांशी बोलू शकते.
- निरोगी खा, पुरेशी विश्रांती, झोप आणि व्यायाम करा
- तणाव व्यवस्थापित करण्यात मदत करण्यासाठी, प्रसूतीपूर्व योग किंवा ध्यान यासारख्या विश्रांती क्रियाकलापांचा प्रयत्न करू शकता.
- गरोदरपणाबद्दल बरेच काही वाचा जेणेकरून गर्भधारणेदरम्यान आणि तुमचे बाळ कधी येईल ते तुम्हाला कळेल.’
- आगाऊ योजना करा आणि कोणत्याही भेटी चुकवू नका.
हेही वाचा - मांसाहारी मुलांच्या तुलनेत शाकाहारी आहारातील मुलांची वाढ, पोषण सारखेच : संशोधन
