रायगड - अलिबाग तालुक्‍यातील जवळपास ७० गावे आणि वाड्यांना उमटे धरणातून पाणीपुरवठा करण्यात येतो. परंतु, या धरणाकडे रायगड जिल्हा परिषदेचे नेहमीच दुर्लक्ष झाले आहे. त्यामुळे परिसरातील १८ गावांतील ग्रामस्‍थांनी एकत्र येऊन धरणातील गाळ उपसण्‍याची मोहीम हाती घेतली आहे.
उमटे धरण १९८० साली बांधण्यात आले आहे. या धरणाकडे रायगड जिल्हा परिषदेचे नेहमीच दुर्लक्ष झाले आहे. आतापर्यंत या धरणातील गाळ एकदाही उपसण्यात आला नाही. त्यामुळे धरणाची साठवण क्षमता कमी झाली आहे. यामुळे परिसरातील तरूणांनी एकत्र येवून याबाबत जनजागृती केली आणि ग्रामस्‍थांना गाळ उपसण्‍याच्‍या कामासाठी प्रवृत्‍त केले. यानंतर आता शेकडो ग्रामस्‍थांचे हात गाळ उपसण्‍याच्‍या कामाला लागले आहेत.
यंत्रणेच्‍या दुर्लक्षेमुळे नागरिकांना दुषित पाणी प्‍यावे लागत आहे. तेथे जलशुद्धीकरण प्रकल्‍प उभारावा, अशी नागरीकांची मागणी आहे. धरणाची सर्वस्वी जबाबदारी ही जिल्हा परिषदेवर आहे. उमटे धरणाची साठवण क्षमता ८७ दशलक्ष घनफूट असून पाण्याची शेवटची पातळी ४० मीटर, धरणाची उंची ५६.४० मीटर आहे. सद्यस्थितीत धरणात मोठ्या प्रमाणावर गाळ साचल्याने साठवण क्षमता साधारणतः २५ ते ३० दशलक्ष घनफूट कमी झाली आहे. त्यामुळे उमटे धरणासारखे विशाल धरण उशाला असून येथील ग्रामस्‍थांच्‍या घशाला कोरड आहे.
कोट्यवधीचा निधी खर्चुन बांधण्यात आलेले धरण ज्या क्षमतेने पाणी पुरवठ्यास उपयुक्त ठरावे त्याप्रमाणे उपयुक्त ठरत नाही. उमटे धरणातून साधारणतः दीड लाख लोकांची तहान भागवण्याची क्षमता आहे. मात्र, आजघडीला धरणालाच कोरड व भेगा पडल्‍याचे दिसून येत आहे. धरणात गुरांचे शेण, मलमुत्र व मानवी विष्‍ठा दिसून येते. तसेच मोठ्या प्रमाणावर शेवाळ व केरकचरा असल्याने सभोवतालच्या गावांना दुषित पाणीपुरवठा होत आहे. परिणामी दुषित पाण्यामुळे विविध आजार, रोगराई पसरत असून नागरिकांच्या जिवास धोका निर्माण झाला आहे.
उमटे धरणाकडे दुर्लक्ष होत असून जिल्हा परीषदेच्‍या पाणीपुरवठा विभागाचा गलथान कारभार याला जबाबदार असल्याचा आरोप ग्रामस्‍थांनी केला आहे. त्यामुळे गरज ओळखून लवकरात लवकर यांत्रिकी पध्दतीने गाळ उपसा करण्यात यावा. तसेच धरणाची पाणी साठवणक्षमता वाढवून ग्रामस्‍थांची तहान भागवावी, अशी मागणी आगरी समाज तसेच नवतरुण मंडळाने केली आहे.
