ETV Bharat / science-and-technology

Salt Could Play A Key Role : मीठाबाबत माहिती नसलेली गोष्ट प्रथमच आली समोर, टेक्सासच्या अभ्यासकांनी केला 'हा' दावा - ऑस्टीन येथील युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्सास

टेक्सास विद्यापीठाच्या ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक जिऑलॉजीच्या संशोधकांनी उर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वाची भूमीका बाजावू शकत असल्याचे संशोधनातून स्पष्ट केले. हे संशोधन टेकटोनिका जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहे. यावेळी संशोधकांनी कमी कार्बन उर्जा स्त्रोतांमध्ये ऊर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वपूर्ण भूमिका बजावत असल्याचा दावा केला आहे.

Salt Could Play A Key Role
संग्रहित छायाचित्र
author img

By

Published : Feb 23, 2023, 10:48 AM IST

टेक्सास : उर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वाची भूमीका बजावू शकत असल्याचे टेक्सासच्या अभ्यासातून उघड झाले आहे. ऑस्टीन येथील युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्सासच्या ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक जिऑलॉजीने हे संशोधन प्रायोजित केले आहे. त्यानुसार कमी कार्बन उर्जा स्त्रोतांमध्ये ऊर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वपूर्ण भूमीका बजावू शकतो. हायड्रोजनच्या साठवण टाक्यांना उष्णता पुरवण्यासाठी किवा कार्बनच्या साठ्यांवर उष्णतेचा वापर करण्यासाठी मीठाचा वापर केला जाऊ शकतो, हे या संशोधनातून स्पष्ट करण्यात आले आहे.

टेकटोनिका जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले संशोधन : टेक्सासच्या ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक जिऑलॉजीने केलेल्या या संशोधनाची सविस्तर माहिती टेकटोनिका जर्नलमध्ये प्रकाशित झाली आहे. त्यात या संशोधनाचे प्रमुख आणि ब्यूरोचे संशोधन शास्त्रज्ञ ऑलिव्हर डफी यांनी अनेक दशकांच्या संशोधनातून मीठाच्याबाबत आम्हाला अनेक माहिती उघड झाल्याचे सांगितले आहे. यात हायड्रोकार्बनचे संशोधन आणि मीठागरातील ऊर्जा संक्रमण तंत्रज्ञानामध्ये वापरण्याची आम्हाला क्षमता दिसते असेही संशोधक ऑलिव्हर डफी यावेळी म्हणाले. शेवटी मीठाचे वर्तन आहे, याचे सखोल आकलन आम्हाला डिझाइन ऑप्टिमाइझ करण्यास आणि जोखीम कमी करण्यासह ऊर्जा संक्रमण तंत्रज्ञानाच्या श्रेणीची कार्यक्षमता सुधारण्यास मदत करेल असेही त्यांनी यावेळी स्पष्ट केले.

पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या थरांना आकार : पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या थरांना आकार देण्यामध्ये मिठाची मोठी भूमिका असल्याचे या संशोधकांनी आपल्या संशोधनात नमूद केले आहे. भूगर्भीय शक्तींद्वारे ते सहजपणे जटिल आणि मोठ्या निक्षेपांमध्ये पिळून काढले जाते. काही भूपृष्ठावरील मीठ संरचना माउंट एव्हरेस्टपेक्षा उंच असल्याचा दावा या संशोधकांनी केला आहे. या संरचना आणि त्यांच्या सभोवतालचे भूविज्ञान ऊर्जा विकास आणि उत्सर्जन व्यवस्थापनासाठी अनेक संधी देतात असे या संशोधनाच्या सहलेखिका तथा ब्यूरोच्या स्टेट ऑफ टेक्सास अॅडव्हान्स्ड रिसोर्स रिकव्हरी (STARR) च्या संचालक लोरेना मॉस्कार्डेली यांनी सांगितले. पृष्ठभागाच्या पायाभूत सुविधांचे सहस्थान, नूतनीकरणक्षम ऊर्जा क्षमता आणि अनुकूल भूपृष्ठावरील परिस्थितीसह बाजारपेठेची समीपता ही सबसर्फेस हायड्रोजन स्टोरेजची योजना असल्याचेही लोरेना मॉस्कार्डेली यांनी यावेळी स्पष्ट केले.

औष्णिक तंत्रज्ञानासाठी मीठ उपयोगी : सॉल्ट डोम हे तेल शुद्धीकरण आणि पेट्रोकेमिकल उद्योगाद्वारे वापरल्या जाणार्‍या हायड्रोजनसाठी सिद्ध कंटेनर आहेत. या संशोधनानुसार मीठ निर्मिती ऊर्जा उत्पादनासाठी आणि हायड्रोजन बांधण्यासाठी होल्डिंग पेन म्हणून देखील वापरली जाऊ शकते. त्यांच्या सभोवतालचा सच्छिद्र खडक कार्बन उत्सर्जनासाठी कायमस्वरूपी साठवण जागा म्हणून वापरला जाऊ शकतो. या अभ्यासात ब्लू हायड्रोजन आणि कार्बन स्टोरेजच्या नैसर्गिक वायूपासून हायड्रोजन उत्पादनाचे सहलोकेशन करण्याच्या संभाव्य फायद्यांचे वर्णनही करण्यात आले आहे. त्यासह पुढील पिढीच्या औष्णिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यासाठी मीठ कशा प्रकारे मदत करू शकते यावर देखील अभ्यासात प्रकाश टाकण्यात आल्याची माहिती संशोधकांनी दिली आहे.

नवीन ऊर्जा संसाधने विकसित करण्यात मीठाची भूमिका : नवीन ऊर्जा संसाधने विकसित करण्यात मीठाची भूमिका असल्याने अनेक मार्गांचा सखोल शोध घेणे महत्त्वाचे असल्याची माहिती ब्युरोचे संचालक स्कॉट टिंकर यांनी दिली. ब्युरोमधील संशोधक हे संशोधन करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत असल्याचेही त्यांनी यावेळी सांगितले. ब्यूरोचे संशोधक अनेक दशकांपासून भूपृष्ठावरील मीठ निर्मितीचा अभ्यास करत आहेत. हायड्रोकार्बनच्या शोधातील त्यांच्या भूमिकेसाठी धोरणात्मक संशोधनात महत्वाची भूमीका बजावत असल्याची माहितीही त्यांनी यावेळी दिली.

हेही वाचा - Digital Content Change Your Perception : डिजिटल कंटेन्ट बदलू शकतो तुमचा दृष्टीकोन, कसा ते वाचा...

टेक्सास : उर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वाची भूमीका बजावू शकत असल्याचे टेक्सासच्या अभ्यासातून उघड झाले आहे. ऑस्टीन येथील युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्सासच्या ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक जिऑलॉजीने हे संशोधन प्रायोजित केले आहे. त्यानुसार कमी कार्बन उर्जा स्त्रोतांमध्ये ऊर्जा वाढवण्यासाठी मीठ महत्वपूर्ण भूमीका बजावू शकतो. हायड्रोजनच्या साठवण टाक्यांना उष्णता पुरवण्यासाठी किवा कार्बनच्या साठ्यांवर उष्णतेचा वापर करण्यासाठी मीठाचा वापर केला जाऊ शकतो, हे या संशोधनातून स्पष्ट करण्यात आले आहे.

टेकटोनिका जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले संशोधन : टेक्सासच्या ब्युरो ऑफ इकॉनॉमिक जिऑलॉजीने केलेल्या या संशोधनाची सविस्तर माहिती टेकटोनिका जर्नलमध्ये प्रकाशित झाली आहे. त्यात या संशोधनाचे प्रमुख आणि ब्यूरोचे संशोधन शास्त्रज्ञ ऑलिव्हर डफी यांनी अनेक दशकांच्या संशोधनातून मीठाच्याबाबत आम्हाला अनेक माहिती उघड झाल्याचे सांगितले आहे. यात हायड्रोकार्बनचे संशोधन आणि मीठागरातील ऊर्जा संक्रमण तंत्रज्ञानामध्ये वापरण्याची आम्हाला क्षमता दिसते असेही संशोधक ऑलिव्हर डफी यावेळी म्हणाले. शेवटी मीठाचे वर्तन आहे, याचे सखोल आकलन आम्हाला डिझाइन ऑप्टिमाइझ करण्यास आणि जोखीम कमी करण्यासह ऊर्जा संक्रमण तंत्रज्ञानाच्या श्रेणीची कार्यक्षमता सुधारण्यास मदत करेल असेही त्यांनी यावेळी स्पष्ट केले.

पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या थरांना आकार : पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या थरांना आकार देण्यामध्ये मिठाची मोठी भूमिका असल्याचे या संशोधकांनी आपल्या संशोधनात नमूद केले आहे. भूगर्भीय शक्तींद्वारे ते सहजपणे जटिल आणि मोठ्या निक्षेपांमध्ये पिळून काढले जाते. काही भूपृष्ठावरील मीठ संरचना माउंट एव्हरेस्टपेक्षा उंच असल्याचा दावा या संशोधकांनी केला आहे. या संरचना आणि त्यांच्या सभोवतालचे भूविज्ञान ऊर्जा विकास आणि उत्सर्जन व्यवस्थापनासाठी अनेक संधी देतात असे या संशोधनाच्या सहलेखिका तथा ब्यूरोच्या स्टेट ऑफ टेक्सास अॅडव्हान्स्ड रिसोर्स रिकव्हरी (STARR) च्या संचालक लोरेना मॉस्कार्डेली यांनी सांगितले. पृष्ठभागाच्या पायाभूत सुविधांचे सहस्थान, नूतनीकरणक्षम ऊर्जा क्षमता आणि अनुकूल भूपृष्ठावरील परिस्थितीसह बाजारपेठेची समीपता ही सबसर्फेस हायड्रोजन स्टोरेजची योजना असल्याचेही लोरेना मॉस्कार्डेली यांनी यावेळी स्पष्ट केले.

औष्णिक तंत्रज्ञानासाठी मीठ उपयोगी : सॉल्ट डोम हे तेल शुद्धीकरण आणि पेट्रोकेमिकल उद्योगाद्वारे वापरल्या जाणार्‍या हायड्रोजनसाठी सिद्ध कंटेनर आहेत. या संशोधनानुसार मीठ निर्मिती ऊर्जा उत्पादनासाठी आणि हायड्रोजन बांधण्यासाठी होल्डिंग पेन म्हणून देखील वापरली जाऊ शकते. त्यांच्या सभोवतालचा सच्छिद्र खडक कार्बन उत्सर्जनासाठी कायमस्वरूपी साठवण जागा म्हणून वापरला जाऊ शकतो. या अभ्यासात ब्लू हायड्रोजन आणि कार्बन स्टोरेजच्या नैसर्गिक वायूपासून हायड्रोजन उत्पादनाचे सहलोकेशन करण्याच्या संभाव्य फायद्यांचे वर्णनही करण्यात आले आहे. त्यासह पुढील पिढीच्या औष्णिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यासाठी मीठ कशा प्रकारे मदत करू शकते यावर देखील अभ्यासात प्रकाश टाकण्यात आल्याची माहिती संशोधकांनी दिली आहे.

नवीन ऊर्जा संसाधने विकसित करण्यात मीठाची भूमिका : नवीन ऊर्जा संसाधने विकसित करण्यात मीठाची भूमिका असल्याने अनेक मार्गांचा सखोल शोध घेणे महत्त्वाचे असल्याची माहिती ब्युरोचे संचालक स्कॉट टिंकर यांनी दिली. ब्युरोमधील संशोधक हे संशोधन करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत असल्याचेही त्यांनी यावेळी सांगितले. ब्यूरोचे संशोधक अनेक दशकांपासून भूपृष्ठावरील मीठ निर्मितीचा अभ्यास करत आहेत. हायड्रोकार्बनच्या शोधातील त्यांच्या भूमिकेसाठी धोरणात्मक संशोधनात महत्वाची भूमीका बजावत असल्याची माहितीही त्यांनी यावेळी दिली.

हेही वाचा - Digital Content Change Your Perception : डिजिटल कंटेन्ट बदलू शकतो तुमचा दृष्टीकोन, कसा ते वाचा...

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.