नवी दिल्ली : रघुकुलचा राजा भगीरथ यांच्या तपश्चर्येने प्रसन्न होऊन ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी हस्त नक्षत्रात मोक्षदायिनी माता गंगा पृथ्वीवर अवतरली होती. म्हणूनच दरवर्षी या तिथीला गंगा दसरा साजरा केला जातो. माता गंगेने स्वर्गातून पृथ्वीवर येताच राजा भगीरथाच्या पूर्वजांना मुक्त केले होते. या दिवशी भगवान श्रीरामांनी रामेश्वरममध्ये शिवलिंगाची स्थापना केली होती, असे मानले जाते.
आज 9 जून रोजी गंगा दसरा हा सण साजरा केला जाणार आहे. हिंदू पंचांगानुसार गंगा दसर्‍याच्या दिवशी चार योग तयार होत असल्याने ते अतिशय शुभ मानले जाते. हिंदू कॅलेंडरनुसार, गंगा दसरा 2022 हा सण ज्येष्ठ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी साजरा केला जातो. मान्यतेनुसार या दिवशी गंगेत स्नान करून दान करण्याची परंपरा आहे. या दिवशी गंगेत स्नान केल्याने सर्व पापांपासून मुक्ती मिळते असे सांगितले जाते.
यासोबतच गंगा दसऱ्याच्या दिवशी हस्त नक्षत्राचा शुभ संयोगही घडत आहे. गुरु-चंद्र आणि मंगळाच्या दृष्टीमुळे गज केसरी आणि महालक्ष्मी योगही तयार होत आहेत. त्याच वेळी, या दिवशी सूर्य देव आणि बुध ग्रह वृषभ राशीमध्ये उपस्थित असेल. ज्यामुळे बुधादित्य योग तयार होईल. याशिवाय सूर्य आणि चंद्राच्या राशीतून दिवसभर रवि योग राहील. अशा चार शुभ महायोगांमध्ये दान स्नानाचे महत्त्व वाढले आहे.
गंगा स्नानाचा शुभ मुहूर्त: गुरुवार दशमी तिथी ९ जून रोजी सकाळी ८.२३ ते १० जून सकाळी ७.२७ पर्यंत मुहूर्त असेल. ९ जून रोजी सकाळी ८.२३ ते दुपारी २.०५ पर्यंत शुभ योग आहे. अभिजीत मुहूर्त सकाळी 11.51 ते दुपारी 12.45 पर्यंत आहे. गंगा दसर्‍याच्या दिवशी गंगेत स्नान करणे पुण्यकारक मानले जाते. गंगाघाटावर जाणे शक्य नसेल तर जवळच्या तलावात किंवा नदीत गंगा मातेचे नामस्मरण करून स्नान करावे. स्नान करताना ‘ओम नमः शिवाय, नारायणाय, दुशेराय गंगाय नमः’ या मंत्राचा जप करावा. गंगेत स्नान केल्यानंतर 'ओम नमः शिवायाय नारायणाय दशहराय गंगाय स्वाहा' या मंत्राचा उच्चार करून हवन करावे. पूजेनंतर फळ, दिवा आणि तीळ दान करा. दान करताना ‘गंगाय नमः’ म्हणत माँ गंगा स्मरण करा. गरीब आणि गरजूंना पंखा, कपडे, पाण्याचे भांडे दान केल्यानेही पुण्य प्राप्त होते.
राशीनुसार दान करा : मेष राशीच्या व्यक्तीसाठी तीळ आणि लाल आणि पांढरे वस्त्र दान करा. वृषभ राशीच्या लोकांनी अन्नदान करावे. मिथुन राशीच्या लोकांनी घागरीतील पाणी दान करावे. लोकांसाठी पेय देणे देखील फलदायी आहे. कर्क राशीच्या लोकांना अनेक प्रकारची फळे किंवा मिठाई इत्यादी दान करावी. तांब्यापासून बनविलेले धान्य, फळे आणि भांडी दान करणे तुमच्यासाठी शुभ राहील. कन्या राशीच्या लोकांनी फळ, वस्त्र इत्यादींचे दान करावे. तूळ आणि कुंभ राशीच्या लोकांना मंदिरात दान करावे. वृश्चिक राशीच्या लोकांसाठी सरबत, अन्न आणि तांदूळ दान करणे शुभ असते. धनु राशीच्या लोकांनी गरीब आणि गरजूंना फळे आणि मिठाई दान करावी. मकर राशीसाठी काळे तीळ आणि मोहरीचे तेल दान करणे शुभ राहील. मीन राशीच्या लोकांनी गरजू लोकांना कपडे वाटप करावे.
