ETV Bharat / city

ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದ ಕುರಿತ 13 ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ

ಕಳೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿರುವ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ತೆರೆ ಎಳೆದಿದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಉತ್ತರವನ್ನು ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ.

Karnataka textbook row
ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ
author img

By

Published : Jun 4, 2022, 7:41 AM IST

ಬೆಂಗಳೂರು: ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದ, ಕುವೆಂಪು, ಬಸವಣ್ಣ ಹಾಗೂ ನಾಡಗೀತೆಗೆ ಅಪಮಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವ ಆರೋಪಗಳು, ಹೆಡ್ಗೇವಾರ್ ವಿಷಯ ಸೇರ್ಪಡೆ ಸೇರಿದಂತೆ ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಿರುದ್ಧ ಎತ್ತಲಾಗಿದ್ದ ಆಕ್ಷೇಪಗಳ ಕುರಿತ 13 ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ. ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸುದೀರ್ಘ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದೆ.

ಕಳೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿರುವ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ತೆರೆ ಎಳೆದಿದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಉತ್ತರವನ್ನು ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ: ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅವಮಾನವಾದಂತೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. (4ನೇ ತರಗತಿಯ ಪರಿಸರ ಅಧ್ಯಯನದ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸುವ ವಿಷಯಾಂಶದಲ್ಲಿ 'ಅನೇಕರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಿಂದ ಇವರು ಮುಂದೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಕವಿ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಂಡರು' ಎಂದು ಬರೆದಿರುವ ಸಾಲುಗಳ ಬಗ್ಗೆ):

1 ರಿಂದ 5ನೇ ತರಗತಿಗಳ ಪರಿಸರ ಅಧ್ಯಯನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. 4ನೇ ತರಗತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸದರಿ ವಿಷಯ 2014-15ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೊ. ಮುಡಂಬಡಿತ್ತಾಯ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿದ: ಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರುರವರ ಸಮಿತಿಯು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದೆ. ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ಹಾಗೆಯೇ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. 2014-15 ಸಾಲಿನಿಂದಲೂ ಸದರಿ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಈ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ವಿವಾದ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಕುವೆಂಪು ಬರಹಗಳನ್ನು ಪಠ್ಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವೇಳೆ ಕೈಬಿಟ್ಟ ಬಗ್ಗೆ: ಪ್ರೊ. ಮುಡಂಬಡಿತ್ತಾಯ ಸಮಿತಿಯು ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, ಕುವೆಂಪುರವರ ಒಟ್ಟು 8 ಪಾಠ ಪದ್ಯಗಳಿದ್ದವು. ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ. ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆ ಹಾಗೂ ತೃತೀಯ ಭಾಷೆ ಸೇರಿ ಕುವೆಂಪುರವರ ಪಾಠ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಒಟ್ಟು 1 ಬರಹವನ್ನು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಅವರು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ 3 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಗತ್‌ ಸಿಂಗ್ ಪಾಠವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪ: 2021-22 ಸಾಲಿನ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾಠವು (ಲೇಖಕರು: ಜ ರಾಮಕೃಷ್ಣ) ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್‌ ಕುರಿತು ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ 7ನೇ ತರಗತಿ ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ನಾರಾಯಣ ಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ಪಠ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: ಕಳೆದ ಸಾಲಿನ 10ನೇ ತರಗತಿ ಸಮಾಜ-ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ನಾರಾಯಣ ಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ವಿಷಯಾಂಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷಯಾಂಶಗಳ ಹೊರೆ ಎಂಬ ದೂರುಗಳು ಇದ್ದುದ್ದರಿಂದ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನದ ಕೆಲವು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಕೆಲವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಕೆಲವನ್ನು ಬೇರೆ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿದ್ದ ನಾರಾಯಣಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ವಿಷಯಾಂಶಗಳನ್ನು 10ನೇ ತರಗತಿ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಕರು ಎಂಬ ಪಾಠದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಕುರಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ತೆಗೆದಿರುವ ಆರೋಪ: ಕಳೆದ ಸಾಲಿನ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ 1, 7 ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಕುರಿತು ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪರಿಷ್ಕೃತ 6, 7 ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲೂ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ಕುರಿತು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಅಂಶ ಆರೋಪ: ಹಿಂದಿನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಸವೇಶ್ವರ ಪಾಠ ಹಾಗೂ ಈಗ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಪಾಠ ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ 'ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮ' ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಎರಡೂ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

ಕೆಲವು ಲೇಖಕರ ಪಾಠ,ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿರುವ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ: 1 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 33 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳು, ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 8 ಪಾಠ,ಪದ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ತೃತೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 4 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಯಥವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳು ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ: 165, ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆ : 162, ತೃತೀಯ ಭಾಷೆ: 94

ಕೆಲವು ಪದ್ಯ,ಗದ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: 1ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಪದ್ಯ/ಗದ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವುದಾಗಿ ಇದುವರೆಗೆ 7 ಮಂದಿ ಲೇಖಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಹೆಡ್ಗೇವಾರ್ ಪಾಠವನ್ನು ಸೇರಿಸಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: 'ನಿಜವಾದ ಆದರ್ಶ ಪುರುಷ ಯಾರಾಗಬೇಕು' ಎಂಬ ಸದರಿ ಪಾಠವು 'ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಬದಲು ತತ್ವವನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು, ಬರಹದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನಾಧರಿಸಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಿವಕೋಟ್ಯಾಚಾರ್ಯರವರ 'ಸುಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಕಥೆ' ಪಾಠದ ಬದಲು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದೆ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಸೂಲಿಬೆಲೆ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯವರ 'ತಾಯಿ ಭಾರತೀಯ ಅಮರ ಪುತ್ರರು' ಎಂಬ ಪಾಠವನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: ಸದರಿ ಪಾಠವು ಹುತಾತ್ಮರಾದ ಶ್ರೀ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಜಗುರು ಅವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪಾಠದ ವಿಷಯ ಮೌಲ್ಯದ ಕಾರಣ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥರವರ ಮೇಲೆ ಇರುವ ಆರೋಪ ಕುರಿತು: 2017ರಲ್ಲಿ ಆದ ಘಟನೆಯಿದು. ಅಪರಿಚಿತರು ಕುವೆಂಪುರವರ ಪದ್ಯದ ದಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರೋ ಬರೆದ ಕವನವನ್ನು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರಷ್ಟೆ, ಅದು ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಲ್ಲ. ಈ ಕುರಿತು ಪೊಲೀಸ್ ತನಿಖೆ ನಡೆದು, 'ಬಿ' ರಿಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪ: ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ 1 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ 15 ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿದೆ. 6 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯದ 5 ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿದೆ.


ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪಕ್ಷ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಯಾರು: 2014-15 ರಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನೂತನ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಜಾರಿಯಾದ ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷದಲ್ಲಿಯೇ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಕೇಸರಿಕರಣದ ನೆಪವೊಡ್ಡಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಅಂದಿನ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿ 2017-18 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯವರಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಪಂಥಗಳಿಗೆ ಚ್ಯುತಿ ತರುವ ಅಂಶಗಳು ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಸಮಾಜದ ಕೆಲ ವರ್ಗ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರ ಮೇರೆಗೆ 2020-21ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥರವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಮಿತಿ ರಚನೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, ಇದ್ದ ಕೆಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮುದ್ರಣಗೊಂಡಿಲ್ಲ, ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಆಗಿಲ್ಲ: ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ಮುದ್ರಣ ಪೂರೈಕೆಗಾಗಿ ಟೆಂಡರ್​​ನ್ನು 2021ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 22 ರಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಮುದ್ರಕರಿಗೆ ಕಾರ್ಯಾದೇಶವನ್ನು 2022 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 18 ರಿಂದ 2022ರ ಮಾರ್ಚ್ 5ವರೆಗೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. 2022ರ ಜೂನ್ 3 ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ಶೇ.79,70ರಷ್ಟು ಮುದ್ರಣಗೊಂಡು ಶೇ.66.98ರಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಸುದೀರ್ಘ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ರೋಹಿತ್​ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಿಸರ್ಜನೆ, ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಷೇಪಾರ್ಹವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧ: ವಿವಾದಕ್ಕೆ ತೆರೆ ಎಳೆದ ಸಿಎಂ!

ಬೆಂಗಳೂರು: ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದ, ಕುವೆಂಪು, ಬಸವಣ್ಣ ಹಾಗೂ ನಾಡಗೀತೆಗೆ ಅಪಮಾನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವ ಆರೋಪಗಳು, ಹೆಡ್ಗೇವಾರ್ ವಿಷಯ ಸೇರ್ಪಡೆ ಸೇರಿದಂತೆ ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಿರುದ್ಧ ಎತ್ತಲಾಗಿದ್ದ ಆಕ್ಷೇಪಗಳ ಕುರಿತ 13 ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ. ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸಮರ್ಥನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸುದೀರ್ಘ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದೆ.

ಕಳೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿರುವ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ತೆರೆ ಎಳೆದಿದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಉತ್ತರವನ್ನು ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ: ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅವಮಾನವಾದಂತೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. (4ನೇ ತರಗತಿಯ ಪರಿಸರ ಅಧ್ಯಯನದ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸುವ ವಿಷಯಾಂಶದಲ್ಲಿ 'ಅನೇಕರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಿಂದ ಇವರು ಮುಂದೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಕವಿ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಂಡರು' ಎಂದು ಬರೆದಿರುವ ಸಾಲುಗಳ ಬಗ್ಗೆ):

1 ರಿಂದ 5ನೇ ತರಗತಿಗಳ ಪರಿಸರ ಅಧ್ಯಯನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. 4ನೇ ತರಗತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸದರಿ ವಿಷಯ 2014-15ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೊ. ಮುಡಂಬಡಿತ್ತಾಯ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿದ: ಪಠ್ಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರುರವರ ಸಮಿತಿಯು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದೆ. ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದದ್ದು ಹಾಗೆಯೇ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. 2014-15 ಸಾಲಿನಿಂದಲೂ ಸದರಿ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಈ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ವಿವಾದ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಕುವೆಂಪು ಬರಹಗಳನ್ನು ಪಠ್ಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ವೇಳೆ ಕೈಬಿಟ್ಟ ಬಗ್ಗೆ: ಪ್ರೊ. ಮುಡಂಬಡಿತ್ತಾಯ ಸಮಿತಿಯು ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, ಕುವೆಂಪುರವರ ಒಟ್ಟು 8 ಪಾಠ ಪದ್ಯಗಳಿದ್ದವು. ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ. ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆ ಹಾಗೂ ತೃತೀಯ ಭಾಷೆ ಸೇರಿ ಕುವೆಂಪುರವರ ಪಾಠ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಒಟ್ಟು 1 ಬರಹವನ್ನು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಅವರು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರ 3 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಗತ್‌ ಸಿಂಗ್ ಪಾಠವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪ: 2021-22 ಸಾಲಿನ ಕನ್ನಡ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾಠವು (ಲೇಖಕರು: ಜ ರಾಮಕೃಷ್ಣ) ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್‌ ಕುರಿತು ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ 7ನೇ ತರಗತಿ ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ನಾರಾಯಣ ಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ಪಠ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: ಕಳೆದ ಸಾಲಿನ 10ನೇ ತರಗತಿ ಸಮಾಜ-ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ನಾರಾಯಣ ಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ವಿಷಯಾಂಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷಯಾಂಶಗಳ ಹೊರೆ ಎಂಬ ದೂರುಗಳು ಇದ್ದುದ್ದರಿಂದ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನದ ಕೆಲವು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಕೆಲವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಕೆಲವನ್ನು ಬೇರೆ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿದ್ದ ನಾರಾಯಣಗುರು ಹಾಗೂ ಪೆರಿಯಾರ್ ವಿಷಯಾಂಶಗಳನ್ನು 10ನೇ ತರಗತಿ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಕರು ಎಂಬ ಪಾಠದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಕುರಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ತೆಗೆದಿರುವ ಆರೋಪ: ಕಳೆದ ಸಾಲಿನ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ 1, 7 ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಕುರಿತು ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪರಿಷ್ಕೃತ 6, 7 ಹಾಗೂ 10ನೇ ತರಗತಿ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲೂ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.

ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ಕುರಿತು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಅಂಶ ಆರೋಪ: ಹಿಂದಿನ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಸವೇಶ್ವರ ಪಾಠ ಹಾಗೂ ಈಗ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಪಾಠ ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ 'ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮ' ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಎರಡೂ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.

ಕೆಲವು ಲೇಖಕರ ಪಾಠ,ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿರುವ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ: 1 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 33 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳು, ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 8 ಪಾಠ,ಪದ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ತೃತೀಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 4 ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಯಥವತ್ತಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪಾಠ, ಪದ್ಯಗಳು ಪ್ರಥಮ ಭಾಷೆ: 165, ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಷೆ : 162, ತೃತೀಯ ಭಾಷೆ: 94

ಕೆಲವು ಪದ್ಯ,ಗದ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: 1ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಪದ್ಯ/ಗದ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯುವುದಾಗಿ ಇದುವರೆಗೆ 7 ಮಂದಿ ಲೇಖಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಹೆಡ್ಗೇವಾರ್ ಪಾಠವನ್ನು ಸೇರಿಸಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: 'ನಿಜವಾದ ಆದರ್ಶ ಪುರುಷ ಯಾರಾಗಬೇಕು' ಎಂಬ ಸದರಿ ಪಾಠವು 'ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಬದಲು ತತ್ವವನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದು, ಬರಹದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನಾಧರಿಸಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಿವಕೋಟ್ಯಾಚಾರ್ಯರವರ 'ಸುಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಕಥೆ' ಪಾಠದ ಬದಲು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದೆ.

Press release
ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆ

ಸೂಲಿಬೆಲೆ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯವರ 'ತಾಯಿ ಭಾರತೀಯ ಅಮರ ಪುತ್ರರು' ಎಂಬ ಪಾಠವನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿರುವ ಬಗ್ಗೆ: ಸದರಿ ಪಾಠವು ಹುತಾತ್ಮರಾದ ಶ್ರೀ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಜಗುರು ಅವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪಾಠದ ವಿಷಯ ಮೌಲ್ಯದ ಕಾರಣ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥರವರ ಮೇಲೆ ಇರುವ ಆರೋಪ ಕುರಿತು: 2017ರಲ್ಲಿ ಆದ ಘಟನೆಯಿದು. ಅಪರಿಚಿತರು ಕುವೆಂಪುರವರ ಪದ್ಯದ ದಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರೋ ಬರೆದ ಕವನವನ್ನು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರಷ್ಟೆ, ಅದು ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಲ್ಲ. ಈ ಕುರಿತು ಪೊಲೀಸ್ ತನಿಖೆ ನಡೆದು, 'ಬಿ' ರಿಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪ: ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ 1 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ 15 ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿದೆ. 6 ರಿಂದ 10ನೇ ತರಗತಿಯ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಷಯದ 5 ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಮಾಡಿದೆ.


ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪಕ್ಷ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಯಾರು: 2014-15 ರಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನೂತನ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಜಾರಿಯಾದ ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷದಲ್ಲಿಯೇ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಕೇಸರಿಕರಣದ ನೆಪವೊಡ್ಡಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಅಂದಿನ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿ 2017-18 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯವರಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಪಂಥಗಳಿಗೆ ಚ್ಯುತಿ ತರುವ ಅಂಶಗಳು ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಸಮಾಜದ ಕೆಲ ವರ್ಗ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರ ಮೇರೆಗೆ 2020-21ನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ರೋಹಿತ್ ಚಕ್ರತೀರ್ಥರವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಮಿತಿ ರಚನೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಪ್ರೊ. ಬರಗೂರು ಸಮಿತಿಯ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ, ಇದ್ದ ಕೆಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮುದ್ರಣಗೊಂಡಿಲ್ಲ, ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಆಗಿಲ್ಲ: ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ಮುದ್ರಣ ಪೂರೈಕೆಗಾಗಿ ಟೆಂಡರ್​​ನ್ನು 2021ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 22 ರಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಮುದ್ರಕರಿಗೆ ಕಾರ್ಯಾದೇಶವನ್ನು 2022 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 18 ರಿಂದ 2022ರ ಮಾರ್ಚ್ 5ವರೆಗೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. 2022ರ ಜೂನ್ 3 ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ಶೇ.79,70ರಷ್ಟು ಮುದ್ರಣಗೊಂಡು ಶೇ.66.98ರಷ್ಟು ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಸುದೀರ್ಘ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ನೀಡಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ರೋಹಿತ್​ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸಮಿತಿ ವಿಸರ್ಜನೆ, ಪರಿಷ್ಕೃತ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಷೇಪಾರ್ಹವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧ: ವಿವಾದಕ್ಕೆ ತೆರೆ ಎಳೆದ ಸಿಎಂ!

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.