ಪುಲ್ವಾಮಾ(ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ): ಭಾರತ ದೇಗುಲಗಳ ಬೀಡು, ಇಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ದೇಗುಲಗಳಿದ್ದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಅಂತಹದೊಂದು ದೇವಸ್ಥಾನ ಕಣಿವೆ ನಾಡು ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪುಲ್ವಾಮಾದಲ್ಲಿದೆ. ಲಭ್ಯವಾಗಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಇದಕ್ಕೆ ಬರೋಬ್ಬರಿ 5 ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗ್ತಿದೆ.
ದಕ್ಷಿಣ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪುಲ್ವಾಮಾದಲ್ಲಿ ಈ ಜನಪ್ರಿಯ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. 10ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಿವನ ದೇಗುಲ ಇದಾಗಿದೆ. ಏಕತೆಯ ಸಂಕೇತ ಸಾರುವ ಈ ದೇಗುಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸ, ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮುಸ್ಲಿಂರಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಪುಲ್ವಾಮಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದು, ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಅವರಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಏಕಶಿಲೆ ಕೆತ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸುಂದರ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದ್ದು, ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೆಟ್ಲಮೆಂಟ್ ಕಮಿಷನರ್ ಸರ್ ವಾಲ್ಟರ್ ರೋಪರ್ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಅವರ 'ದಿ ವ್ಯಾಲಿ ಆಫ್ ಕಾಶ್ಮೀರ್'ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ.
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 483 ಮತ್ತು 490ರ ನಡುವೆ ಕಣಿವೆ ನಾಡು ಆಳಿರುವ ನರೇಂದ್ರಾದಿತ್ಯನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗ್ತಿದೆ. ಪುಲ್ವಾಮಾದ ಅಚಾನ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈ ದೇಗುಲವಿದೆ. 2,200ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದ್ದು, ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಬಹುತೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ದುರಸ್ತಿ ಕಾರ್ಯ ಸಹ ಇವರಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತರ ಜನವಸತಿ ಇತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅನೇಕರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ, 1990ರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತರ ಮೇಲಿನ ಉಗ್ರರ ದಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಬಳಿಕ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಗ್ರರ ಉಪಟಳ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯ ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬಗಳಿಂದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೊಳಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಾನಿ ಸಹ ಆಗಿಲ್ಲ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಮೂರು ತಲೆಯ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪುರಾತನ ವಿಗ್ರಹ ಪತ್ತೆ
ಇಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ 208ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳು ದ್ವಂಸಗೊಂಡಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಶಿವನ ದೇಗುಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಸ್ಲಿಂರು ಇದನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಜಾತಿ, ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇದರ ಮಧ್ಯೆ ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ಈ ದೇಗುಲ ಮಾತ್ರ ಏಕತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ ನಿಂತಿರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ.
2019ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 14ರಂದು ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪುಲ್ವಾಮಾದಲ್ಲಿ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ ಪರಿಣಾಮ 40 ಸಿಆರ್ಪಿಎಫ್ ಯೋಧರು ಹುತಾತ್ಮರಾಗಿದ್ದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಜಿಕಲ್ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ನಡೆಸಿತ್ತು.
