હૈદરાબાદ: વિશ્વ રોઝ ડે 2022 દર (World Rose Day 2022) વર્ષે 22 સપ્ટેમ્બરે લોકોને ગંભીર અને જીવલેણ રોગ કેન્સર વિશે જાગૃત કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને રોઝ ડે કહેવામાં આવે છે, કારણ કે કેનેડામાં રહેતી 12 વર્ષની છોકરી મેલિન્ડા રોઝનું વર્ષ 1974માં બ્લડ કેન્સરને (Welfare of Cancer Patients) કારણે મૃત્યુ થયું હતું. આ દિવસ મેલિન્ડા રોઝની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે. ગ્લોબલ બર્ડન ઓફ ડિસીઝ, ઈન્જરીઝ એન્ડ રિસ્ક ફેક્ટર્સ (GBD 2019) અભ્યાસના પરિણામોનો ઉપયોગ કરીને, સંશોધકોએ તપાસ કરી કે, રોગથી 34 વ્યવહારીક, પર્યાવરણીય અને પ્રોફેશનલ કારક 2019 માં 23 પ્રકારનું કેન્સર મૃત્યુ અને ખરાબ સ્વાસ્થ્ય માટે જવાબદાર છે.
જીવલેણ રોગ: કેન્સર એ ખૂબ જ જીવલેણ રોગ છે. આ બીમારીનું નામ સાંભળતા જ લોકો ગભરાઈ જાય છે. જીવનશૈલીમાં બદલાવ અને આધુનિકતાના યુગમાં કેન્સરની બીમારીએ લોકોને પોતાની ઝપેટમાં લીધા છે. તબીબી સુવિધાઓનો વિકાસ થઈ રહ્યો છે. તે પછી પણ કેન્સર સંપૂર્ણ રીતે મટી શક્યું નથી. 22 સપ્ટેમ્બરના રોજ, કેન્સરના દર્દીઓ માટે રોઝ ડે કલ્યાણ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે.
દર્દીઓની સ્થિતિને સમજો: કેન્સર વિભાગના પ્રોફેસર, ડો. પ્રદીપ ચંદ્રકરે જણાવ્યું હતું કે, રાજ્યમાં દર વર્ષે કેન્સરના દર્દીઓ વધી રહ્યા છે. છત્તીસગઢની સૌથી મોટી સરકારી હોસ્પિટલમાં મેકહારાના કેન્સર વિભાગમાં દર વર્ષે 5 હજારથી 6 હજાર નવા કેન્સરના દર્દીઓ મળી આવે છે. રાજ્યમાં દર વર્ષે લગભગ 50,000 કેન્સરના દર્દીઓ વધી રહ્યા છે. આનું કારણ ક્યાંક ને ક્યાંક આપણી જીવનશૈલી સાથે જોડાયેલું છે. કારણ કે, આપણી જીવનશૈલી ઝડપથી બદલાઈ રહી છે.
કેન્સરના કેસોમાં વધારો: કેન્સર વિભાગના પ્રોફેસર ડો. પ્રદીપ ચંદ્રકરે જણાવ્યું હતું કે, હવે અમારી પાસે જે દર્દીઓ આવી રહ્યા છે. પહેલાની સરખામણીએ આ ટ્રેન્ડ થોડો બદલાયો છે. અગાઉ અમને મોઢા અને ગળાના કેન્સર હતા. ફેફસાના કેન્સરના દર્દીઓમાં આવતા વધુ દર્દીઓ ખાસ કરીને સ્ત્રીઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
કેન્સરના દર્દીઓની વધતી સંખ્યાનું કારણ:
ઝડપથી બદલાતી જીવનશૈલી
મોડા લગ્ન કે સ્તનપાન ન કરાવવું
લગ્ન પછી મોડું બાળક હોવું
6 મહિના સુધીના બાળકોને સ્તનપાન કરાવવામાં આવે છે.
વધુ પડતા તૈલી ખોરાક, ચરબી અને ધુમ્રપાન જેવી બાબતોને કારણે પણ સ્તન અને ફેફસાંનું કેન્સર વધે છે.
કેન્સરના કેટલા તબક્કા:
પહેલા સ્ટેજમાં એક અંગમાં કેન્સર થાય છે અને ધીમે ધીમે કેન્સરને કારણે તે અંગોને નુકસાન થવા લાગે છે. પ્રથમ તબક્કામાં તેને શોધી કાઢવાથી, પ્રારંભિક સારવાર વ્યક્તિને ઝડપથી પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
પહેલા સ્ટેજમાં કેન્સરની જાણ ન થયા પછી બીજા સ્ટેજમાં કેન્સર આસપાસના અંગોને પણ નુકસાન પહોંચાડવાનું શરૂ કરે છે.
ત્રીજા તબક્કામાં કેન્સર આસપાસના અંગને સંપૂર્ણપણે નષ્ટ કરવાનું શરૂ કરે છે. જેના કારણે તેની સારવાર કરવી ખૂબ જ મુશ્કેલ બની જાય છે.
ચોથા તબક્કામાં જે અંગમાં કેન્સર થયું છે, તે ઉપરાંત આસપાસના અવયવોમાં કેન્સરનો ફેલાવો એટલો વધી જાય છે કે, તેની સારવાર કરવી ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.
કેન્સરની ઓળખ કેવી રીતે કરવી: કેન્સર વિભાગના પ્રોફેસર ડૉ. પ્રદીપ ચંદ્રકરે જણાવ્યું હતું કે, ખાસ કરીને જે કેન્સર શરીરની અંદર થાય છે. જેમ કે પેટનું કેન્સર, ફેફસાનું કેન્સર, સ્વાદુપિંડનું કેન્સર, તે અંદરથી વધતું જ રહે છે અને તેના લક્ષણો એકદમ સામાન્ય છે. તેને શોધવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. સામાન્ય રીતે જ્યારે નિદાન થાય છે, ત્યારે પેટનું કેન્સર, ફેફસાનું કેન્સર, સ્વાદુપિંડનું કેન્સર માત્ર સ્ટેજ 3 માં જ જોવા મળે છે. જ્યાં સારવારમાં ડૉક્ટરને પરિણામ આપવાનું ખૂબ મુશ્કેલ છે.
કેન્સરના દર્દીઓના સંબંધીઓ: અમે કેન્સરના દર્દીના પરિવાર કૈલાશ કુમાર સાથે વાત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેણે કહ્યું કે, મારી માતાને કેન્સર છે. હું અહીં તેમને બતાવવા આવ્યો છું. કેન્સર સંબંધિત સારવારની અહીં સારી વ્યવસ્થા છે. અહીંના ડોકટરો સારા છે. અત્યારે મારી માતાની સારવાર ચાલી રહી છે. આ માટે અમારે અહીં ભાડેથી ઘર લઈને રોજેરોજ આવવું પડે છે. અમને નિદાન માટે સમય આપવામાં આવે છે, તે સમયે આવીને અમે નિદાન કરાવીએ છીએ.
ડૉક્ટરની સલાહ લો: આ સાથે ડોક્ટરે કહ્યું કે, તમારે તમારા રોજિંદા આહારમાં લગભગ અઢીસો ગ્રામ ફળો અને શાકભાજીનું સેવન કરવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે, જો તમને કોઈ લક્ષણો દેખાય તો તેને અવગણશો નહીં, તરત જ તમારા ડૉક્ટરને જણાવો. માથાનો દુખાવો, ગળા અથવા શરીરમાં ગઠ્ઠો, લોહી સંબંધિત કોઈ સમસ્યા, પેટમાં દુખાવો વગેરે જેવી સમસ્યાઓ વિશે તાત્કાલિક ડૉક્ટરને મળો અને યોગ્ય ટેસ્ટ કરાવો. જો કે એમાં કોઈ શંકા નથી કે, અત્યાર સુધી કેન્સરને સંપૂર્ણ રીતે ખતમ કરવા માટે કોઈ થેરાપી મળી નથી, પરંતુ જો તમે તમારી જીવનશૈલીમાં કેટલાક સકારાત્મક ફેરફારો કરો છો, જો તમે સમયાંતરે તમારી અને તમારા પરિવારની તબીબી તપાસ કરાવો છો, તો તમે ચોક્કસપણે તમારી જાતને અને તમારા પરિવારના સભ્યોને કેન્સર જેવા જીવલેણ રોગથી બચાવી શકો છો.
