যদি আপোনাৰ পূৰ্বে কেতিয়াবা ইউৰিনেৰী ট্ৰেক্ট ইনফেকচন (UTI) হৈছিল, তেন্তে আপুনি এয়া অনুভৱ কৰিব পাৰে যে এয়া কিমান কষ্টকৰ । কেৱল ইয়াৰ ফলত হোৱা শাৰীৰিক বিষৰ বাবেই নহয়, চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ গৈ প্ৰস্ৰাৱৰ নমুনা দি, ফলাফলৰ বাবে অপেক্ষা কৰাটোও যথেষ্ট অসুবিধাৰ কাম ।
ইউটিআই মহিলাসকলৰ ক্ষেত্ৰত তেনেই সাধাৰণ, প্ৰায় আধা সংখ্যক মহিলাই জীৱনৰ কোনো এটা সময়ত এই ৰোগত আক্ৰান্ত হয় । ইউটিআই পৰীক্ষা কৰিবলৈ হ’লে প্ৰস্ৰাৱৰ নমুনা চিকিৎসালয়ৰ মাইক্ৰ’বায়’লজী লেবলৈ পঠিয়াব লাগিব । তাত তেওঁলোকে সংক্ৰমণৰ কাৰণ হোৱা বেক্টেৰিয়াবোৰ বিচাৰি উলিয়াব আৰু এই বেক্টেৰিয়াবোৰ এন্টিবায়টিক প্ৰতিৰোধী হয় নে নহয় পৰীক্ষা কৰিব ।
সাধাৰণতে Agar plating নামৰ কৌশল ব্যৱহাৰ কৰি এই কাম কৰা হয় । Agar নামৰ এবিধ পুষ্টিকৰ জেলীৰ সৈতে সৰু ঘূৰণীয়া বাচনত সামান্য পৰিমাণৰ প্ৰস্ৰাৱ ঢালি দিয়া হয়, যিটো ৰাতিটো গৰম কৰি ৰখা হয় যাতে যিকোনো বেক্টেৰিয়া সহজতে বৃদ্ধি পাব পাৰে ।
এই সাধাৰণ কৌশলটো প্ৰায় ১৪০ বছৰ ধৰি চলি আহিছে আৰু বহু চিকিৎসালয়ত ক্লিনিকেল পৰীক্ষা চলি আহিছে । কিন্তু যি যুগত আমি তৎক্ষণাত ক’ভিড-১৯ৰ সংক্ৰমণ পৰীক্ষা কৰিব পাৰো, ইলেক্ট্ৰনিক ৰিডাৰেৰে ব্লাড গ্লুক’জ জুখিব পাৰো, আৰু আমাৰ হৃদস্পন্দন ট্ৰেক কৰা ৰিষ্ট ৱাচ পিন্ধিব পাৰো, সেই যুগত আমি কিয় এতিয়াও এই পুৰণি পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰো যিটোত ইউটিআই সঠিকভাৱে নিৰ্ণয় কৰিবলৈ বহু সময় লাগে ?
ই প্ৰকৃততে যথেষ্ট চতুৰ(It's actually pretty clever): যদি কোনো সংক্ৰমণৰ সন্দেহ কৰা হয়, তেন্তে কেনে ধৰণৰ বেক্টেৰিয়া (যদি আছে) আছে, আপোনাৰ প্ৰস্ৰাৱত কিমান আছে, আৰু সেই বেক্টেৰিয়াবোৰ কোনটো এন্টিবায়টিকেৰে চিকিৎসা কৰিব পাৰি সেয়া জনাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ । কিন্তু প্ৰস্ৰাৱৰ নমুনাত আন বহুতো বস্তু যেনে ইউৰিয়া আৰু লৱণ, আৰু বিভিন্ন মাত্ৰাৰ এচিডিটিও থাকিব পাৰে যিয়ে বেক্টেৰিয়া ধৰা পেলোৱাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে । আগাৰৰ (Agar) ওপৰত প্ৰস্ৰাৱ বিয়পাই দিলে বেক্টেৰিয়াৰ বৃদ্ধিত বাধাৰ সৃষ্টি হ’ব পৰা যিকোনো বস্তু আঁতৰাই পেলোৱা হয় ।
এই কৌশলৰ দ্বাৰা নমুনাত থকা একক কোষবোৰে ব্লব (called colonies) গঠন কৰিব পাৰে যিবোৰ গণনা কৰাটো সহজ । কলনীৰ আকৃতি, ৰং, আকাৰ আনকি গোন্ধৰ সহায়ত কেনে ধৰণৰ বেক্টেৰিয়া আছে সেইটো বুজাব পাৰি । কিছুমান নমুনাত ভিন্ন প্ৰকাৰৰ বেক্টেৰিয়া থাকে, আৰু এইবোৰ পৃথক পৃথক কৰি পৰীক্ষা কৰিব লাগিব । প্ৰস্ৰাৱৰ অন্যান্য উপাদানৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত নোহোৱাকৈ এই সকলোবোৰ প্ৰয়োজনীয় কাম কৰিব পৰা বিকল্প পদ্ধতি বিচাৰি উলিওৱাটো খুবেই ধৰণে কঠিন ।
আটাইতকৈ পৰিচিত পদ্ধতি(The best-known method): আমি বছৰ বছৰ ধৰি ব্যৱহাৰ কৰি অহাৰ বাবে আগাৰ (Agar)প্লেটিং কৌশল ব্যৱহাৰ কৰাৰ বহু অভিজ্ঞতা আছে । অৰ্থাৎ আমি যথেষ্ট ভালদৰে বুজি পাইছো যে, আগাৰ পদ্ধতিৰে কেৱল মাত্ৰ এজন ব্যক্তিৰ সংক্ৰমণ নিৰ্ণয় কৰায়ে নহয়, বৰঞ্চ (where necessary)তেওঁলোকক দিয়া চিকিৎসাৰ সালসলনি কৰিবলৈ ফলাফলৰ ব্যৱহাৰ কেনেকৈ কৰিব পাৰি । কিন্তু তাৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ব্যৱস্থাটো অতি সহজ ।
আগাৰ প্লেটিঙৰ পদ্ধতিত কি কি এন্টিবায়টিকে সংক্ৰমণৰ সৰ্বোত্তম চিকিৎসা কৰিব পাৰি সেইটো চিনাক্ত কৰিবলৈ কেইদিনমানৰ সময়ৰ প্ৰয়োজন হয় ৷ যিটো এজন ৰোগীৰ বাবে অপেক্ষা কৰিব নোৱাৰাকৈ যথেষ্ট সময়ৰ প্ৰয়োজন হয় । অৰ্থাৎ পৰীক্ষাৰ ফলাফল জনাৰ পূৰ্বে আমি ৰোগীৰ চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিব লাগিব । কেতিয়াবা ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল ৰোগীয়ে কেইদিনমানৰ পিছত ঔষধ সলনি কৰিবলগীয়া হয়, যিটো অসুবিধাজনক আৰু ব্যয়বহুল । অধিক এন্টিবায়টিক ব্যৱহাৰ কৰিলে এন্টিবায়টিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাত ইন্ধন যোগায়, যাৰ ফলত ভৱিষ্যতে সমস্যাটো আৰু বেছি ভয়াৱহ হৈ পৰে । এই সমস্যাসমূহে অণুজীৱবিজ্ঞান পৰীক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত উদ্ভাৱনক আগুৱাই নিয়াত যথেষ্ট সহায় কৰিছে ।
নতুন প্ৰযুক্তিৰ এতিয়াও উন্নতিৰ প্ৰয়োজন(New technologies still need improvement): যদিও বৰ্তমানৰ পৰীক্ষাসমূহে প্ৰস্ৰাৱত বেক্টেৰিয়া আৰু এন্টিবায়টিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা জুখিব পাৰে, তথাপিও আমাক এনে পৰীক্ষাৰ প্ৰয়োজন যিয়ে চিকিৎসাৰ পূৰ্বে পৰীক্ষা কৰিব পৰাকৈ এই কাম অধিক দ্ৰুতগতিত কৰিব পাৰে । এই পদ্ধতিসমূহ আদৰ্শগতভাৱে পৰ্টেবল আৰু কম খৰচী হোৱাটো প্ৰয়োজন যাতে আমি লেবলৈ নমুনা প্ৰেৰণ নকৰাকৈ সাধাৰণ লোকৰ ওপৰত ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো ।
শেহতীয়া অগ্ৰগতিৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে, এইটো সম্ভৱ হ’ব পাৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, ডিজিটেল কেমেৰাই ধৰা পেলাব পাৰে যে, বেক্টেৰিয়াৰ কোষবোৰ অণুবীক্ষণিক স্কেলত বা পাতল প্ৰস্ৰাৱত বৃদ্ধি পাইছে নেকি । এই পদ্ধতিবোৰে এন্টিবায়টিক কাম কৰিব নে নাই, পৰীক্ষা কৰিবলৈ কেইঘণ্টামান সময় লয় যদিও ই এতিয়াও আগাৰ(Agar) প্লেটিঙতকৈ বহুত বেছি ক্ষীপ্ৰ । কিছুমান চিকিৎসালয়ৰ পৰীক্ষাগাৰেও এতিয়া নিয়মিতভাৱে মাছ স্পেকট্ৰ’মেট্ৰি নামৰ কৌশল ব্যৱহাৰ কৰে, যিয়ে বেক্টেৰিয়াৰ নমুনাৰ টুকুৰাবোৰ জুখি ডাটাবেছৰ সৈতে তুলনা কৰি বেক্টেৰিয়া চিনাক্ত কৰিব পাৰে । ইয়াৰ ফলত আগাৰৰ প্লেটত পোৱা কলনীৰ পৰীক্ষা ক্ষীপ্ৰ হয়, যাৰ ফলত বেক্টেৰিয়াৰ প্ৰজাতি সঠিকভাৱে চিনাক্ত কৰিবলৈ পূৰ্বতে প্ৰয়োজনীয় দিনৰ কামৰ ঠাই লয় ।
কিন্তু এই নতুন পদ্ধতিবোৰে বিভিন্ন প্ৰতিশ্ৰুতি দেখুৱালেও বহুতেই কেৱল গৱেষণা পৰ্যায়তহে আছে । গণ বৰ্ণালীবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত এন্টিবায়টিক সংবেদনশীলতা পৰীক্ষাত এতিয়াও আগাৰ প্লেটিঙৰ প্ৰয়োজন হয় । এই প্ৰযুক্তিসমূহৰ বাবে বহুতো জিপি বা ফাৰ্মাচীৰ প্ৰয়োজন যিটো যথেষ্ট ব্যয়বহুল, গতিকে প্ৰস্ৰাৱৰ নমুনা বিশ্লেষণৰ বাবে এতিয়াও চিকিৎসালয়ৰ পৰীক্ষাগাৰলৈ নিয়াৰ প্ৰয়োজন আহি পৰে ।
ভৱিষ্যতে এনে কৌশলৰ প্ৰয়োজন হ’ব যাতে এজন ব্যক্তিয়ে নিজৰ ৰোগ নিৰ্ণয় লাভ কৰিবলৈ লোৱা সময় হ্ৰাস কৰে, একে সময়তে আগাৰ প্লেটিঙৰ দৰেই সুলভ হয় । যিটোৰ ওপৰত বৰ্তমান লেবসমূহে কাম কৰি আছে আৰু দেখিছে যে তেওঁলোকে সৰু, অধিক পৰ্টেবল পৰীক্ষা সৃষ্টি কৰিব পাৰে যিবোৰ আগাৰ প্লেটিঙৰ দৰেই সঠিক আৰু ইয়াৰ ফলাফল স্মাৰ্টফোনৰ দৰে সস্তীয়া ডিজিটেল কেমেৰাৰ সহায়ত ৰেকৰ্ড কৰিব পাৰি । গৱেষণাৰ পৰৱৰ্তী পদক্ষেপটো হ’ল প্ৰকৃত ৰোগীৰ নমুনাৰে এই সৰু সৰু পৰীক্ষাসমূহৰ কাম পৰীক্ষা কৰা ।
কিছুমান নতুন, দ্ৰুত ইউটিআই পৰীক্ষাই সাধাৰণ ব্যৱহাৰত স্থান লাভ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ, যাতে প্ৰতিটো ৰোগীৰ সঠিক এন্টিবায়টিকৰ দ্বাৰা দ্ৰুত আৰু ফলপ্ৰসূভাৱে চিকিৎসা কৰা হয় । কিন্তু এইবোৰ আৰু অন্যান্য নতুন প্ৰযুক্তিৰ নিয়মিতভাৱে ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ বাবে ব্যৱহাৰ হ’বলৈ কিছু সময় লাগিব । এতিয়াৰ বাবে যিসকল লোকে ইউটিআই হোৱাৰ সন্দেহ কৰে তেওঁলোকে এতিয়াও তেওঁলোকৰ জিপিৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ প্ৰয়োজন আছে যাতে এটা ৰোগ নিৰ্ণয় কৰিব পৰা যায় আৰু উপযুক্ত ঔষধ প্ৰেছক্ৰিপচন কৰিব পৰা যায় ।
লগতে পঢ়ক : ধূমপানৰ অভ্যাসে আপোনাৰ সন্তানক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে
