তেজপুৰ, ৮ অক্টোবৰ : ৯১ বছৰীয়া হ’ল ভাৰতীয় বায়ুসেনা ৷ ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ শনিবাৰে ৯১ বছৰীয়া জয়ন্তী উদযাপন কৰা হৈছে । ১৯৩২ চনৰ ৮ অক্টোবৰত আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল ভাৰতীয় বায়ুসেনা ৷ ভাৰতীয় বায়ুসেনা বৰ্তমান ৭ টা কমাণ্ডত বিভক্ত হৈ আছে । আপাৰ শ্বিলঙত আছে ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ মুখ্য কাৰ্যালয় ৷ ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ড হৈছে ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ অন্যতম শক্তিশালী গোট ।
ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ড (EAC)এ ১২ খন ৰাজ্যৰ মাজত বিস্তৃত অঞ্চলত বিমান পৰিচালনা আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰে । ইয়াত উত্তৰ-পূবৰ আঠখন ৰাজ্য, পশ্চিমবংগ, বিহাৰ আৰু তিনি লাখ বৰ্গ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক ওড়িশা আৰু ঝাৰখণ্ডৰ কিছু অংশ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ।
দায়িত্বৰ ক্ষেত্ৰখনত চীন, নেপাল, ভূটান, ম্যানমাৰ আৰু বাংলাদেশৰ সৈতে ৬৩০০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমাৰেখা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে । ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ বৰ্তমানৰ এয়াৰ অফিচাৰ কমাণ্ডিং ইন চীফ (AOC-in-C) হৈছে এয়াৰ মাৰ্শ্বাল এছ পি ধনকাৰ ।
পূব সীমান্তৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে চৰকাৰে ১৯৫৮ চনৰ ২৭ মে’ত ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডক কলকাতাৰ ৰাণীকুটিৰত স্থাপন কৰে ৷ সেই সময়ত ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডক ১ নং অপাৰেচনেল গ্ৰুপ হিচাপে নিৰ্বাচিত কৰা হয় । তাৰ পাচত ১৯৫৯ চনৰ ১ ডিচেম্বৰত এই অপাৰেচনেল গ্ৰুপটোক কমাণ্ড হিচাপে উন্নীত কৰা হয় আৰু ইয়াৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কলকাতাৰ ফ’ৰ্ট উইলিয়াম ৷ এয়াৰ ভাইচ মাৰ্শ্বাল কে এল সোন্ধীক ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ প্ৰথম এয়াৰ অফিচাৰ কমাণ্ডিং ইন চীফ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয় ।
১৯৬২ চনৰ ভাৰত-চীন যুদ্ধৰ পিচত শ্বিলঙত পূৰ্ণাংগ কমাণ্ড গঠনৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হয় । “সমৰেশু পৰাক্ৰম” (যুদ্ধত শৌৰ্য) হৈছে EAC ৰ মূলমন্ত্ৰ , যিয়ে জয়ৰ বাটত অহা সকলো প্ৰত্যাহ্বান গ্ৰহণ কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগায় । ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডে পূব অঞ্চলৰ বিমান সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰিবলৈ অসংখ্য স্থলভিত্তিক অস্ত্ৰ আৰু সহায়ক ব্যৱস্থাৰ উপৰিও অত্যাধুনিক যুঁজাৰু বিমান, পৰিবহণ বিমান আৰু হেলিকপ্টাৰ আদি বিভিন্ন ধৰণৰ আই এ এফৰ সঁজুলিৰ ব্যৱহাৰ কৰে ।
যিকোনো পৰিস্থিতিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ উচ্চ প্ৰস্তুতিৰ অৱস্থাত ৰখা হয় আৰু যুদ্ধৰ প্ৰান্ত ধৰি ৰখাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ নিয়মীয়া অনুশীলন কৰা হয় । লগতে যিকোনো প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ সময়ত অসামৰিক প্ৰশাসনক সহায় কৰিবলৈ, দুৰ্গম অঞ্চলত বাস কৰা নাগৰিকৰ বাবে নিয়মীয়া ট্ৰেনজিট আৰু ক্ষতিগ্ৰস্ত লোকক খালী কৰাৰ বাবে বিমান নিয়মিতভাৱে নিয়োগ কৰা হয় ।
ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ কাৰ্যকলাপ :
এই কমাণ্ডৰ কাৰ্যকলাপৰ তিনিটা বহল ক্ষেত্ৰ আছে পৰিচালনা, ৰক্ষণাবেক্ষণ আৰু প্ৰশাসন । কিছুমান ক্ষেত্ৰত পাইলটসকলে নিয়মীয়া ৰাণৱেৰ দৈৰ্ঘৰ মাত্ৰ এক তৃতীয়াংশৰে এডভান্স লেণ্ডিং গ্ৰাউণ্ড (এ এল জি)ৰ পৰা কাম কৰে ৷ যাৰ বাবে অনন্য আৰু একদিশীয় এপ্ৰ’চ আৰু টেক অফৰ প্ৰয়োজনীয়তা থাকে ।
ইয়াৰ লগতে সঘনাই পৰিৱৰ্তিত বতৰৰ বাবে পাইলট আৰু তেওঁলোকৰ নেভিগেটৰসকলক উচ্চমানৰ দক্ষতাৰ প্ৰয়োজন হয় । মানুহ আৰু যন্ত্ৰ দুয়োটাকে নিজৰ সামৰ্থৰ সীমালৈকে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰাকৈ ৰখা হৈছে । আনহাতে, ভাৰতীয় বায়ুসেনাই বিভিন্ন আকস্মিক পৰিস্থিতিৰ সময়ত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত থকা নাগৰিকসকলক উদ্ধাৰৰ বাবে অতি কম সময়ৰ ভিতৰতে সহায় আৰু দুৰ্যোগ সাহায্য অভিযান হাতত লৈছে ।
আই এ এফে সদায় আকাশ মাৰ্গৰ জৰিয়তে সকাহ আৰু সহায়ৰ দলং স্থাপন কৰি প্ৰথম সহাৰিদাতা আৰু ত্ৰাণকৰ্তা হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে । ইয়াৰে সকলো বিমান আৰু হেলিকপ্টাৰ ২৪x৭ কাৰ্যত ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷
উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলত ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ড :
ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল অঞ্চলসমূহ কেৱল দেশৰ আটাইতকৈ সুন্দৰ আৰু পৰিৱেশ স্পৰ্শকাতৰ খণ্ডই নহয়, ইয়াৰ উপৰিও অন্যতম দুৰ্গম আৰু দুৰ্যোগ প্ৰৱণ অঞ্চল । বানপানী আৰু ভূমিকম্পৰ দৰে দুৰ্যোগৰ তীব্ৰতা যোৱা দশকতহে আটাইতকৈ বাঢ়িছে ৷
আই এ এফে এন ইৰ প্ৰথম সঁহাৰিদাতা আৰু ত্ৰাণকৰ্তা হোৱাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে আজিও গৌৰৱেৰে থিয় দিছে । আই এ এফে ‘‘হৰ কাম, দেশ কে নাম’’ মূলমন্ত্ৰৰে আগবাঢ়ি গৈ আছে ৷ ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ জন্ম যুদ্ধত হৈছিল আৰু যুদ্ধৰ মাজেৰে ইয়াৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে ৷
ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ; ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডে (ইএচি) বিশাল অঞ্চলত বিমান পৰিচালনা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে । শক্তিশালী ভাৰতীয় বায়ুসেনাই বৰ্ষপূৰ্তি উদযাপন কৰাৰ সময়তে ইষ্টাৰ্ণ এয়াৰ কমাণ্ডৰ এয়াৰ অফিচাৰ কমাণ্ডিং ইন চীফ এয়াৰ মাৰ্শ্বাল এছ পি ধনকাৰে এয়াৰ ৱাৰিয়ৰ্ছক সম্পদৰ সৰ্বোত্তম ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰু লোৱাৰ দিশত কাম কৰি যাবলৈ আহ্বান জনায় ।
