ETV Bharat / bharat

ভাৰত-বাংলাদেশ সম্পৰ্ক: পাৰস্পৰিকভাৱে লাভাম্বিত দুয়ো দেশ - শক্তিশালী হৈছে ভাৰত বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক

ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজৰ সম্পৰ্ক সুদৃঢ় কৰাত চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোডীয়ে । প্ৰধানমন্ত্ৰী মোডীয়ে লুক ইষ্ট নীতিত কেইবাটাও উন্নতি সাধন কৰি এক্ট ইষ্ট নীতি গ্ৰহণ কৰিছে । শেহতীয়াকৈ বাংলাদেশৰ স্ৰষ্টা শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানক মৰণোত্তৰভাৱে মহাত্মা গান্ধী শান্তি বঁটা প্ৰদান কৰি প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে দুয়োখন দেশৰ সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰাত অৰিহণা যোগাইছে ।

শক্তিশালী হৈছে ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক...
শক্তিশালী হৈছে ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক...
author img

By

Published : Apr 8, 2021, 2:07 PM IST

নেশ্যনেল ডেস্ক,৮ এপ্ৰিল: ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক ক্ৰমে আৰু দৃঢ় হোৱাৰ দিশত । বাংলাদেশৰ প্ৰতিষ্ঠা দিৱস উপলক্ষ্যে ভাৰতীয় সেনাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিভিন্ন ধৰণে ভাৰতে সহযোগিতা আগবঢ়াইছে । শেহতীয়াকৈ প্ৰতিষ্ঠা দিৱস উপলক্ষ্যে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোডী দুদিনীয়া কাৰ্যসূচীৰে উপস্থিত হৈছিল বাংলাদেশত । লগতে বাংলাদেশৰ স্ৰষ্টা শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানক মৰণোত্তৰভাৱে মহাত্মা গান্ধী শান্তি বঁটা প্ৰদান কৰা হয় ।

ইফালে ভাৰতৰ সৈতে বাংলাদেশৰ সম্পৰ্কক লৈ বিভিন্ন ধৰণৰ চৰ্চা চলা দেখা যায় বিশ্বৰ ভিন্ন প্ৰান্তত । সীমাৰ উপৰিও ঐতিহাসিক, সামাজিক, সংস্কৃতি আৰু আধ্যাত্মিক সম্পৰ্কও আছে ভাৰত-বাংলাদেশৰ ।

আন্তৰ্জাতিক মাতৃভাষা দিৱসৰ আঁৰত আছে বাংলাদেশৰ জন্ম । যদিও হেনৰী কিচিংগাৰৰ দৰে লোকসকলে ইয়াৰ গঠনৰ সময়ত এটা বাস্কেট কেছ হিচাপে উপহাস কৰিছিল, বাংলাদেশে সকলো উন্নয়ন ক্ষেত্ৰত পাকিস্তানক অতিক্ৰম কৰিছে । সেয়েহে এইটো সঁচাকৈয়ে বাংলাদেশৰ বাবে এক সোণালী জয়ন্তী ।

অৱশ্যে ১৯৭৫ চনত ইন্দিৰা গান্ধী আৰু মুজিবুৰ ৰহমানে স্বাক্ষৰ কৰা ইন্দো-বাংলা চুক্তি পৰৱৰ্তী সময়ত তীব্ৰ উত্থান-পতনৰ সন্মুখীন হয় । শৰণাৰ্থী আৰু নদীৰ পানী ভাগ-বতৰা, সীমান্ত বিবাদ আৰু সীমান্তত বাধাগ্ৰস্ত কাৰ্যকলাপ, বাংলাদেশৰ ভিতৰত ভাৰত বিৰোধী শক্তিৰ শিবিৰ, বাংলাদেশে সন্মুখীন হোৱা সকলো সমস্যাৰ বাবে ভাৰতক দোষাৰোপ কৰা আদিৰ বাবে ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজৰ সম্পৰ্কত কিছু প্ৰভাৱ পেলাইছে ।

কিন্তু বাংলাদেশত সামৰিক শাসনৰ সমাপ্তিৰ পিছত গণতন্ত্ৰই শিপা লোৱাৰ লগে লগে দুয়োখন চুবুৰীয়াৰ মাজত ভুল বুজাবুজি লাহে লাহে নাইকীয়া হ'বলৈ আৰম্ভ কৰিলে । ২০১৫ চনত ভূমি বিবাদ স্থায়ীভাৱে নিষ্পত্তি কৰা হৈছিল । যদিহে দহ বছৰ পুৰণি তিস্তা নদীৰ পানী ভাগ-বতৰা চুক্তিও সম্পন্ন হয় তেনেহ'লে উপ-মহাদেশত প্ৰগতিৰ এক নতুন ইতিহাস সৃষ্টি হ'ব ।

১৯৮০ৰ পৰা বাংলাদেশৰ বিকাশৰ গতি লাভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । ই জনমূৰি উপাৰ্জনৰ ক্ষেত্ৰতো ভাৰতৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা আৰম্ভ কৰিছে । বাংলাদেশৰ ঔদ্যোগিক সফলতা সঁচাকৈয়ে আশ্চৰ্যজনক। প্ৰায় চাৰি দশক আগতে বাংলাদেশৰ জিডিপিত কৃষিৰ অংশ আছিল ৩৩.২ শতাংশ । কিন্তু এতিয়া কৃষিৰ অৱদান ১৪.২ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে আৰু ইয়াৰ জিডিপিত উদ্যোগৰ অৱদান ১৭ শতাংশৰ পৰা ৩৬.৬ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পাইছে ।

প্ৰায় এমাহ আগতে উন্নয়ন নীতি সম্পৰ্কীয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সমিতিয়ে বাংলাদেশক নিম্নতম উন্নত দেশসমূহৰ তালিকাৰ পৰা আঁতৰাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল আৰু উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ তালিকাত ইয়াক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছে । যদি এই পৰামৰ্শত অনুমোদন জনোৱা হয় বাংলাদেশে শুল্ক আৰু ৰপ্তানি কোটাৰ বিষয়ে চিন্তা নকৰাকৈ উন্নত দেশবোৰৰ সৈতে বাণিজ্য কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব।

বাংলাদেশক কোনো শুল্ক অবিহনে চীনলৈ ইয়াৰ সামগ্ৰীৰ ৯৭ শতাংশ ৰপ্তানি কৰাৰ অনুমতি দিয়া হৈছে । চীনে ইয়াকো কৈছে যে এই অগ্ৰাধিকাৰমূলক ব্যৱহাৰৰ বাবে বাংলাদেশে ১৪০ আমেৰিকান ডলাৰ উপাৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব ।

চীনে বেল্ট এণ্ড ৰোড ইনিচিয়েটিভৰ অধীনত ভাৰতৰ চাৰিওফালৰ সকলো দেশক ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰিছে । বেইজিঙে এই প্ৰক্ৰিয়াটোত বাংলাদেশকো এৰি দিয়া নাই । কিন্তু প্ৰধানমন্ত্ৰী মোডীয়ে লুক ইষ্ট নীতিত কেইবাটাও উন্নতি সাধন কৰিছে আৰু এক্ট ইষ্ট নীতি গ্ৰহণ কৰিছে । তেওঁ কেইবাটাও আঁচনি আৰম্ভ কৰিছে যিয়ে বাংলাদেশৰ সৈতে সম্পৰ্কক এক নতুন দিশ প্ৰদান কৰিব । ভাৰতে প্ৰতিষেধক ৰপ্তানিত বাংলাদেশক সৰ্বাধিক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে ।

ভাৰতে ইয়াকো বিশ্বাস কৰে যে ঢাকাৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰি ই ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, কম্বোডিয়া, লাওছ আৰু ভিয়েটনামৰ সৈতেও ইয়াৰ সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰিব পাৰিব । বিশ্বৰ দ্ৰুত বিকাশশীল অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাসমূহৰ ভিতৰত গণ্য কৰা বাংলাদেশৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰাটো ভাৰতৰ বাবেও লাভজনক হ'ব।

লগতে পঢ়ক:তিৰুপতিত লোকসভা উপ-নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰ আৰম্ভ চন্দ্ৰবাবু নাইডুৰ

নেশ্যনেল ডেস্ক,৮ এপ্ৰিল: ভাৰত-বাংলাদেশৰ সম্পৰ্ক ক্ৰমে আৰু দৃঢ় হোৱাৰ দিশত । বাংলাদেশৰ প্ৰতিষ্ঠা দিৱস উপলক্ষ্যে ভাৰতীয় সেনাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিভিন্ন ধৰণে ভাৰতে সহযোগিতা আগবঢ়াইছে । শেহতীয়াকৈ প্ৰতিষ্ঠা দিৱস উপলক্ষ্যে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোডী দুদিনীয়া কাৰ্যসূচীৰে উপস্থিত হৈছিল বাংলাদেশত । লগতে বাংলাদেশৰ স্ৰষ্টা শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানক মৰণোত্তৰভাৱে মহাত্মা গান্ধী শান্তি বঁটা প্ৰদান কৰা হয় ।

ইফালে ভাৰতৰ সৈতে বাংলাদেশৰ সম্পৰ্কক লৈ বিভিন্ন ধৰণৰ চৰ্চা চলা দেখা যায় বিশ্বৰ ভিন্ন প্ৰান্তত । সীমাৰ উপৰিও ঐতিহাসিক, সামাজিক, সংস্কৃতি আৰু আধ্যাত্মিক সম্পৰ্কও আছে ভাৰত-বাংলাদেশৰ ।

আন্তৰ্জাতিক মাতৃভাষা দিৱসৰ আঁৰত আছে বাংলাদেশৰ জন্ম । যদিও হেনৰী কিচিংগাৰৰ দৰে লোকসকলে ইয়াৰ গঠনৰ সময়ত এটা বাস্কেট কেছ হিচাপে উপহাস কৰিছিল, বাংলাদেশে সকলো উন্নয়ন ক্ষেত্ৰত পাকিস্তানক অতিক্ৰম কৰিছে । সেয়েহে এইটো সঁচাকৈয়ে বাংলাদেশৰ বাবে এক সোণালী জয়ন্তী ।

অৱশ্যে ১৯৭৫ চনত ইন্দিৰা গান্ধী আৰু মুজিবুৰ ৰহমানে স্বাক্ষৰ কৰা ইন্দো-বাংলা চুক্তি পৰৱৰ্তী সময়ত তীব্ৰ উত্থান-পতনৰ সন্মুখীন হয় । শৰণাৰ্থী আৰু নদীৰ পানী ভাগ-বতৰা, সীমান্ত বিবাদ আৰু সীমান্তত বাধাগ্ৰস্ত কাৰ্যকলাপ, বাংলাদেশৰ ভিতৰত ভাৰত বিৰোধী শক্তিৰ শিবিৰ, বাংলাদেশে সন্মুখীন হোৱা সকলো সমস্যাৰ বাবে ভাৰতক দোষাৰোপ কৰা আদিৰ বাবে ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজৰ সম্পৰ্কত কিছু প্ৰভাৱ পেলাইছে ।

কিন্তু বাংলাদেশত সামৰিক শাসনৰ সমাপ্তিৰ পিছত গণতন্ত্ৰই শিপা লোৱাৰ লগে লগে দুয়োখন চুবুৰীয়াৰ মাজত ভুল বুজাবুজি লাহে লাহে নাইকীয়া হ'বলৈ আৰম্ভ কৰিলে । ২০১৫ চনত ভূমি বিবাদ স্থায়ীভাৱে নিষ্পত্তি কৰা হৈছিল । যদিহে দহ বছৰ পুৰণি তিস্তা নদীৰ পানী ভাগ-বতৰা চুক্তিও সম্পন্ন হয় তেনেহ'লে উপ-মহাদেশত প্ৰগতিৰ এক নতুন ইতিহাস সৃষ্টি হ'ব ।

১৯৮০ৰ পৰা বাংলাদেশৰ বিকাশৰ গতি লাভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । ই জনমূৰি উপাৰ্জনৰ ক্ষেত্ৰতো ভাৰতৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা আৰম্ভ কৰিছে । বাংলাদেশৰ ঔদ্যোগিক সফলতা সঁচাকৈয়ে আশ্চৰ্যজনক। প্ৰায় চাৰি দশক আগতে বাংলাদেশৰ জিডিপিত কৃষিৰ অংশ আছিল ৩৩.২ শতাংশ । কিন্তু এতিয়া কৃষিৰ অৱদান ১৪.২ শতাংশলৈ হ্ৰাস পাইছে আৰু ইয়াৰ জিডিপিত উদ্যোগৰ অৱদান ১৭ শতাংশৰ পৰা ৩৬.৬ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পাইছে ।

প্ৰায় এমাহ আগতে উন্নয়ন নীতি সম্পৰ্কীয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সমিতিয়ে বাংলাদেশক নিম্নতম উন্নত দেশসমূহৰ তালিকাৰ পৰা আঁতৰাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল আৰু উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ তালিকাত ইয়াক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছে । যদি এই পৰামৰ্শত অনুমোদন জনোৱা হয় বাংলাদেশে শুল্ক আৰু ৰপ্তানি কোটাৰ বিষয়ে চিন্তা নকৰাকৈ উন্নত দেশবোৰৰ সৈতে বাণিজ্য কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব।

বাংলাদেশক কোনো শুল্ক অবিহনে চীনলৈ ইয়াৰ সামগ্ৰীৰ ৯৭ শতাংশ ৰপ্তানি কৰাৰ অনুমতি দিয়া হৈছে । চীনে ইয়াকো কৈছে যে এই অগ্ৰাধিকাৰমূলক ব্যৱহাৰৰ বাবে বাংলাদেশে ১৪০ আমেৰিকান ডলাৰ উপাৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব ।

চীনে বেল্ট এণ্ড ৰোড ইনিচিয়েটিভৰ অধীনত ভাৰতৰ চাৰিওফালৰ সকলো দেশক ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰিছে । বেইজিঙে এই প্ৰক্ৰিয়াটোত বাংলাদেশকো এৰি দিয়া নাই । কিন্তু প্ৰধানমন্ত্ৰী মোডীয়ে লুক ইষ্ট নীতিত কেইবাটাও উন্নতি সাধন কৰিছে আৰু এক্ট ইষ্ট নীতি গ্ৰহণ কৰিছে । তেওঁ কেইবাটাও আঁচনি আৰম্ভ কৰিছে যিয়ে বাংলাদেশৰ সৈতে সম্পৰ্কক এক নতুন দিশ প্ৰদান কৰিব । ভাৰতে প্ৰতিষেধক ৰপ্তানিত বাংলাদেশক সৰ্বাধিক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে ।

ভাৰতে ইয়াকো বিশ্বাস কৰে যে ঢাকাৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰি ই ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড, কম্বোডিয়া, লাওছ আৰু ভিয়েটনামৰ সৈতেও ইয়াৰ সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰিব পাৰিব । বিশ্বৰ দ্ৰুত বিকাশশীল অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাসমূহৰ ভিতৰত গণ্য কৰা বাংলাদেশৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰাটো ভাৰতৰ বাবেও লাভজনক হ'ব।

লগতে পঢ়ক:তিৰুপতিত লোকসভা উপ-নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰ আৰম্ভ চন্দ্ৰবাবু নাইডুৰ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.