ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ উত্থান:
উন্নত মেচিন লাৰ্নিং আৰু মুখ চিনাক্তকৰণ এলগৰিদমৰ সহায় লৈ ২০১৭ চনত ৰেডিট ব্যৱহাৰকাৰীৰ দ্বাৰা জনপ্ৰিয় হোৱাৰ পিছৰে পৰা ডিপফেক প্ৰযুক্তি যথেষ্ট বিকশিত হৈছে । এই উদ্ভাৱনৰ অতি পতিয়ন যোগ্য ভুৱা ভিডিঅ’ আৰু অডিঅ’ ৰেকৰ্ডিং সৃষ্টি কৰিবলৈ সক্ষম হয়, যিয়ে বিশ্বজুৰি তথ্যৰ অখণ্ডতা, ব্যক্তিগত গোপনীয়তা আৰু গণতান্ত্ৰিক প্ৰক্ৰিয়াৰ প্ৰতি অভূতপূৰ্ব প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে ।
ডিপফেকৰ অপব্যৱহাৰ আৰু ইয়াৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰভাৱ:
মূলতঃ ডিপফেক প্ৰযুক্তি দুটা প্ৰাথমিক ধৰণে ব্যৱহাৰ কৰা হয়: "ডিপফেচ" আৰু "ডিপভইচ ।" ডিপফেচত ভিডিঅ’ত ভাৰ্চুৱেল মুখ সলনি বা সৃষ্টি কৰাৰ জড়িত হৈ থাকে, আনহাতে ডিপভইচে কণ্ঠ সলনি বা অনুকৰণ কৰে । এই বিকাশসমূহে মাধ্যম সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত নতুন সম্ভাৱনা মুকলি কৰিছে, প্ৰকৃত বিষয়বস্তুৰ উপস্থিতি অবিহনে এসময়ত অসম্ভৱ বুলি গণ্য কৰা বিষয়বস্তু সৃষ্টিৰ বাবে সুবিধা আগবঢ়াইছে ।
এই প্ৰযুক্তি বিশেষভাৱে বিপণন ডমেইনত প্ৰয়োগ কৰা হৈছে, য’ত ই টেইলৰ চুইফট, চেলিনা গোমেজ, ইলন মাস্ক আৰু জো ৰ’গানৰ দৰে চেলিব্ৰিটিসকলক লৈ তেওঁলোকৰ প্ৰত্যক্ষ অংশগ্ৰহণ অবিহনেই ব্যক্তিগতকৃত আৰু আকৰ্ষণীয় বিষয়বস্তু সৃষ্টি কৰে ।
ঐতিহাসিকভাৱে চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিছন উদ্যোগে বছৰ বছৰ ধৰি একেধৰণৰ প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে । বিশেষকৈ "ফাষ্ট এণ্ড ফিউৰিয়াছ ৭"ত ব্রায়ান আৰু "ৰগ ৱান"ত লেইয়াৰ অভিনয়ৰ বাবে মৃত অভিনেতাসকলক পুনৰ উপস্থাপন কৰিবলৈ এই প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল ।
কিন্তু ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ বিকাশ কেৱল বৰ্তমানৰ মুখবোৰৰ প্ৰতিলিপি কৰাতেই নহয়, সম্পূৰ্ণ কাল্পনিক অথচ পতিয়ন যোগ্য মুখবোৰো সৃষ্টি কৰিবলৈও হৈছে । এই বিৱৰ্তনে AI ৰ গভীৰ শিক্ষণ ক্ষমতাৰ দ্ৰুত অগ্ৰগতিৰ সূচনা কৰে, যিয়ে মানৱ বৈশিষ্ট্যসমূহৰ বিশদ অধ্যয়ন আৰু বিনোদনৰ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত কল্পকাহিনী আৰু বাস্তৱৰ মাজৰ ৰেখাডাল ম্লান হৈ পৰে ।
বিপণনত উদ্ভাৱন আৰু সৃষ্টিশীলতাৰ সম্ভাৱনা থকাৰ পিছতো ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ প্ৰয়োগে যথেষ্ট নৈতিক দ্বিধাদ্বন্দ্বৰ সৃষ্টি কৰে । প্ৰধান চিন্তাটো এই প্ৰযুক্তিয়ে দৰ্শকক প্ৰতাৰণা কৰা, ভুল তথ্য বিয়পোৱা আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ ওপৰত থকা আস্থাক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰাৰ ক্ষমতাক কেন্দ্ৰ কৰিয়েই আৱদ্ধ । নৈতিক বিবেচনাসমূহ জনসাধাৰণৰ ধাৰণাক হেঁচা মাৰি ধৰিবলৈ বা ব্যক্তিৰ সাদৃশ্যক শোষণ কৰিবলৈ এই সঁজুলিসমূহৰ অপব্যৱহাৰ কৰাৰ অন্তৰ্নিহিত আশংকাৰ পৰাই উদ্ভৱ হয় ।
ডিপফেকৰ জৰিয়তে বিপণন অভিযানত টেইলৰ চুইফট, চেলিনা গোমেজ, ইলন মাস্ক, আৰু জো ৰগানৰ দৰে চেলিব্ৰিটিসকলৰ জড়িততাই সৃষ্টিশীলতাৰ বাবে প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ আৰু ইয়াৰ দায়িত্বশীল ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰাৰ মাজত ভাৰসাম্যৰ জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে ।ডিপফেক অপব্যৱহাৰৰ উল্লেখযোগ্য কাণ্ডসমূহৰ ভিতৰত আছে ২৭ মাৰ্চত ৰাছিয়া সমৰ্থক ছ’চিয়েল মিডিয়া একাউণ্টসমূহে ইউক্ৰেইনৰ সৈন্যৰ ৰচনামূলক অসৎ আচৰণ প্ৰদৰ্শন কৰাৰ ভুৱা ভিডিঅ’ প্ৰচাৰ কৰা ।
একেদৰে ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী ৰশ্মিকা মাণ্ডন্না, কেটৰিনা কাইফ, কাজল, আলিয়া ভাটৰ ভাইৰেল ডিপফেক ভিডিঅ’ই কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ ক্ষতিৰ সম্ভাৱনাক লৈ উদ্বেগ সৃষ্টি কৰিছে । ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰখনত ইউক্ৰেইনৰ এটা ডিপফেক ভিডিঅ’ প্ৰচাৰ হৈছিল । ২০২২ চনৰ মাৰ্চ মাহত ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্ল’ডিমিৰ জেলেনস্কিয়ে বিভ্ৰান্তিকৰভাৱে আত্মসমৰ্পণৰ আহ্বানৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যিয়ে ভূ-ৰাজনৈতিক ভুল তথ্যক গভীৰভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাৰ এক অন্যতম উদাহৰণ হিচাপে চিহ্নিত কৰিছিল ।
ডিপফেক প্ৰযুক্তিয়ে সৃষ্টিশীলতা আৰু বিপণনত নিয়োজিত হোৱাৰ বাবে অতুলনীয় সুযোগ প্ৰদান কৰিলেও ই উল্লেখযোগ্য নৈতিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে । উদ্ভাৱন আৰু হেতালি খেলাৰ মাজৰ ৰেখাডাল পাতল, আৰু এই পৰিৱেশটোক নেভিগেট কৰিবলৈ সমাজৰ ওপৰত সম্ভাৱ্য প্ৰভাৱ, সংবাদ মাধ্যমৰ ওপৰত আস্থা আৰু ব্যক্তিগত অধিকাৰৰ প্ৰতি সন্মানৰ বিষয়ে সযতনে বিবেচনা কৰাটো প্ৰয়োজন ।
বিপণনত ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ উত্থানে দায়িত্বশীল ব্যৱহাৰক প্ৰসাৰিত কৰা নিৰ্দেশনা আৰু নিয়ম প্ৰস্তুত কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে, যাতে এআইৰ উন্নতিয়ে ডিজিটেল বিষয়বস্তুৰ প্ৰামাণ্যতা আৰু অখণ্ডতাক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বৃদ্ধি কৰাৰ কাম কৰে ।
মণ্ডেলেজ, আইটিচি আৰু জ’মেটোৰ দৰে গ্ৰাহক ব্ৰেণ্ডে ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ উদ্ভাৱনীমূলক ব্যৱহাৰে বিজ্ঞাপন কৌশলত এক উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন চিহ্নিত কৰিছে, যাৰ ফলত দৰ্শকে শ্বাহৰুখ খান, ঋত্বিক ৰোশন, আৰু শচীন টেণ্ডুলকাৰৰ দৰে বিশিষ্ট চেলিব্ৰিটিৰ সৈতে মত বিনিময় কৰিব পাৰে । এই বিকাশে সৃষ্টিশীলতা আৰু প্ৰযুক্তিৰ মিশ্ৰণ প্ৰদৰ্শন কৰে, ব্যক্তিগতকৃত আৰু আকৰ্ষণীয় বিজ্ঞাপনৰ বাবে নতুন পথ মুকলি কৰে ।
বিশেষকৈ মণ্ডেলেজে কাঁ লায়ন্স ফেষ্টিভেল অৱ ক্ৰিয়েটিভিটিত উল্লেখযোগ্য স্বীকৃতি লাভ কৰি ভাৰতৰ প্ৰথম টাইটানিয়াম লায়নকে ধৰি একাধিক বঁটা লাভ কৰে । এই প্ৰশংসা লাভ কৰা হৈছিল ইয়াৰ AI-জেনেৰেটেড কেডবেৰী বিজ্ঞাপনৰ বাবে, যিয়ে স্থানীয় দোকানৰ মালিকসকলক শ্বাহৰুখ খানৰ ডিপফেকৰ সৈতে প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰিছিল । তেওঁলোকৰ ব্যৱসায়ৰ বিষয়ে মৌলিক তথ্য জমা দি এই মালিকসকলে বিনামূলীয়াকৈ ব্যক্তিগতকৃত বিজ্ঞাপন লাভ কৰিব পাৰিছিল ।
এই অভিযানত ব্যৱহৃত AI-এ স্থানীয় ষ্ট’ৰটোক বিশেষভাৱে প্ৰচাৰৰ বাবে শ্বাহৰুখ খানৰ মুখ আৰু কণ্ঠৰ গভীৰ ফেক তৈয়াৰ কৰিছিল, টেইলাৰ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ বিজ্ঞাপন বিষয়বস্তু সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত AI-ৰ সম্ভাৱনাক উজ্জ্বল কৰি তুলিছিল । একেদৰে জোমাট’ই ডিপফ’ক প্ৰযুক্তিৰ সহায় লৈ হৃতিক ৰোশনক লৈ এটা বিজ্ঞাপন তৈয়াৰ কৰিছিল । বিজ্ঞাপনটোত ৰোশনে বিভিন্ন চহৰৰ সুপৰিচিত ৰেষ্টুৰেণ্টৰ নিৰ্দিষ্ট খাদ্যৰ প্ৰতি লোভ প্ৰকাশ কৰা দেখা গৈছে । এই অভিযানে দৰ্শকৰ ফোন জিপিএছ স্মাৰ্টভাৱে সংযুক্ত কৰি তেওঁলোকৰ ওচৰৰ শীৰ্ষ খাদ্য আৰু ৰেষ্টুৰেণ্ট চিনাক্ত কৰিছিল, যাৰ ফলত দৰ্শকৰ অৱস্থানক বিজ্ঞাপনৰ বিষয়বস্তুৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে সংযোগ কৰা এটা কাষ্টমাইজড দৰ্শন অভিজ্ঞতা প্ৰদান কৰা হৈছিল ।
আইটিচিয়েও #HarDilKiFantasy অভিযানৰ বাবে AI ক্ৰিয়েটিভ কোম্পানী আকুলৰ সৈতে সহযোগিতা কৰি ডিপফেক বিজ্ঞাপন স্থানত প্ৰৱেশ কৰে ।
এই অভিযানটো আইটিচিৰ ছানফিষ্ট ডাৰ্ক ফেণ্টাচি বিস্কুট ব্ৰেণ্ডৰ বাবে ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু অংশগ্ৰহণকাৰীসকলক শ্বাহৰুখ খানৰ সৈতে পৰ্দা ভাগ-বাটোৱাৰা কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছিল, যিয়ে বিপণনত ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ ব্যাপক প্ৰয়োগৰ আৰু অধিক উদাহৰণ দাঙি ধৰিছিল ।
ব্ৰেণ্ডসমূহে ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে বিজ্ঞাপনৰ সীমা অন্বেষণ আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৰি থকাৰ লগে লগে আইনী সুৰক্ষা আৰু নৈতিক বিবেচনাৰ সম্পৰ্কে প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় ।
এটা ডিপফেক বিজ্ঞাপন সৃষ্টি কৰাত সন্মতি, কপিৰাইট আৰু ভুল তথ্যৰ সম্ভাৱনাৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা জটিল বিষয়সমূহ নেভিগেট কৰাত জড়িত । ইয়াত বিজ্ঞাপনত উদ্ভাৱন আৰু সৃষ্টিশীলতাক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লগতে ব্যক্তি আৰু ব্ৰেণ্ডৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষিত কৰা ব্যাপক আইনী কাঠামোৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে ।
ডিজিটেল বিপণন প্ৰচেষ্টাত আস্থা আৰু প্ৰামাণ্যতা বজাই ৰাখি ডিপফেক প্ৰযুক্তি যাতে দায়িত্বশীলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা যায় তাৰ বাবে এই ভাৰসাম্য অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
চৰকাৰী সঁহাৰি আৰু জনসাধাৰণৰ আৱেগ :
৭৬ কোটি ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰকাৰী থকা ভাৰতত ভুৱা ভিডিঅ’ৰ বিৰুদ্ধে জনসাধাৰণৰ উল্লেখযোগ্য আন্দোলনে চৰকাৰী ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ সূচনা কৰিছে । ডিপফেক ভাবুকিৰ সমাধানৰ বাবে আগতীয়া নিয়ম ঘোষণা কৰে আই টি মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱে । ইলেক্ট্ৰনিক্স আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰালয়ে ২০২৩ চনৰ ০৭ নৱেম্বৰত দিয়া পৰামৰ্শত আই টি নিয়ম ২০২১ অনুসৰি ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ মধ্যস্থতাকাৰীসকলে ভুল তথ্য চিনাক্ত আৰু প্ৰশমনৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে ।
প্ৰযুক্তিগত উন্নতি আৰু সমাজৰ প্ৰভাৱ :
জিএএন (জেনেৰেটিভ এডভাৰ্চেৰিয়েল নেটৱৰ্ক) আৰু মেচিন লাৰ্নিঙৰ সহায়ত ডিপফেক প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিয়ে পতিয়নযোগ্য ডিপফেক সৃষ্টিক গণতান্ত্ৰিক কৰি তুলিছে, যাৰ ফলত ক'ডিং জ্ঞান কম বা একেবাৰেই নোহোৱাকৈয়ে ইয়াৰ বিস্তাৰ সম্ভৱ হৈছে । এই সৃষ্টিৰ সহজতাই গোপনীয়তা, সুৰক্ষা, আৰু ডিজিটেল বিষয়বস্তুৰ প্ৰামাণ্যতাৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলায় ।
ইয়াৰ উপৰিও মেকএফিয়ে প্ৰকাশ কৰা ৰিপ’ৰ্ট অনুসৰি বিত্তীয় কেলেংকাৰীত ডিপফেকৰ অপব্যৱহাৰে এআই ভইচ ক্ল’নিঙৰ সৈতে জড়িত আৰ্থিক জালিয়াতিৰ যথেষ্ট আশংকাৰ ইংগিত দিয়ে, প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ভাৰতীয় প্ৰাপ্তবয়স্ক জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৪৭ শতাংশই ইয়াৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে বা চিনি পাইছে এআই ভইচ কেলেংকাৰী ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা আৰু নিয়ন্ত্ৰণমূলক ব্যৱস্থা :
এআইৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা ক্ৰমবৰ্ধমান ভাবুকিৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই আমেৰিকা, কানাডা, অষ্ট্ৰেলিয়া, চীন, জাৰ্মানী, ভাৰত, ইউৰোপীয় সংঘৰ সদস্যকে ধৰি ২৯খন দেশে ডিজিটেল ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা আইন, ২০২৩ৰ জৰিয়তে সম্ভাৱ্য ক্ষতি হ্ৰাস কৰাৰ বাবে সহযোগিতা আগবঢ়োৱাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে ।
এই আইনখনে স্পৰ্শকাতৰ ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা আৰু ব্যক্তিৰ গোপনীয়তা নিশ্চিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্মসমূহৰ মাজত জবাবদিহিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । দক্ষিণ কোৰিয়াৰ ছুংকিউন্ৱান বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষকসকলে বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু বৈচিত্ৰময় ডাটাছেট প্ৰকৃত ডিপফেকৰ অধ্যয়ন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
ৰিপৰ্টত কোৱা হৈছে যে ইংৰাজী, ৰাছিয়ান, মেণ্ডেৰিন, আৰু কোৰিয়ান ভাষাত ২১খন দেশৰ পৰা ২০০০ ডিপফেক । ডিপফেকসমূহ ইউটিউব, টিকটক, ৰেডিট, আৰু চীনা ভিডিঅ’ শ্বেয়াৰিং প্লেটফৰ্ম বিলিবিলিৰ পৰা আহৰণ কৰা হৈছিল ।
উদীয়মান প্ৰত্যাহ্বান আৰু প্ৰযুক্তিগত সমাধান :
প্ৰসাৰণ মডেল ডিপফেক আৰু জেনেৰেটিভ এআইৰ দ্ৰুত বিকাশে নতুন প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ ফলত ডিপফেক অধিক বাস্তৱসন্মত আৰু সুলভ হৈ পৰে । ষ্টেনফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৰে প্ৰতিষ্ঠান আৰু মাইক্ৰ’ছফ্টৰ দৰে কোম্পানীয়ে ডিপফ’ক ধৰা পেলোৱা আৰু বুজিবলৈ সহায়ক হোৱাকৈ সঁজুলি আৰু শৈক্ষিক সম্পদ বিকশিত কৰিছে, ভুল তথ্যৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত প্ৰযুক্তিৰ জটিল ভূমিকাক গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে ।
উপসংহাৰ: স্থিতিস্থাপক ভৱিষ্যতৰ দিশত :
ডিজিটেল পৰিৱেশৰ বিকাশ অব্যাহত থকাৰ লগে লগে ডিপফেকৰ প্ৰসাৰে গণতান্ত্ৰিক অখণ্ডতা আৰু ব্যক্তিগত গোপনীয়তা ৰক্ষাৰ বাবে আইনী, প্ৰযুক্তিগত আৰু শৈক্ষিক প্ৰচেষ্টাসমূহৰ সংমিশ্ৰণেৰে বহুমুখী পদ্ধতিৰ আহ্বান জনাইছে । দক্ষিণ কোৰিয়াৰ ছুংকিউংকৱান বিশ্ববিদ্যালয়ৰ দৰে প্ৰতিষ্ঠানৰ বিশেষজ্ঞসকলৰ সহযোগিতামূলক গৱেষণাই ডিপফেক পৰিঘটনাটোক বুজি পোৱা আৰু প্ৰতিহত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে ।
ডিপফেকৰ ক্ৰমবৰ্ধমান কৌশলগততাৰ লগে লগে ডিজিটেল বিষয়বস্তুৰ প্ৰামাণ্যতা বজাই ৰখা আৰু গণতন্ত্ৰ আৰু নিৰাপত্তাৰ মূল নীতিসমূহ সুৰক্ষিত কৰাৰ আৱশ্যকতা ইয়াতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কেতিয়াও হোৱা নাই ।
