কালি (কলম্বিয়া) : জীৱকুলৰ প্ৰতি আহিছে ভাবুকি ৷ আপুনি জানি আচৰিত হ’ব, সোমবাৰে প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বিশ্বজুৰি প্ৰতি তিনিটা প্ৰজাতিৰ ভিতৰত অধিক গছৰ বিলুপ্তিৰ আশংকা আহি পৰিছে ৷ যাৰ ফলত পৃথিৱীত থকা জীৱৰ জীৱন-ধাৰণৰ প্ৰতি ভাবুকি আহি পৰিছে ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকৃতি সংৰক্ষণ সংঘৰ বিপন্ন প্ৰজাতিৰ ৰেড তালিকাৰ (Red List) আপডেটত সন্নিবিষ্ট গ্ল’বেল ট্ৰী এচেছমেণ্টত (International Union for Conservation of Nature চমুকৈ IUCN) এই সতৰ্কবাণী দিয়া হৈছে । কলম্বিয়াৰ কালি চহৰত (Cali city of Colombian) অনুষ্ঠিত হোৱা জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সম্পৰ্কীয় ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ ‘COP16’ শীৰ্ষ সন্মিলনৰ সৈতে সংগতি ৰাখি প্ৰকাশ কৰা এই প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ১৬ হাজাৰৰো অধিক গছৰ প্ৰজাতি বিলুপ্ত হোৱাৰ আশংকাত আছে ।
বিশ্বত থকা আনুমানিক ৫৮ হাজাৰ প্ৰজাতিৰ ভিতৰত ৪৭ হাজাৰতকৈ অধিক প্ৰজাতিৰ এই অধ্যয়নৰ বাবে মূল্যায়ন কৰা হৈছিল । কাঠৰ বাবে নাইবা খেতি আৰু মানুহৰ সম্প্ৰসাৰণৰ বাবেও গছ কাটি দিয়া হয় । খৰাং বা জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বাবেও অতিৰিক্ত ইয়ালৈ ভাবুকি আহি পৰিছে । এই সংখ্যাবোৰ কেৱল প্ৰতীকী নহয় ।
বিশেষজ্ঞ এমিলি বিচে এএফপিক জনায় যে মানুহে, “খাদ্য, কাঠ, ইন্ধন আৰু ঔষধ ইত্যাদিৰ বাবে গছৰ প্ৰজাতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে । ইয়াৰ উপৰিও গছে আমি উশাহ লোৱা অক্সিজেন গেছ তৈয়াৰ কৰে আৰু বায়ুমণ্ডলৰ পৰা তাপৰ মাত্ৰা নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখি কাৰ্বন ডাই অক্সাইড গ্ৰহণ কৰে ।’’
IUCN ৰ সঞ্চালক প্ৰধান গ্ৰেথেল এগুইলাৰে কয় যে পৰিৱেশ তন্ত্ৰত ইয়াৰ গুৰুত্ব আধিক ৷ ইয়াৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকাৰ বাবে পৃথিৱীত বাস কৰা সকলো জীৱকে গছ অতি প্ৰয়োজন ৷ আনকি লাখ লাখ লোকে নিজৰ জীৱন আৰু জীৱিকাৰ বাবে ইয়াৰ ওপৰতে নিৰ্ভৰশীল ।
| লগতে পঢ়ক : প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ; তীব্ৰ সংকটৰ দিশে মানৱ সমাজ |
২০১৫ চনৰ এক অধ্যয়নত অনুমান কৰা হৈছে যে পৃথিৱীত প্ৰায় তিনি ট্ৰিলিয়ন ব্যক্তিগত গছ আছে । বিজ্ঞান আলোচনী নেচাৰত প্ৰকাশিত এই অধ্যয়নত অনুমান কৰা হৈছে যে প্ৰতি বছৰে ১৫ বিলিয়নতকৈ অধিক গছ কাটি পেলোৱা হয় আৰু মানৱ সভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই বিশ্বজুৰি গছৰ সংখ্যা প্ৰায় আধা হ্ৰাস পাইছে ।
IUCN ৰেড তালিকাত থকা ৫,০০০ তকৈ অধিক প্ৰজাতি নিৰ্মাণ কাঠৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ২০০০ তকৈ অধিক প্ৰজাতি ঔষধ, খাদ্য আৰু ইন্ধনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয় । বোটানিক গাৰ্ডেনছ কনজাৰ্ভেচন ইণ্টাৰনেশ্যনেল (Botanic Gardens Conservation International চমুকৈ BGCI)ৰ সংৰক্ষণ অগ্ৰাধিকাৰৰ মুৰব্বী বিচে কয় যে বিপদজনক প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰত ঔষধৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৰ্চ চেষ্টনাট আৰু জিংকো (Horse chestnut and ginkgo), আচবাব নিৰ্মাণত ব্যৱহৃত ডাঙৰ পাতৰ মেহগনি লগতে কেইবাটাও ছাই (several ash), মেগন’লিয়া আৰু ইউকেলিপ্ট প্ৰজাতিও অন্তৰ্ভুক্ত), যিয়ে গছৰ মূল্যায়নত অৰিহণা যোগাইছিল ।
বীজ বেংক অপৰিহাৰ্য
IUCN ৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বিপদজনক গছৰ সংখ্যা সকলো বিপন্ন চৰাই, স্তন্যপায়ী, সৰীসৃপ আৰু উভচৰ প্ৰাণীৰ সংখ্যাৰ মুঠ দুগুণতকৈও অধিক । ১৯২ খন দেশত গছৰ প্ৰজাতিৰ বিলুপ্তিৰ আশংকা আছে যদিও দ্ৰুত নগৰ উন্নয়ন আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৃষিৰ বাবে আৰু আন ঠাইৰ পৰা আক্ৰমণাত্মক প্ৰজাতি, কীট-পতংগ আৰু ৰোগৰ প্ৰৱেশৰ বাবে দ্বীপসমূহত সৰ্বাধিক অনুপাত পোৱা যায় ।
বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ গছ থকা বুলিৰ গৌৰৱ কৰা দক্ষিণ আমেৰিকাত ১৩,৬৬৮ টা মূল্যায়ন কৰা প্ৰজাতিৰ ভিতৰত ৩,৩৫৬ টা প্ৰজাতিৰ বিলুপ্তিৰ আশংকা আছে । আমাজ’ন জংঘলৰ (Amazon jungle) বাসস্থান মহাদেশখনৰ বহু প্ৰজাতি সম্ভৱতঃ এতিয়াও আৱিষ্কাৰো হোৱা নাই ।
ইয়াত বৃক্ষৰোপণৰ জৰিয়তে বন সুৰক্ষা আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ লগতে বীজৰ পাৰ আৰু উদ্ভিদ উদ্যান সংগ্ৰহৰ জৰিয়তে মৃত্যুমুখত পৰা প্ৰজাতিৰ সংৰক্ষণৰ আহ্বান জনোৱা হৈছিল । এই মূল্যায়নত ১০০০ ৰো অধিক বিশেষজ্ঞই অৰিহণা যোগাইছিল ।
