পৃথিৱীৰ বহু ঠাইত কোনো বিশেষ ধৰ্মত চুন্নতক এক অপৰিহাৰ্য প্ৰথা বুলি গণ্য কৰা হয়, যিটো পুৰুষ-মহিলা উভয়ে কৰে ৷ কিন্তু Female Genital Mutilation (FGM) বা মহিলাৰ চুন্নত কৰিলে বহুতো গুৰুতৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হ’ব পাৰে, যিয়ে তেওঁলোকৰ বাবে আজীৱন সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰাই নহয় কেতিয়াবা এইডছ, বন্ধ্যাত্ব আৰু অন্যান্য প্ৰজনন সমস্যা, যোনিৰ ক্ষেত্ৰতো ৰোগ আৰু সংক্ৰমণৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু কিছুমান অন্যান্য গুৰুতৰ ৰোগ আৰু শাৰীৰিক সমস্যা আদিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ৷ কেৱল এয়াই নহয়, কেতিয়াবা অসুৰক্ষিত চুন্নতেও মহিলাৰ প্ৰাণ কাঢ়িব পাৰে ৷
ধৰ্ম আৰু পৰম্পৰাৰ নামত মহিলাসকলৰ মাজত এই বৰ্বৰ প্ৰথাৰ অন্ত পেলাবলৈ প্ৰতি বছৰে ৬ জানুৱাৰীৰ দিনটোত ইউনিচেফ, ডব্লিউ এইচ অ’ আৰু বহু অংশীদাৰ সংস্থাই “মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণৰ বিৰুদ্ধে শূন্য সহনশীলতা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দিৱস” হিচাপে পালন কৰা হয় ৷ এইবাৰ এই দিৱস ‘তেওঁৰ কণ্ঠ তেওঁৰ ভৱিষ্যত’ শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰ সৈতে পালন কৰা হৈছে ৷
নাৰীৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ মানে কি ?
নাৰীৰ যৌনাংগ বিকৃতি বা মহিলাৰ চুন্নতত তেওঁলোকৰ যোনিৰ ক্লিট’ৰিছ (Clitoris) নামৰ অংশটো ব্লেডেৰে আঁতৰাই পেলোৱা হয় ৷ কোনো কোনো সম্প্ৰদায়ত মহিলাৰ যোনিত ক্লিট’ৰিছৰ কিছু অংশ আঁতৰাই চিলাই কৰা হয় ৷ আনহাতে কোনো কোনো সম্প্ৰদায়ত ক্লিট’ৰিছ সম্পূৰ্ণৰূপে আঁতৰাই পেলোৱা হয় ৷
মন কৰিবলগীয়া যে, এই প্ৰক্ৰিয়াটো বেছিভাগেই জন্মৰ পৰা ১৫ বছৰ বয়সৰ ভিতৰত কৰা হয় ৷ এইটো এটা অত্যন্ত কষ্টদায়ক আৰু অসুৰক্ষিত পদ্ধতি কাৰণ সাধাৰণতে এই পদ্ধতিৰ সময়ত কিশোৰীসকলক অচেতন কৰা নহয় আৰু বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে এই পদ্ধতিত পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা বা অন্যান্য ধৰণৰ সুৰক্ষাৰ বিশেষ যত্ন লোৱা নহয় ৷
ইউনিচেফৰ ৱেবছাইটত উপলব্ধ তথ্য অনুসৰি যৌনাংগ বিকৃত কৰিলে মহিলাৰ বহু গুৰুতৰ সমস্যাৰ আশংকা বৃদ্ধি পায় ৷ বেছিভাগ চুন্নত গোটে কৰা হয় যেনেকৈ একেটা ব্লেডেৰে বহু ছোৱালীৰ চুন্নত কৰা হয় ৷ যাৰ বাবে যোনিৰ সংক্ৰমণৰ বাহিৰেও বন্ধ্যাত্ব আৰু এইচ আই ভি এইডছৰ দৰে ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায় ৷
ইয়াৰ বাহিৰেও কেতিয়াবা চুন্নতৰ সময়ত অত্যধিক ৰক্তক্ষৰণৰ বাবে কিছুমান কিশোৰীৰ মৃত্যুও হয় ৷ কেৱল এয়াই নহয়, বহু সময়ত এই বেদনাদায়ক প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবেই ভুক্তভোগীসকল হতাশা, আঘাত আৰু পষ্ট ট্ৰমেটিক বিকাৰৰ দৰে মানসিক বিকাৰৰ বলিও হৈ পৰে ৷ সাধাৰণতে এনে মহিলাসকলে বিবাহৰ পিচত শাৰীৰিক সম্পৰ্কত বহু সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয় ৷
ইতিহাস
পৃথিৱীৰ বহু স্থানত চুন্নত এটি বিশেষ ধৰ্মত যুগ যুগ ধৰি চলি আহিছে । কিন্তু পুৰুষ প্ৰধান সমাজত নাৰীয়ে দীৰ্ঘদিন ধৰি ইয়াৰ বিৰুদ্ধে মাত মাতিব পৰা নাছিল আৰু ইয়াৰ বিৰোধিতাও কৰিব পৰা নাছিল ।
কিন্তু লাহে লাহে পৃথিৱীৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত এই বৰ্বৰ প্ৰথাৰ বিৰুদ্ধে অভিযান আৰম্ভ হ’ল ৷ ইয়াৰ পিচত ২০০৩ চনৰ ৬ ফেব্ৰুৱাৰীত নাৰীৰ যৌনাংগ বিকৃতিৰ বিৰুদ্ধে শূন্য সহনশীলতা অভিযানৰ মুখপাত্ৰও আছিল নাইজেৰিয়াৰ প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতি ষ্টেলা ওবাছাঞ্জোৱে প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই দিৱস পালন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে ৷ পিচলৈ এই অভিযান ৰাষ্ট্ৰসংঘইও স্বীকৃতি লাভ কৰে ৷ ইয়াৰ পিচত ২০০৭ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জনসংখ্যা পুঁজি আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শিশু পুঁজিৰ দ্বাৰা নাৰীৰ বিকৃতি আৰু অত্যাচাৰৰ বিৰুদ্ধে এক যৌথ অভিযান আৰম্ভ কৰা হয় ৷
২০১২ চনৰ শেষৰ ফালে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ পৰিষদে প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰি ৬ ফেব্ৰুৱাৰীক বাৰ্ষিক অনুষ্ঠান হিচাপে ‘মহিলা যৌনাংগ বিকৃতিৰ বিৰুদ্ধে শূন্য সহনশীলতা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দিৱস’ হিচাপে পালন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰা হয় ৷ এই উপলক্ষে প্ৰতি বছৰে নাৰীৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণৰ অন্ত পেলাবলৈ ‘A Piece of Me’ নামৰ অভিযানৰ অধীনত UNFPAএ বিভিন্ন কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰে ৷
গুৰুত্ব আৰু উদ্দেশ্য
মন কৰিবলগীয়া যে, মূলতঃ আফ্ৰিকা আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যৰ ৩০খন দেশত মহিলাৰ চুন্নত অধিক প্ৰচলিত ৷ কিন্তু এছিয়া, লেটিন আমেৰিকা, পশ্চিম ইউৰোপ, উত্তৰ আমেৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু নিউজিলেণ্ডত বাস কৰা অনুপ্ৰৱেশকাৰী জনসংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰতো মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতিৰ ক্ষেত্ৰ দেখা যায় ৷
ইউনিচেফৰ মতে, বিগত ২৫ বছৰত স্থায়ী প্ৰচেষ্টাৰ ফলত বিশ্বজুৰি মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতিকৰণ হ্ৰাস পাইছে ৷ কিন্তু তথাপিও ইয়াৰ বহু গোচৰ দেখা আৰু শুনা যায় ৷ জনা যায় যে, বহু দেশত এই বিকৃতিৰ অন্ত পেলাবলৈও আইন প্ৰণয়ন কৰা হৈছে, যেনে ১৯৯৭ চনত আফ্ৰিকা আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যৰ ২৬খন দেশত এই প্ৰথা আইনগতভাৱে নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল, আনহাতে আন কিছুমান দেশতো ইয়াক নিষিদ্ধ কৰা হৈছে ৷ কিন্তু এই প্ৰথা এতিয়াও বহু দেশত অব্যাহত আছে ৷
আনকি আমাৰ দেশতো কিছু শতাংশ মহিলাই এই প্ৰথাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে ৷ কিন্তু ইয়াত মহিলাৰ চুন্নতৰ সংখ্যা তুলনামূলকভাৱে কম ৷ “মহিলা যৌনাংগ বিকৃতিৰ বাবে শূন্য সহনশীলতাৰ আন্তৰ্জাতিক দিৱস”ৰ মূল লক্ষ্যসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা, মহিলা যৌনাংগ বিকৃতি নিৰ্মূলৰ প্ৰসাৰ, সমন্বিত আৰু পদ্ধতিগত প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি কৰি, প্ৰক্ৰিয়াটোত সংশ্লিষ্ট সম্প্ৰদায়সমূহক জড়িত কৰি, সামূহিক আৰু ব্যক্তিগত প্ৰচেষ্টাৰ জৰিয়তে এই অনুষ্ঠানৰ ভিতৰত মানৱ অধিকাৰ বৃদ্ধি, লিংগ সমতা, যৌন শিক্ষা আৰু চুন্নতৰ কু-প্ৰভাৱৰ বিষয়ে মানুহৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰা ৷
উল্লেখযোগ্য যে, বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু ইউনিচেফকে ধৰি অন্যান্য সহায়ক সংস্থাসমূহে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত বিশ্ব পৰ্যায়ত মহিলাৰ প্ৰতি এই বৰ্বৰ ব্যৱহাৰ সম্পূৰ্ণৰূপে অন্ত পেলোৱাৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে ৷ যাৰ অধীনত এই দিশত নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে ৷ ইয়াৰ উপৰিও মন কৰিবলগীয়া যে, মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ (FGM) ৰ ভিতৰত অচিকিৎসা কাৰণত মহিলাৰ যৌনাংগৰ পৰিৱৰ্তন বা আঘাত কৰা সকলো পদ্ধতি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয় ৷ ই কিশোৰী আৰু মহিলাৰ মানৱ অধিকাৰ, স্বাস্থ্য আৰু সততা উলংঘা কৰা বুলি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত স্বীকৃতি লাভ কৰিছে ৷
লগতে পঢ়ক : গৰ্ভৱতী মহিলাসকলে কেনেকুৱা ধৰণে স্বাস্থ্যৰ যতন ল'ব লাগে ?
