ETV Bharat / bharat

সামাজিক সবলীকৰণ দিৱস আৰু ডঃ বি আৰ আম্বেদকাৰৰ মাহাদ সত্যাগ্ৰহ

author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Mar 20, 2024, 1:05 PM IST

Social Empowerment Day 2024 : প্ৰতিবছৰে 20 মাৰ্চত পালন কৰা সামাজিক সবলীকৰণ দিৱসত 76 বছৰ পূৰ্বে মহাৰাষ্ট্ৰৰ তদানীন্তন কোলাবা জিলাত ডঃ বি আৰ আম্বেদকাৰে গ্ৰহণ কৰা মাহাদ সত্যাগ্ৰহক স্মৰণ কৰা হয় ।

সামাজিক সবলীকৰণ দিৱস
সামাজিক সবলীকৰণ দিৱস

নিউজ ডেস্ক, ২০ মাৰ্চ : প্ৰতিবছৰে 20 মাৰ্চ তাৰিখটো দেশত সামাজিক সবলীকৰণ দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয় । এই সামাজিক সবলীকৰণ দিৱসত 76 বছৰ পূৰ্বে মহাৰাষ্ট্ৰৰ তদানীন্তন কোলাবা জিলাত ডঃ বাবাচাহেব ভীমৰাও আম্বেদকাৰে গ্ৰহণ কৰা মাহাদ সত্যাগ্ৰহক স্মৰণ কৰা হয় ।

এই সত্যাগ্ৰহ আন্দোলন দেশৰ পৰা অস্পৃশ্যতা সমাপ্ত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হৈছিল । লগতে মাহাদ পৌৰসভাই 'অস্পৃশ্যসকলক' চাৱদাৰ টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল । পৌৰসভাই ১৯২৪ চনতে এই সন্দৰ্ভত এক নিৰ্দেশ গৃহীত কৰে যদিও ইয়াক কিন্তু কাৰ্যকৰী কৰিব পৰা নাছিল ।

বোম্বাই পৰিষদে মহাৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰবীণ সমাজ সংস্কাৰক এছ কে ভোলেৰ প্ৰস্তাৱত ১৯২৩ চনৰ ৪ আগষ্টত এটা প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰিছিল । প্ৰস্তাৱটোৱে সকলো চৰকাৰী বিভাগ আৰু স্থানীয় পৰিষদক 'অস্পৃশ্য'সকলক ৰাজহুৱা স্থানত প্ৰৱেশৰ অনুমতি দিবলৈ নিৰ্দেশ দিছিল । কিয়নো তেওঁলোকক ৰাজহুৱা টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল বা বিদ্যালয় আৰু ধৰ্মশালাত কোনো সুবিধা প্ৰদানৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল ।

কিন্তু বোম্বাই পৰিষদৰ প্ৰস্তাৱ পৌৰ পৰিষদৰ দ্বাৰা কাৰ্যকৰী কৰা হোৱা নাছিল । যাৰ বাবে ডঃ আম্বেদকাৰে বঞ্চিত শ্ৰেণীসমূহক অধিকাৰ প্ৰদান কৰিবলৈ 'সত্যাগ্ৰহ' আৰম্ভ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । তেওঁ এই উদ্দেশ্যে মাহাদত 'জল সত্যাগ্ৰহ' আৰু নাছিকত 'ধৰ্ম সত্যাগ্ৰহ' আৰম্ভ কৰে ।

১৯২৭ চনৰ ১৯ মাৰ্চত ডঃ আম্বেদকাৰৰ নেতৃত্বত মাহাদত এক বিশাল ৰাজহুৱা সভাৰ আয়োজন কৰা হয় আৰু পিছদিনা ডঃ আম্বেদকাৰৰ নেতৃত্বত প্ৰায় ৫,০০০ পুৰুষ আৰু মহিলাই চাৱদাৰ টেংকীলৈ যাত্ৰা কৰি হাত পখালে ।

এই ঘটনাটোৱে হতাশাগ্ৰস্ত শ্ৰেণীবোৰৰ মাজত এক নতুন আশাৰ সৃষ্টি কৰে । আনহাতে, তেওঁলোকক এই কথাই প্ৰভাৱিত কৰে যে সংগ্ৰাম অবিহনে একো সুৰক্ষিত কৰিব নোৱাৰি । এইটো এই কথাৰ পৰা আৰু স্পষ্ট হৈছিল যে উচ্চ বৰ্ণৰ হিন্দুসকলে টেংকীটোত ১০৮ কলহ পানী ঢালি টেংকীটোৰ পানী 'বিশুদ্ধ' কৰিছিল । ফলত যথেষ্ট চাপত থকা মাহাদ পৌৰসভাই 'অস্পৃশ্য'সকলক টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া চৰকাৰী আদেশ প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলগা হৈছিল ।

কিন্তু দুয়োটা প্ৰত্যাহ্বান স্বীকাৰ কৰি ডঃ আম্বেদকাৰে মাহাদ সত্যাগ্ৰহ সমিতি গঠন কৰে আৰু ১৯২৭ চনৰ ২৫ ডিচেম্বৰত এক নতুন সত্যাগ্ৰহ আৰম্ভ কৰে । তেওঁ ১৯২৭ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত ২০০ ব্যক্তিৰ সৈতে মাহাদলৈ যাত্ৰা কৰে । তেওঁৰ যাত্ৰাপথত হাজাৰ হাজাৰ দলিত লোকে যোগ দিয়ে । মাহাদত উপস্থিত হোৱাৰ পিচত তেওঁক কোৱা হৈছিল যে আদালতত এটা গোচৰ ৰুজু কৰা হৈছে, কিয়নো চাৱদাৰ টেংকীটো ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল ।

তেওঁ আইন ভংগ নকৰিবলৈ সত্যাগ্ৰহ স্থগিত ৰাখে । কিন্তু তেওঁ দলিতসকলক তেওঁলোকৰ সন্তানক বিদ্যালয়লৈ পঠিয়াবলৈ আৰু মহিলাসকলৰ মাজত শিক্ষাৰ সমান প্ৰচাৰ কৰিবলৈ আহ্বান জনায় । তেওঁ কৈছিল যে শিক্ষাই তেওঁলোকৰ সবলীকৰণ আৰু এক উন্নত ভৱিষ্যত নিশ্চিত কৰিব ।

ডঃ আম্বেদকাৰে চাৱদাৰ টেংকীত দলিতসকলৰ বাবে পানীৰ অধিকাৰ বিচাৰি আদালতত এখন লেখ আবেদন দাখিল কৰিছিল । তেওঁ ব্যক্তিগতভাৱে এই গোচৰটোৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিছিল, যিটো কেইবা বছৰ ধৰি চলি আছিল । এক দশকৰ পিছত বোম্বাই উচ্চ ন্যায়ালয়ে ১৯৩৬ চনৰ ১৭ মাৰ্চত দলিতসকলৰ সপক্ষে ৰায় প্ৰদান কৰে । এইটো দলিতসকলৰ বাবে নৈতিক আৰু আইনী ভিত্তিত এক ঐতিহাসিক বিজয় আছিল ।

লগতে পঢ়ক :কিয় উদযাপন কৰা হয় বিশ্ব নাট্য দিৱস ? ইয়াৰ ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য কি ?

নিউজ ডেস্ক, ২০ মাৰ্চ : প্ৰতিবছৰে 20 মাৰ্চ তাৰিখটো দেশত সামাজিক সবলীকৰণ দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয় । এই সামাজিক সবলীকৰণ দিৱসত 76 বছৰ পূৰ্বে মহাৰাষ্ট্ৰৰ তদানীন্তন কোলাবা জিলাত ডঃ বাবাচাহেব ভীমৰাও আম্বেদকাৰে গ্ৰহণ কৰা মাহাদ সত্যাগ্ৰহক স্মৰণ কৰা হয় ।

এই সত্যাগ্ৰহ আন্দোলন দেশৰ পৰা অস্পৃশ্যতা সমাপ্ত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হৈছিল । লগতে মাহাদ পৌৰসভাই 'অস্পৃশ্যসকলক' চাৱদাৰ টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল । পৌৰসভাই ১৯২৪ চনতে এই সন্দৰ্ভত এক নিৰ্দেশ গৃহীত কৰে যদিও ইয়াক কিন্তু কাৰ্যকৰী কৰিব পৰা নাছিল ।

বোম্বাই পৰিষদে মহাৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰবীণ সমাজ সংস্কাৰক এছ কে ভোলেৰ প্ৰস্তাৱত ১৯২৩ চনৰ ৪ আগষ্টত এটা প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰিছিল । প্ৰস্তাৱটোৱে সকলো চৰকাৰী বিভাগ আৰু স্থানীয় পৰিষদক 'অস্পৃশ্য'সকলক ৰাজহুৱা স্থানত প্ৰৱেশৰ অনুমতি দিবলৈ নিৰ্দেশ দিছিল । কিয়নো তেওঁলোকক ৰাজহুৱা টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল বা বিদ্যালয় আৰু ধৰ্মশালাত কোনো সুবিধা প্ৰদানৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাছিল ।

কিন্তু বোম্বাই পৰিষদৰ প্ৰস্তাৱ পৌৰ পৰিষদৰ দ্বাৰা কাৰ্যকৰী কৰা হোৱা নাছিল । যাৰ বাবে ডঃ আম্বেদকাৰে বঞ্চিত শ্ৰেণীসমূহক অধিকাৰ প্ৰদান কৰিবলৈ 'সত্যাগ্ৰহ' আৰম্ভ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । তেওঁ এই উদ্দেশ্যে মাহাদত 'জল সত্যাগ্ৰহ' আৰু নাছিকত 'ধৰ্ম সত্যাগ্ৰহ' আৰম্ভ কৰে ।

১৯২৭ চনৰ ১৯ মাৰ্চত ডঃ আম্বেদকাৰৰ নেতৃত্বত মাহাদত এক বিশাল ৰাজহুৱা সভাৰ আয়োজন কৰা হয় আৰু পিছদিনা ডঃ আম্বেদকাৰৰ নেতৃত্বত প্ৰায় ৫,০০০ পুৰুষ আৰু মহিলাই চাৱদাৰ টেংকীলৈ যাত্ৰা কৰি হাত পখালে ।

এই ঘটনাটোৱে হতাশাগ্ৰস্ত শ্ৰেণীবোৰৰ মাজত এক নতুন আশাৰ সৃষ্টি কৰে । আনহাতে, তেওঁলোকক এই কথাই প্ৰভাৱিত কৰে যে সংগ্ৰাম অবিহনে একো সুৰক্ষিত কৰিব নোৱাৰি । এইটো এই কথাৰ পৰা আৰু স্পষ্ট হৈছিল যে উচ্চ বৰ্ণৰ হিন্দুসকলে টেংকীটোত ১০৮ কলহ পানী ঢালি টেংকীটোৰ পানী 'বিশুদ্ধ' কৰিছিল । ফলত যথেষ্ট চাপত থকা মাহাদ পৌৰসভাই 'অস্পৃশ্য'সকলক টেংকীৰ পৰা পানী সংগ্ৰহ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া চৰকাৰী আদেশ প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলগা হৈছিল ।

কিন্তু দুয়োটা প্ৰত্যাহ্বান স্বীকাৰ কৰি ডঃ আম্বেদকাৰে মাহাদ সত্যাগ্ৰহ সমিতি গঠন কৰে আৰু ১৯২৭ চনৰ ২৫ ডিচেম্বৰত এক নতুন সত্যাগ্ৰহ আৰম্ভ কৰে । তেওঁ ১৯২৭ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত ২০০ ব্যক্তিৰ সৈতে মাহাদলৈ যাত্ৰা কৰে । তেওঁৰ যাত্ৰাপথত হাজাৰ হাজাৰ দলিত লোকে যোগ দিয়ে । মাহাদত উপস্থিত হোৱাৰ পিচত তেওঁক কোৱা হৈছিল যে আদালতত এটা গোচৰ ৰুজু কৰা হৈছে, কিয়নো চাৱদাৰ টেংকীটো ব্যক্তিগত সম্পত্তি আছিল ।

তেওঁ আইন ভংগ নকৰিবলৈ সত্যাগ্ৰহ স্থগিত ৰাখে । কিন্তু তেওঁ দলিতসকলক তেওঁলোকৰ সন্তানক বিদ্যালয়লৈ পঠিয়াবলৈ আৰু মহিলাসকলৰ মাজত শিক্ষাৰ সমান প্ৰচাৰ কৰিবলৈ আহ্বান জনায় । তেওঁ কৈছিল যে শিক্ষাই তেওঁলোকৰ সবলীকৰণ আৰু এক উন্নত ভৱিষ্যত নিশ্চিত কৰিব ।

ডঃ আম্বেদকাৰে চাৱদাৰ টেংকীত দলিতসকলৰ বাবে পানীৰ অধিকাৰ বিচাৰি আদালতত এখন লেখ আবেদন দাখিল কৰিছিল । তেওঁ ব্যক্তিগতভাৱে এই গোচৰটোৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিছিল, যিটো কেইবা বছৰ ধৰি চলি আছিল । এক দশকৰ পিছত বোম্বাই উচ্চ ন্যায়ালয়ে ১৯৩৬ চনৰ ১৭ মাৰ্চত দলিতসকলৰ সপক্ষে ৰায় প্ৰদান কৰে । এইটো দলিতসকলৰ বাবে নৈতিক আৰু আইনী ভিত্তিত এক ঐতিহাসিক বিজয় আছিল ।

লগতে পঢ়ক :কিয় উদযাপন কৰা হয় বিশ্ব নাট্য দিৱস ? ইয়াৰ ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য কি ?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.