প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে শেহতীয়া জি-7 সন্মিলনত 2070 চনৰ ভিতৰত "সেউজ যুগ"ৰ নেতৃত্ব দিয়া আৰু শূন্য নিৰ্গমন প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰতিশ্ৰুতি ঘোষণা কৰে ৷ ভাৰতে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ নৱীকৰণযোগ্য শক্তি পৰিৱৰ্তনৰ মাজেৰে গৈ আছে, যাৰ লক্ষ্য হৈছে 2030 চনৰ ভিতৰত ইয়াৰ জি ডি পিৰ নিৰ্গমনৰ তীব্ৰতা 45 শতাংশ হ্ৰাস কৰা ৷
এক গোলকীয় জলবায়ু নেতা হিচাপে, ভাৰতৰ শক্তি পৰিৱৰ্তনে অন্যান্য উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বাবে নিম্ন-কাৰ্বন বিকাশ আৰ্হি স্থাপন কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে ৷ অৱশ্যে, এই আৰ্হিটো ন্যায়সংগত আৰু বহনক্ষম হ'বলৈ, চৰকাৰে নিশ্চিত কৰিব লাগিব যে পৰিৱৰ্তনটো ইয়াৰ দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে থিয় হৈ আছে ৷
পৰম্পৰাগত জীৱাশ্ম ইন্ধন-আধাৰিত শক্তিৰ পৰা নৱীকৰণযোগ্য শক্তিলৈ ভাৰতৰ দ্ৰুত পৰিৱৰ্তনৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বান হৈছে মহিলা শ্ৰমিক শক্তিৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ ৷
2070 চনৰ ভিতৰত নেট-জিৰো অৰ্থনীতি প্ৰাপ্ত কৰিলে 50 নিযুতৰো অধিক নতুন চাকৰি সৃষ্টি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে ৷ ভাৰতে 2030 চনৰ ভিতৰত 500 গিগাৱাট নৱীকৰণযোগ্য শক্তি (আৰ ই) ক্ষমতাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে, ইতিমধ্যে 100 গিগাৱাটতকৈও অধিক ইনষ্টল কৰা হৈছে ৷ তথাপিও, ভাৰতত এই কৰ্মশক্তিৰ মাত্ৰ 11 শতাংশ মহিলা, যি বিশ্বব্যাপী গড় 32 শতাংশতকৈ যথেষ্ট কম ৷ কেৱল ভাৰতৰ আৰ ই খণ্ডই 2030 চনৰ ভিতৰত প্ৰায় 10 লাখ লোকক নিযুক্তি দিবলৈ সাজু হৈছে ৷ মহিলাসকলে এই সুযোগবোৰ হেৰুৱাব পাৰে যদি তেওঁলোকৰ দক্ষতা, মূলধন আৰু নেটৱৰ্ক এতিয়া বিকশিত নহয় ৷
গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নটো হ'ল শক্তি পৰিৱৰ্তনে মহিলাসকলৰ বাবে কেনেকৈ অধিক সুযোগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, এক ন্যায়সংগত, বহনক্ষম আৰু সামগ্ৰিক পৰিৱৰ্তন নিশ্চিত কৰিব পাৰে? সম্পৰ্কিত খণ্ডত অধিক মহিলাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পথবোৰ কি?
প্ৰথমতে, খণ্ডটোত লিংগ পক্ষপাতিত্ব আৰু অসমতাৰ বিভিন্ন কাৰণবোৰ চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰাৰ আৱশ্যকতা আছে ৷ বৰ্তমান, ভাৰতত পৰিমাণযোগ্য আৰু উপযোগী লিংগ-বিভাজিত তথ্য আৰু পৰিসংখ্যাৰ অভাৱ হৈছে যি পৰিষ্কাৰ শক্তিৰ লক্ষ্যত লিংগক মূলসুঁতিলৈ অনাৰ বাবে কাৰ্যকৰী হস্তক্ষেপ প্ৰস্তুত কৰাত এক ডাঙৰ বাধা ৷ মহিলাৰ সম্পদ ব্যৱহাৰ, সম্পদৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ বিষয়ে তথ্য উন্নত কৰা আৰু তেওঁলোকৰ সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণ সক্ষম কৰাৰ বাবে অৰ্থনৈতিক সুযোগবোৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷
লগতে পঢ়ক : বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ভ্ৰমণ কাৰ্যসূচীত তিস্তাৰ পানী, চীনৰ সৈতে সম্পৰ্ক, মংগলা বন্দৰে গুৰুত্ব লাভৰ সম্ভাৱনা - Bangladesh PM India visit
চৰকাৰী বিভাগ যেনে পৰিসংখ্যা আৰু কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ মন্ত্ৰালয়, দক্ষতা বিকাশ আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়, শ্ৰম বিভাগ, সমাজ কল্যাণ বিভাগ, মহিলা আৰু শিশু বিকাশ বিভাগ আৰু অন্যান্য নোডেল সংস্থাবোৰে প্ৰণালীবদ্ধ আৰু বিস্তৃত তথ্য সংগ্ৰহ প্ৰণালী সহযোগিতা আৰু বিকাশ কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে, যি পৰিষ্কাৰ শক্তি প্ৰকল্পৰ ওপৰত বহুমাত্ৰিক, লিংগ-বিভাজিত তথ্যৰ তালিকা নিৰ্মাণত সহায় কৰিব ৷ ই চৰকাৰক এই খণ্ডত মহিলাসকলৰ বাবে সুযোগ বৃদ্ধিৰ বাবে লক্ষ্যযুক্ত পদক্ষেপ আৰু লিংগ-প্ৰতিক্ৰিয়াশীল দৃষ্টিভংগী প্ৰস্তুত কৰাত সহায় কৰিব ৷
দ্বিতীয়তে, দক্ষতা বিকাশৰ জৰিয়তে মহিলাসকলক শক্তিশালী কৰা, বিশেষকৈ বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, অভিযান্ত্ৰিক আৰু গণিত (ষ্টেম) ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ বহুতো নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ চাকৰিৰ বাবে উচ্চ-স্তৰৰ দক্ষতাৰ প্ৰয়োজন, যিবোৰ প্ৰায়ে ষ্টেম বিশেষজ্ঞতাৰ ওপৰত আধাৰিত ৷ নেচনেল চাইন্স ফাউণ্ডেচনে ভৱিষ্যতবাণী কৰিছে যে পৰৱৰ্তী দশকত সৃষ্টি হোৱা 80 শতাংশ চাকৰিয়ে ষ্টেম দক্ষতাৰ দাবী কৰিব ৷ অৱশ্যে, ষ্টেমত মহিলাসকলক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে কম প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হয়, যাৰ ভিতৰত আছে ভাৰতৰ কৰ্মশক্তিৰ মাত্ৰ 14 শতাংশ যি ষ্টেম চাকৰি কৰে ৷
সৌৰ শক্তি শক্তি প্ৰকল্প স্থাপন, সঞ্চালন আৰু তত্বাৱধানত বৰ্ধিত নিযুক্তিৰ সুযোগৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই যুৱ, বিশেষকৈ মহিলাসকলৰ দক্ষতা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে, নতুন আৰু নৱীকৰণযোগ্য শক্তি মন্ত্ৰালয়ৰ (এম এন আৰ ই) ৰাষ্ট্ৰীয় সৌৰ শক্তি প্ৰতিষ্ঠানৰ (এন আই এছ ই) দ্বাৰা 'সূৰ্য মিত্ৰ' দক্ষতা বিকাশ কাৰ্যসূচীৰ দৰে পদক্ষেপ আৰম্ভ কৰা হৈছে ৷
অৱশ্যে, কাৰ্যসূচীটোত মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ লক্ষণীয়ভাৱে কম হৈ আছে ৷ 2015 ৰ পৰা 2022 চনৰ ভিতৰত, মুঠ 51,529 জন যুৱকক প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছিল, কিন্তু মাত্ৰ 2,251 বা 4.37 শতাংশ মহিলা আছিল ৷ ষ্টেমত মহিলাসকলক প্ৰশিক্ষণ, ধৰি ৰখা আৰু উৎসাহিত কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া স্কেলেবল, প্ৰভাৱশালী দক্ষতা প্ৰমাণপত্ৰ কাৰ্যসূচী অবিহনে, মহিলা কৰ্মীসকল মেনিয়েল, অস্থায়ী ভূমিকা যেনে সহায়ক আৰু সহায়ক কৰ্মচাৰীৰ মাজত সীমাবদ্ধ থকাৰ সম্ভাৱনা আছে ৷ ষ্টেমত মহিলাসকলক উৎসাহিত কৰা এক শৈক্ষিক পৰিকাঠামোৱে নৱীকৰণযোগ্য শক্তি সমাধানৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সেউজীয়া চাকৰিত যথেষ্ট সংখ্যক মহিলা নেতৃবৃন্দ, মেনেজাৰ, অভিযন্তা আৰু কাৰিকৰী পেছাদাৰী সকলক উৎসাহিত কৰিব ৷
লগতে পঢ়ক : আৰএলভিৰ প্ৰযুক্তি প্ৰদৰ্শনত সফলতা ইছৰোৰ; তৃতীয় পৰীক্ষণো সম্পূৰ্ণ - RLV landing experiment
তৃতীয়ত, এক কাৰ্যকৰী ব্যৱসায়িক আৰ্হি হিচাপে মহিলাৰ শক্তি উদ্যোগ বৃদ্ধি কৰা, বিশেষকৈ দূৰৱৰ্তী এলেকাবোৰৰ সম্প্ৰদায়বোৰত উপনীত হোৱাৰ বাবে ৷ গ্ৰাম্য ভাৰতত, য'ত বিতৰণ কোম্পানীবোৰে উচ্চ বিতৰণ আৰু ট্ৰেন্সমিচন লোকচান আৰু পুৰণি গ্ৰিড আন্তঃগাঁথনিৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে, সৌৰ লণ্ঠন, সৌৰ পোহৰ প্ৰণালী আৰু মাইক্ৰ'গ্ৰিডৰ দৰে বিকেন্দ্ৰীকৃত নৱীকৰণযোগ্য শক্তি সমাধানে বিদ্যুতৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ উন্নত কৰাৰ দ্ৰুত আৰু অধিক ব্যয়সাধ্য উপায় প্ৰদান কৰে ৷ বৰ্তমানৰ ব্যৱধানবোৰ দূৰ কৰিবলৈ ডি আৰ ই সমাধানবোৰ সফল আৰু স্কেলেবল কৰিবলৈ, বিদ্যমান আন্তঃগাঁথনি আৰু প্ৰতিষ্ঠানবোৰ ব্যৱহাৰ কৰা বহনক্ষম ব্যৱসায়িক আৰ্হিবোৰ বিকশিত আৰু লালন-পালন কৰা প্ৰয়োজন ৷
মহিলাসকলে প্ৰাথমিক ঘৰুৱা শক্তি প্ৰৱন্ধক হিচাপে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে আৰু বহনক্ষম শক্তিৰ দিশত পৰিৱৰ্তনৰ ক্ষেত্ৰত সামূহিক পৰ্যায়ত পৰিৱৰ্তনৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ এজেণ্ট হিচাপে কাম কৰিব পাৰে ৷ গ্ৰাহকৰ সৈতে তেওঁলোকৰ ঘনিষ্ঠতা আৰু স্থানীয় পৰিস্থিতিৰ জ্ঞানৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, মহিলাসকলে শক্তি সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ বিক্ৰী অনুপ্ৰেৰিত কৰিব পাৰে ৷ শক্তিশালী বিতৰণ আৰু সেৱা নেটৱৰ্ক স্থাপন কৰিব পাৰে আৰু নতুন শক্তি প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰযুক্তি গ্ৰহণত সহায় কৰিব পাৰে ৷ এই স্পষ্ট আৰু ইতিবাচক সম্পৰ্ক থকা স্বত্বেও, মহিলাৰ শক্তিৰ প্ৰৱেশাধিকাৰত ইচ্ছাকৃত বিনিয়োগ সীমিত হৈ আছে আৰু শক্তি মূল্য শৃংখলাত মহিলাসকলক এতিয়াও কম প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হৈছে ৷
মহিলা-কেন্দ্ৰিক ব্যৱসায়িক আৰ্হিৰ প্ৰচাৰৰ লক্ষ্যৰে মহিলাসকলৰ বাবে বিত্তীয় সঁজুলি, প্ৰণালী আৰু সামগ্ৰী বিকশিত কৰিলে স্থিৰতা আৰু ইকুইটি সম্পৰ্কীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰ্থ-সামাজিক সমস্যাবোৰ সমাধান কৰাৰ বাবে কেৱল যোগান আৰু সংযোগৰ বাহিৰেও শক্তিৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰসাৰিত হোৱাটো নিশ্চিত কৰিব ৷
অৱশেষত এই ৰণনীতিবোৰ আটাইতকৈ কাৰ্যকৰী হ'ব যদি সেইবোৰৰ সৈতে সংশ্লিষ্ট আচৰণগত আৰু সামাজিক-সাংস্কৃতিক পৰিৱৰ্তন থাকে ৷ পৰিষ্কাৰ শক্তি পৰিৱৰ্তনৰ কেন্দ্ৰ বিনিয়োগ হোৱা সামাজিক, ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক আলোচনাত মহিলাসকলক অংশগ্ৰহণ কৰাত বাধা দিয়া সাংস্কৃতিক নিয়মবোৰ ভাঙি পেলোৱাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ যদিও এই পৰিৱৰ্তন ক্ৰমান্বয়ে হ'ব পাৰে আৰু নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে, এনে পৰিৱৰ্তনবোৰ এক ''ন্যায়সংগত' পৰিষ্কাৰ শক্তি পৰিৱৰ্তন উপলব্ধি কৰাৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় ৷
লগতে পঢ়ক : বাংলাদেশত তিস্তা নদী ব্যৱস্থাপনা প্ৰকল্প অধ্যয়ন কৰিবলৈ ভাৰতে কিয় কাৰিকৰী দল প্ৰেৰণ কৰিব ? - Teesta River
