বিশেষ প্ৰতিবেদন, ১৩ মাৰ্চ : ২০১৪ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰৰ পূৰ্বে পাকিস্তান, বাংলাদেশ আৰু আফগানিস্তানৰ পৰা ভাৰতলৈ অহা নথিপত্ৰ নোহোৱা আৰু অনা-মুছলমান প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলক নাগৰিকত্ব প্ৰদানৰ বাবে কেন্দ্ৰই বিতৰ্কিত নাগৰিকত্ব সংশোধনী আইন (CAA) ২০১৯ ৰূপায়ণৰ কথা ঘোষণা কৰা হৈছে ।
কিন্তু ইয়াৰ লগে লগে ভাৰতৰ তিনিখন চুবুৰীয়া দেশত নিৰ্যাতনৰ সন্মুখীন হোৱা বুলি উত্থাপিত হোৱা এই ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকল কোন বুলি প্ৰশ্ন উঠিছে । আইনখনত এই ছয়টা ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে- হিন্দু, শিখ, জৈন, বৌদ্ধ, পাৰ্চী আৰু খ্ৰীষ্টান ।
সোমবাৰে আইনখনৰ অধিসূচনা জাৰিৰ পিচত দিল্লীত পাকিস্তানী হিন্দু শৰণাৰ্থী সম্প্ৰদায়ৰ মুৰব্বী হিচাপে বিবেচিত ধৰ্মবীৰ চোলাংকীয়ে সংবাদ সংস্থা PTI ক কয় যে সম্প্ৰদায়টোৰ পৰা প্ৰায় ৫০০ জনে এতিয়া নাগৰিকত্ব লাভ কৰিব । "মই আৰু মোৰ পৰিয়ালে এক দশকৰো অধিক সময় ধৰি ইয়াৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছোঁ ।" চোলাংকীৰ উদ্ধৃত দি PTI এ কয় ।
"আমি অত্যন্ত সুখী যে অৱশেষত আমাক এতিয়া ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি কোৱা হ'ব । মই সুখী যে মই ২০১৩ চনত স্বদেশলৈ উভতি যাবলৈ সিদ্ধান্ত লৈছিলোঁ । এনেকুৱা অনুভৱ হয় যেন আমাৰ কান্ধৰ পৰা এটা ডাঙৰ বোজা উঠাই লোৱা হৈছে । এই আইন ৰূপায়ণৰ লগে লগে ইয়াত বাস কৰা প্ৰায় ৫০০ পাকিস্তানী হিন্দু শৰণাৰ্থী পৰিয়ালে নাগৰিকত্ব লাভ কৰিব।"
প্ৰথমে পাকিস্তানত ধৰ্মীয় সংখ্যা লঘুসকলৰ ওপৰত হোৱা অত্যাচাৰৰ বিষয়টো আন্তৰ্জাতিক দৃষ্টিকোণৰ পৰা চাওঁ আহক । চলিত বৰ্ষৰ জানুৱাৰী মাহত পাকিস্তানে পুনৰ ধৰ্মীয় স্বাধীনতা উলংঘনৰ বাবে 'বিশেষ উদ্বেগৰ দেশ'ৰ (চিপিচি) আমেৰিকাৰ নতুন তালিকাত স্থান লাভ কৰিছে ।
"১৯৯৮ চনত কংগ্ৰেছে আন্তৰ্জাতিক ধৰ্মীয় স্বাধীনতা আইন (আইআৰএফএ) গৃহীত আৰু প্ৰণয়ন কৰাৰ পিচৰে পৰা ধৰ্ম বা বিশ্বাসৰ স্বাধীনতা আগবঢ়োৱাটো আমেৰিকাৰ বৈদেশিক নীতিৰ মূল উদ্দেশ্য হৈ আহিছে ।" আমেৰিকাৰ বিদেশ সচিব এণ্টনি ব্লিংকেনে আনুষ্ঠানিকভাৱে তালিকাখন ঘোষণা কৰাৰ সময়ত কয় ।
"উক্ত স্থায়ী প্ৰতিশ্ৰুতিৰ অংশ হিচাপে, মই বাৰ্মা, গণপ্ৰজাতন্ত্ৰ চীন, কিউবা, ডিপিআৰকে (ডেম'ক্ৰেটিক পিপ'লছ ৰিপাব্লিক অব কোৰিয়া বা উত্তৰ কোৰিয়া), ইৰিট্ৰিয়া, ইৰাণ, নিকাৰাগুৱা, পাকিস্তান, ৰাছিয়া, চৌদি আৰব, তাজিকিস্তান আৰু তুৰ্কমেনিস্তানক বিশেষভাৱে ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ তীব্ৰ উলংঘনত লিপ্ত হোৱা বা সহ্য কৰাৰ বাবে বিশেষ উদ্বেগৰ দেশ হিচাপে মনোনীত কৰিছোঁ । তেওঁ লগতে কয় ।
‘‘ইয়াৰ উপৰি ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ গুৰুতৰ উলংঘনত লিপ্ত হোৱা বা সহ্য কৰাৰ বাবে মই আলজেৰিয়া, আজাৰবাইজান, মধ্য আফ্ৰিকান গণৰাজ্য, কোমোৰোছ আৰু ভিয়েটনামক বিশেষ দৃষ্টিযোগ্য তালিকাৰ দেশ হিচাপে মনোনীত কৰিছোঁ ।" তেওঁ লগতে কয় ।
আইআৰএফএক আমেৰিকাৰ বৈদেশিক নীতি হিচাপে ধৰ্মীয় স্বাধীনতাক প্ৰচাৰ কৰিবলৈ গৃহীত কৰা হৈছিল । ই যিবোৰ দেশত ধৰ্মীয় স্বাধীনতা উলংঘনত লিপ্ত হয় বা সহ্য কৰে আৰু বিদেশত তেওঁলোকৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু কাৰ্যকলাপৰ বাবে নিৰ্যাতিত ব্যক্তিসকলৰ হৈ ওকালতি কৰে ।
১৯৯৮ চনৰ ২৭ অক্টোবৰত তদানীন্তন আমেৰিকান ৰাষ্ট্ৰপতি বিল ক্লিণ্টনৰ দ্বাৰা আইনখনত স্বাক্ষৰ কৰা হৈছিল । ধৰ্মীয় উৎপীড়ন নিৰীক্ষণত ৰখাৰ বাবে এই আইনৰ দ্বাৰা তিনিটা সমবায় সংস্থা ৰখা হৈছে : আমেৰিকাৰ বিদেশ বিভাগৰ ভিতৰত আন্তৰ্জাতিক ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ বাবে এক এম্বেছেডৰ-এট-লাৰ্জ, আন্তৰ্জাতিক ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ ওপৰত দ্বিদলীয় আমেৰিকান আয়োগ (ইউএছচিআইআৰএফ) আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সুৰক্ষা পৰিষদৰ ভিতৰত আন্তৰ্জাতিক ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ বিশেষ উপদেষ্টা ।
2023 ইউএছচিআইআৰএফ বাৰ্ষিক প্ৰতিবেদন 2022 অনুসৰি, পাকিস্তানৰ ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ অৱস্থা অৱনতি হৈ আছিল । "ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকল সঘনাই আক্ৰমণ আৰু ভাবুকিৰ সন্মুখীন হৈছিল, যাৰ ভিতৰত আছে লাঞ্ছনাৰ অভিযোগ, লক্ষ্য কৰি হত্যা, আক্ৰমণ, গণহিংসা, বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰকৰণ, মহিলা আৰু ছোৱালীৰ বিৰুদ্ধে যৌন হিংসা আৰু উপাসনা গৃহ আৰু সমাধি স্থানক অপবিত্র কৰা ।" ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
"চিয়া মুছলমান, আহমেদিয়া মুছলমান, খ্ৰীষ্টান, হিন্দু আৰু শিখসকলৰ সদস্যসকলে কঠোৰ আৰু বৈষম্যমূলক আইন, যেনে আহমেদিয়া বিৰোধী আৰু ব্লাচফেমি আইনৰ জৰিয়তে নিৰন্তৰ উৎপীড়নৰ ভাবুকিৰ সন্মুখীন হৈছিল । লগতে উগ্ৰ ইছলামবাদী প্ৰভাৱ বৃদ্ধিৰ মাজত ক্ৰমান্বয়ে আক্ৰমণাত্মক সামাজিক বৈষম্যৰ সন্মুখীন হৈছিল ।" লগতে কোৱা হৈছে ।
প্ৰতিবেদনখনত আৰু কোৱা হৈছে যে এই আইনবোৰে উগ্ৰ ইছলামবাদীসকলক দায়মুক্তভাৱে কাম কৰিবলৈ সক্ষম আৰু উৎসাহিত কৰিছে, মুকলিকৈ ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু বা ভিন্ন বিশ্বাস থকা লোকসকলক লক্ষ্য কৰি লৈছে । ই ২০২২ চনৰ এপ্ৰিলত কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰা তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বাহবাজ শ্বৰীফৰ চৰকাৰক প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইমৰান খান আৰু তেওঁৰ মন্ত্ৰীসভাৰ সদস্যসকলৰ বিৰুদ্ধে দেশৰ আইনক অস্ত্ৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে দোষাৰোপ কৰে ।
"অৱশ্যে ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকল বিশেষকৈ ধৰ্মীয় বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰতি ক্ৰমান্বয়ে অসহিষ্ণু হৈ পৰা সমাজত নিন্দাৰ অভিযোগৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গোচৰ বা হিংসাৰ সন্মুখীন হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছিল ।" ইয়াত লগতে কোৱা হৈছে । "ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ বাবে নিন্দাৰ ঘটনাবোৰ যথেষ্ট ভাবুকিপূৰ্ণ হৈ আছিল, যেনেকৈ দীৰ্ঘদিন ধৰি এনে ধৰণৰ অভিযোগৰ সৈতে থকা গণহিংসাৰ দৰে ।"
এই সন্দৰ্ভত প্ৰতিবেদনখনে কেইবাটাও ঘটনাৰ উদ্ধৃতি দিয়ে । তেনে এটা ঘটনা হৈছে সিন্ধুৰ ঘোটকীৰ এখন ব্যক্তিগত বিদ্যালয়ৰ মালিক আৰু অধ্যক্ষ নোটন লালৰ, যাক ২০২২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত এজন ছাত্ৰই তিনি বছৰ পূৰ্বে পয়গম্বৰক অপমান কৰাৰ অভিযোগ তৰাৰ পিছত আজীৱন কাৰাদণ্ড বিহা হৈছিল ।
আন এটা ঘটনাৰ উদ্ধৃতি দিয়া হৈছে মুহাম্মাদ মুস্তাক নামৰ এজন মানসিক ৰোগীৰ ওপৰত কোৰাণ জ্বলোৱাৰ অভিযোগ । এইটোও ২০২২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত ঘটিছিল । পঞ্জাব প্ৰদেশত ৩০০ উগ্ৰ জনতাই মুস্তাকক শিলগুটিৰে হত্যা কৰি তেওঁৰ মৃতদেহ গছত ওলোমাই দিয়া হয় ।
ইউএছচিআইআৰএফৰত কোৱা হৈছে, "সামাজিক হিংসা আৰু লক্ষ্যপূৰ্ণ হত্যাই দেশৰ ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলকো পীড়িত কৰি আহিছে । "জানুৱাৰীত (২০২২) অজ্ঞাত বন্দুকধাৰীয়ে এজন খ্ৰীষ্টান যাজকক হত্যা কৰিছিল আৰু আন এজনক আহত কৰিছিল ।"
নিহত পুৰোহিতজনক ৭৫ বছৰীয়া ফাদাৰ উইলিয়াম চিৰাজ বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছিল । খ্ৰীষ্টানসকল পাকিস্তানৰ প্ৰায় ২২০ নিযুত জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ ২ শতাংশ । আন এটা ঘটনাৰ উদ্ধৃতি দিয়া হৈছে যে ২০২২ চনৰ মে' মাহত পেছোৱাৰত দুজন শিখ ব্যৱসায়ীক অচিনাক্ত বন্দুকধাৰীয়ে গুলীবৰ্ষণ কৰিছিল ।
১৫ মে'ত দুজন বাইক আক্ৰমণকাৰীয়ে আক্ৰমণ কৰাৰ পিছত সলজিৎ সিং (৪২) আৰু ৰণজিৎ সিঙৰ (৩৮) ঘটনাস্থলীত মৃত্যু হয় । এইবোৰ কিন্তু মাত্ৰ কেইটামান ঘটনা আছিল, যিবোৰ ইউএছচিআইআৰএফ প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছিল । ইয়াত উল্লেখ কৰিব লাগিব যে এইটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে নহয় যে পাকিস্তানে আমেৰিকাৰ বিদেশ বিভাগৰ চিপিচিৰ তালিকাত নিজৰ স্থান পাইছে ।
ইয়াৰ পিছত ইউএছচিআইআৰএফ, 2023-ৰ প্ৰতিবেদনত আফগানিস্তানত ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলৰ ওপৰত হোৱা অত্যাচাৰৰ বিষয়ে কিবা ক'ব লগা থাকিব জানো ? আফগানিস্তানে বিভিন্ন জাতি-জনজাতিৰ লোকক লৈ গৌৰৱ কৰে । তাত পখতুন, তাজিক, হাজাৰা, উজবেক, তুৰ্কমেন আৰু বেলুচসকল হৈছে বিশিষ্ট জনগোষ্ঠীৰ ভিতৰত অন্যতম ।
ঐতিহাসিকভাৱে ৰাষ্ট্ৰখনে ধৰ্মীয় বহুত্ববাদক গ্ৰহণ কৰিছিল । কিন্তু ১৯৯৬ চনত তালিবানৰ ক্ষমতাত আৰোহণে অনা-মুছলমানসকলৰ ব্যাপক প্ৰস্থানৰ প্ৰেৰণা যোগাইছিল । ২০২১ চনৰ আগষ্টত আমেৰিকান সেনা প্ৰত্যাহাৰৰ পিছত, যিসকল বাকী আছিল তেওঁলোকৰ বহুতেই দেশখনৰ পৰা পলাই যায় ।
বৰ্তমান, আফগানিস্তানৰ জনসংখ্যা 38 নিযুত অতিক্ৰম কৰিছে । ইয়াৰে 99.7 শতাংশয়ে মুছলমান (84.7-89.7 শতাংশ চুন্নী আৰু 10-15 শতাংশ চিয়া, যাৰ ভিতৰত আছে ইছমাইলি আৰু আহমেদী) । বাকী থকা কেইজনমান অনা-মুছলমান (হিন্দু, শিখ, বাহাই, খ্ৰীষ্টান, বৌদ্ধ, জৰথুষ্ট্ৰিয়ান আৰু অন্যান্য) জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ 0.3 শতাংশ ।
সৰু গোটবোৰৰ বাবে সঠিক পৰিসংখ্যা লাভ কৰাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক, কিয়নো বেছিভাগ সদস্যয়ে এতিয়া লুকাই থাকে । অৱশ্যে আকলন অনুসৰি আহমেদিয়া মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ পৰিসৰ ৪৫০-ৰ পৰা ২,৫০০ জন । আনহাতে, ২০২১ চনৰ আৰম্ভণিতে খ্ৰীষ্টান জনসংখ্যা ১০,০০০-ৰ পৰা ১২,০০০-লৈ বৃদ্ধি হ'ব পাৰে ।
লক্ষণীয়ভাৱে, আফগানিস্তানৰ অন্তিম অৱশিষ্ট ইহুদী হিচাপে বিবেচিত জেবুলন চিমেনটভে ২০২১ চনত দেশখন ত্যাগ কৰে । 2023 চনৰ ইউএছচিআইআৰএফ বাৰ্ষিক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, 2021 চনত তালিবানে দেশখনৰ নিয়ন্ত্ৰণ দখল কৰাৰ পিছত 2022 চনত আফগানিস্তানত ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ পৰিস্থিতিৰ অৱনতি অব্যাহত আছিল ।
"ক্ষমতা দখলৰ পিছত পৰিৱৰ্তন আৰু অন্তৰ্ভুক্তিৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ বিপৰীতে তালিবানে তেতিয়াৰে পৰা আফগানিস্তানত গভীৰ দমনমূলক আৰু অসহিষ্ণুভাৱে শাসন কৰি আহিছে, মূলত ১৯৯৬ চনৰ পৰা ২০০১ চনলৈ ক্ষমতাত থকা ইয়াৰ পূৰ্বৰ যুগৰ দৰে অপৰিৱৰ্তিতভাৱে ।" ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
"শৰিয়তৰ কঠোৰ ব্যাখ্যাৰে সকলো আফগানৰ ওপৰত ইয়াৰ কঠোৰ প্ৰৱৰ্তনে ধৰ্মৰ স্বাধীনতা বা ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলৰ বিশ্বাস উলংঘা কৰে; মহিলা; সমকামী, সমলিংগী, উভকামী, ট্ৰেন্সজেণ্ডাৰ সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য; আৰু ইছলামৰ ভিন্ন ব্যাখ্যা থকা আফগান, যেনে জাতিগত হাজাৰা সম্প্ৰদায় মুখ্যত চিয়া মুছলমান সদস্য ।"
২০২১ চনত তালিবানে আফগানিস্তান অধিগ্ৰহণ কৰাৰ পিছতে শিখ আৰু হিন্দু সম্প্ৰদায়ক তেওঁলোকৰ সুৰক্ষাৰ আশ্বাস দিছিল । অৱশ্যে তালিবানৰ অধীনত শিখ আৰু হিন্দুসকলে তেওঁলোকৰ উপস্থিতিকে ধৰি তীব্ৰ নিষেধাজ্ঞাৰ সন্মুখীন হৈছে আৰু তেওঁলোকৰ ধৰ্মীয় বিশ্বাসবোৰ ৰাজহুৱাভাৱে পালনৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছে । যাৰ ফলত বহুতৰে তেওঁলোকৰ মাতৃভূমিৰ পৰা পলাই যোৱাৰ বাহিৰে কোনো উপায় নাই ।
"... লণ্ডভণ্ড আৰু হিংসাত্মক ঘটনাৰ ফলত ২০২১ আৰু ২০২২ চনত বহুতে দেশৰ পৰা পলায়ন কৰে । যাৰ ফলত ১০০-তকৈও কম হিন্দু আৰু শিখে দেশখন এৰি যায় ।" ইউএছচিআইআৰএফৰ প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
এতিয়া আহক বাংলাদেশত ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলৰ ওপৰত হোৱা অত্যাচাৰৰ বিষয়ে এবাৰ চাওঁ -
বাংলাদেশ হৈছে এক ধৰ্মনিৰপেক্ষ গণতন্ত্ৰ, যাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম হিচাপে আছে ইছলাম । ধৰ্মীয় স্বাধীনতাৰ বাবে সাংবিধানিক সুৰক্ষা সত্বেও বাংলাদেশৰ ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলে বিগত বছৰবোৰত বিভিন্ন ধৰণৰ অত্যাচাৰ আৰু বৈষম্যৰ সন্মুখীন হৈছে ।
বাংলাদেশত হিন্দুসকল হৈছে সৰ্ববৃহৎ ধৰ্মীয় সংখ্যালঘু । তেওঁলোক মুঠ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় 8 শতাংশ । তেওঁলোক আক্ৰমণ, ভূমি দখল, বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰকৰণ আৰু ধৰ্মীয় অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হ'বলগা হৈছে, বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা বা নিৰ্বাচনৰ সময়ত ।
আটাইতকৈ শেহতীয়া উদাহৰণটো হৈছে চলিত বছৰৰ ৭ জানুৱাৰীত বাংলাদেশৰ সংসদীয় নিৰ্বাচন । বাংলাদেশী বাতৰি কাকত দ্য ডেইলী ইত্তেফাকৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, হিন্দুসকলে অগ্নিসংযোগৰ আক্ৰমণৰ বলি হ'বলগা হৈছিল । যাৰ ফলত বহুতে নিজৰ ঘৰ এৰি পলাই যাবলৈ বাধ্য হয় ।
ফৰিদপুৰ, চিৰাজগঞ্জ, বাগেৰহাট, ঝেনাইদাহ, পিৰোজপুৰ, কুষ্টিয়া, মাদাৰীপুৰ, লালমোনিৰহাট, দৌদকান্দি, ঠাকুৰগাঁও, মুন্সিগঞ্জ আৰু গাইবন্ধাকে ধৰি সমগ্ৰ বাংলাদেশত সাম্প্ৰদায়িক আক্ৰমণ সংঘটিত হৈছে । হিন্দুসকলৰ বিৰুদ্ধে হিংসাত্মক ঘটনা, যেনে ঘৰ আৰু উপাসনাস্থলী ধ্বংস কৰাৰ ঘটনা, বিশেষকৈ গ্ৰামাঞ্চলত, তথ্য লাভ কৰা হৈছে । বৈষম্যমূলক আইন আৰু প্ৰথাৰ বাবে হিন্দু পৰিয়ালবোৰে পৈতৃক সম্পত্তি পুনৰ দাবী কৰাত অসুবিধাৰ সন্মুখীন হৈছে ।
উদাহৰণ স্বৰূপে, ২০১৬ চনত এজন হিন্দু মাছমৰীয়াই কৰা এক মানহানিকৰ ছ'চিয়েল মিডিয়া পোষ্টৰ বাবে নাছিৰনগৰ উপজিলাত সংখ্যালঘু হিন্দু সম্প্ৰদায়ক ইছলামিক সন্ত্ৰাসবাদীয়ে আক্ৰমণ কৰিছিল । আক্ৰমণটোত ১৯ টা মন্দিৰ আৰু প্ৰায় ৩০০ টা ঘৰ ভাঙি পোলাৱা হৈছিল আৰু শতাধিক লোক আহত হৈছিল ।
বাংলাদেশ জাতীয় হিন্দু মহাজোঁটৰ (বিজেএইচএম) প্ৰতিবেদন অনুসৰি, কেৱল ২০১৭ চনতে হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ কমেও ১০৭ জন লোক নিহত হৈছিল, ৩১ জন নিৰুদ্দেশ হৈছিল আৰু ৭৮২ জনে হয় দেশ এৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল বা এৰি যোৱাৰ ভাবুকি দিয়া হৈছিল । ইয়াৰ উপৰি ২৩ জনক আন ধৰ্মলৈ ধৰ্মান্তৰিত হ'বলৈ বাধ্য কৰা হৈছিল । কমেও 25 গৰাকী হিন্দু মহিলা আৰু শিশুক ধৰ্ষণ কৰা হৈছিল ।
আনহাতে, বছৰটোত 235 টা মন্দিৰ আৰু মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱা হৈছিল । ২০১৭ চনত হিন্দু সম্প্ৰদায়ত সংঘটিত হোৱা মুঠ অত্যাচাৰৰ সংখ্যা হৈছে ৬,৪৭৪ । ২০১৯ চনৰ বাংলাদেশ নিৰ্বাচনৰ সময়ত ঠাকুৰগাঁৱত হিন্দু পৰিয়ালৰ আঠটা ঘৰত জুই লগোৱা হৈছিল ।
বাংলাদেশৰ বৌদ্ধ সম্প্ৰদায়, মুখ্যত চিটাগং পাহাৰীয়া অঞ্চলত কেন্দ্ৰীভূত । তেওঁলোকো বৈষম্য আৰু মানৱ অধিকাৰ উলংঘনৰ সন্মুখীন হৈছে । 1971 চনত বাংলাদেশী মুক্তি যুদ্ধৰ সময়ত বৌদ্ধ গাঁওবোৰক লক্ষ্য কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত স্থানচ্যুতি আৰু প্ৰাণহানি হৈছিল ।
পৰম্পৰাগত বৌদ্ধভূমিত ভূমি বিবাদ আৰু বেদখল চলি থকাৰ সমস্যা হৈ আছে । বৌদ্ধ ধৰ্ম পালন কৰা থলুৱা জুম্মা লোকসকলে সামৰিক আৰু বসতিস্থাপনকাৰীসকলৰ দ্বাৰা অত্যাচাৰ আৰু মানৱ অধিকাৰ উলংঘনৰ সন্মুখীন হৈছে ।
খ্ৰীষ্টানসকল বাংলাদেশত অতি ক্ষুদ্ৰ সংখ্যালঘু, জনসংখ্যাৰ ১ শতাংশতকৈও কম । তেওঁলোকে গীৰ্জা আৰু সম্পত্তিৰ ওপৰত নিৰ্যাতন, বৈষম্য আৰু মাজে মাজে আক্ৰমণৰ উদাহৰণ প্ৰকাশ কৰিছে । ২০২৩ চনত, দেশখন খ্ৰীষ্টানৰ বসতিৰ বাবে বিশ্বৰ ৩০ সংখ্যক আটাইতকৈ বেয়া স্থান হিচাপে বিবেচিত হৈছিল । ২০১৮ চনত খ্ৰীষ্টানসকলৰ ধৰ্মীয় অত্যাচাৰৰ বাবে বিশ্ব প্ৰহৰী তালিকাত বাংলাদেশ ৪১ নম্বৰত আছিল ।
বাংলাদেশৰ আৱামী লীগ চৰকাৰে ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলৰ সুৰক্ষাৰ বাবে কিছুমান ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে, যেনে ধৰ্মীয় উৎসৱৰ সময়ত সুৰক্ষা বাহিনী মোতায়েন কৰা আৰু সাম্প্ৰদায়িক হিংসাৰ বিৰুদ্ধে আইন প্ৰণয়ন কৰা । অৱশ্যে মানৱ অধিকাৰ সংগঠনসমূহে চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাক অপৰ্যাপ্ত বুলি সমালোচনা কৰিছে আৰু ধৰ্মীয় সংখ্যালঘুসকলৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ অপৰাধীসকলৰ বাবে শক্তিশালী সুৰক্ষা আৰু দায়বদ্ধতাৰ আহ্বান জনাইছে ।
লগতে পঢ়ক : গণতান্ত্ৰিক দেশত আন্দোলন কৰাৰ প্ৰত্যেকৰে অধিকাৰ আছে: অৰণ্য মানৱ যাদৱ পায়েং
