ముమ్మారు తలాక్, ఆర్టికల్ 370 రద్దు, అయోధ్యపై సుప్రీంకోర్టు చారిత్రక తీర్పు, పారసత్వ చట్ట సవరణ... ఇలాంటి కీలక పరిణామాలతో 2019లో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం తీరిక లేకుండా గడిపింది. మోదీ సర్కారు తీసుకున్న సంచలన నిర్ణయాలు, రాజ్యాంగంలో చేసిన ఒక్కో సవరణ ప్రపంచవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశమయ్యాయి.
ఎన్నో దశాబ్దాలుగా అసాధ్యం అనుకున్న అంశాలను కూడా 2019లో సుసాధ్యం చేసింది కేంద్రం. జాతిని ఆశ్చర్యపరిచే నిర్ణయాలు ఏవైనా ప్రజాస్వామ్య విరుద్ధమన్న కాంగ్రెస్ వాదనను భాజపా తుత్తునియలు చేసింది.
ఈ ఏడాది ప్రజలను షాక్కు గురి చేసిన అంశాలు...
ముమ్మారు తలాక్...
మోదీ తొలి దఫా పాలనలో రాజ్యసభలో సరిపడా సంఖ్యాబలం లేక గట్టెక్కని ముమ్మారు తలాక్ బిల్లును... ఈసారి పార్లమెంట్లో ఆమోదింపజేసి విజయం సాధించింది అధికార పక్షం. మతానికి సంబంధించిన సున్నితమైన అంశాల జోలికి వెళ్లకూడదని గత ప్రభుత్వాలు విశ్వసించేవి. 'దైవదూషణ' భయంతో కొన్ని విషయాలకు దూరంగా ఉండేవి. కానీ భాజపా ప్రభుత్వం ధైర్యం చేసి ముమ్మారు తలాక్ బిల్లును రూపొందించింది. ముమ్మారు తలాక్ విధానం.. మహిళలకు వ్యతిరేకం, అమానవీయం అంటూ ఇరు సభల్లో బిల్లును ఆమోదింపజేసుకుంది. ఈ వైఖరిని తప్పుబట్టేందుకు విపక్షాలు చేసిన ప్రయత్నం... అధికార పక్షం అనుసరించిన 'జాతీయవాద' వ్యూహం ముందు చిత్తయిపోయింది. దాదాపు ప్రతి వివాదాస్పద అంశాన్ని జాతీయ సమగ్రత, భద్రతతో ముడిపెట్టింది భాజపా.
చారిత్రక 'కశ్మీర్' సాహసం..
ఆర్టికల్ 370 రద్దుతో భాజపా దేశ చరిత్రలోనే అతి పెద్ద సాహసం చేసింది. జమ్ముకశ్మీర్కు స్వయం ప్రతిపత్తిని రద్దు చేయడం ఓ చారిత్రక ఘట్టం. దీనితో పాటు రాష్ట్రాన్ని రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు(జమ్ముకశ్మీర్-లద్దాఖ్)గా విభజించడం ప్రపంచాన్నే కుదిపేసింది.
ఆగస్టు 5కు ముందు నెలకొన్న పరిణామాలు చూస్తే.. ఇంత పెద్ద నిర్ణయానికి భాజపా ఎంత పకడ్బందీగా సిద్ధపడిందో అర్థమవుతుంది. ఆర్టికల్ 370 రద్దు అనంతరం చెలరేగిన నిరసనలను పక్కా ప్రణాళికలతో నియంత్రించింది మోదీ సర్కార్. ప్రభుత్వం అంచనా వేసిన దాంట్లో ఐదు శాతం నిరసనలు కూడా తలెత్తకపోవడమే ఇందుకు నిదర్శనం. అగ్రనేతల నుంచి వేర్పాటువాదుల వరకు అందరికీ కేంద్రం చెక్ పెట్టింది. ప్రజలను హింసకు ఉసిగొల్పుతారని కశ్మీర్ అగ్రనేతలను నిర్బంధించింది.
సమాచార వ్యవస్థ(ఫోన్లు, ల్యాండ్లైన్లు, ఇంటర్నెట్) పూర్తిగా నిలిపివేయడం వల్ల కశ్మీర్వాసులకు, దేశంలోని ఇతర ప్రజలకు సంబంధం తెగిపోయింది. ప్రస్తుతం పరిస్థితి కొంతమేర మెరుగుపడినా.. అంతర్జాల సేవల పునరుద్ధరణ ఇప్పటికీ పూర్తిస్థాయిలో జరగలేదు. ఓ ప్రాంతంలో ఇన్ని రోజులు ఇంటర్నెట్ను నిలిపివేయడం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఇదే తొలిసారి.
అంతర్జాతీయంగా ఎన్నో విమర్శలు ఎదురైనప్పటికీ.. మోదీ ప్రభుత్వం వాటిని ఎంతో సమర్థంగా తిప్పికొట్టింది. కశ్మీర్ అంశాన్ని పాకిస్థాన్ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించడమూ భారత్కు కలిసొచ్చింది. పాక్ దుర్నీతిపై తమ ప్రభుత్వం పోరాడుతోందన్న కమలనాథుల కథనాలను.. చైనా, టర్కీ మినహా అన్ని దేశాలు అంగీకరించాయి.
మోదీ ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ సంచలన నిర్ణయాన్ని దాదాపు అన్ని అంతర్జాతీయ వేదికలపై ప్రస్తావించింది పాకిస్థాన్. కానీ సరైన మద్దతు లేకపోవడం వల్ల ఒంటరిగా మిగిలిపోయి.. తీవ్ర భంగపాటుకు గురైంది.