నీటి సంక్షోభానికి తప్పదు భారీ మూల్యం - అందుకు పొదుపే కావాలి ఓ పాఠం! - Water Crisis in India

water scarcity in Global : ఓ వైపు ఎండలు 50 డిగ్రీలకు చేరువ అవుతూ చుర్రుమనిపిస్తున్నాయి. ఇంకోవైపు చూస్తే దేశంలోని అనేక నగరాలను నీటి కొరత పట్టి పీడిస్తోంది. ఒక్క వేసవిలోనే కాదు వర్షాకాలంలోనూ సకాలంలో వానలు కురవక వ్యవసాయానికి, చివరకు కనీస అవసరాలకు సైతం నీరు దొరకని పరిస్థితి తరచూ ఏర్పడుతోంది. ఇలాంటి సందర్భాలు తలెత్తిన ప్రతిసారి చాలా గొప్పగా వినిపించే మాట, నీటిని పొదుపు చేయాలి అని. అవును మాటలు గొప్పగానే వినిపిస్తాయి. చేతలే ఉండవు. ఒక్క భారత్‌ అనే కాదు ప్రపంచంలోని అనేక దేశాల్లో ఇదే పరిస్థితి. మరి సమస్య తీవ్రత ఇంకా పెరిగే అవకాశం ఉన్న నేపథ్యంలో ఇకనైనా మేలుకోవాల్సిన అవసరం ఎంత ఉంది. ఏయే చర్యలు తీసుకుంటే ప్రస్తుత, భవిష్యత్తు తరాలకు నీటి కొరతను తప్పించవచ్చు.

India Facing Severe Water Crisis : మనుషులు సహా భూమిపై ఉన్న జీవరాశుల అవసరాలను తీర్చేందుకు ప్రకృతి ప్రసాదించిన గొప్ప వరం నీరు. అయితే అలాంటి గొప్ప వరం దక్కితే మనిషి మాత్రం తన స్వార్థానికి విచ్చలవిడిగా వాడేస్తూ తనకు తాను నీటి కొరతను సృష్టించుకున్నాడు. దొరుకుతోంది కదా అని పొదుపు అన్న మాటే మరిచి నీటి కోసం అల్లాడాల్సిన పరిస్థితి తెచ్చుకున్నాడు. బెంగళూరు సహా దేశంలోని అనేక నగరాలు నీటి కొరతతో సతమతం అవుతున్న పరిస్థితులే ఇందుకు నిదర్శనం.

ఇలాంటి పరిస్థితులు దేశంలో తరచూ ఉత్పన్నం అవుతుండగా, ప్రతిసారి ప్రస్తావనకు వచ్చే అంశం నీటి పొదుపు. బొట్టు బొట్టును ఒడిసిపట్టాలి, పొదుపుగా వాడాలి, ఇంకుడు గుంతలనుఏర్పాటు చేసుకోవాలి, నీటి కాలుష్యాన్ని అరికట్టాలి అనే మాటలు కొరత తలెత్తిన ప్రతి సందర్భంలోనూ వినిపించేవే. ప్రభుత్వాలు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు ఈ నినాదాలు ఇవ్వడం, ప్రజలు ఆరంభంలో హడావుడి చేయడం, ఆ తర్వాత వదిలేయడం. ఇలాంటి సందర్భాలు ఇటీవల కాలంలో అనేకం తలెత్తాయి.

నీటి పొదుపు కోసం చిత్తశుద్ధితో ఏం చేయాలి? :మండుతున్న ఎండల్లో దేశంలోని అనేక ప్రాంతాలు గుక్కెడు నీటి కోసం అల్లాడిపోతున్న నేపథ్యంలో నీటి పొదుపు అంశం మరోసారి చర్చనీయాంశంగా మారింది. తూతూ మంత్రం చర్యలు కాకుండా నీటి పొదుపు కోసం చిత్తశుద్ధితో ఏం చేయాలి, కొరతకు శాశ్వత పరిష్కారం ఏమిటి అనే అంశాలు ఇప్పుడు ప్రాధాన్యతా అంశాలుగా మారాయి. భారతదేశ జనాభా 140 కోట్లు దాటిపోయింది. ఇంతటి భారీ జనాభా అవసరాలను దేశంలోని నీటి వనరులు తీర్చలేకపోతున్నాయి.

ప్రపంచ మంచి నీటి వనరుల్లో భారత్‌కు 4శాతం మాత్రమే వాటా ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో భారత్‌ ఇప్పుడు ప్రపంచంలో అత్యంత నీటి ఒత్తిడి ఎదుర్కొంటున్న దేశాల్లో ఒకటిగా నిలిచింది. భారత్‌లోని ప్రతి ముగ్గురిలో ఒకరు నీటి కొరతతో సతమతం అవుతున్నారని నిపుణులు చెబుతున్న మాట. తాజా అధ్యయనం ప్రకారం 2050 నాటికి దేశంలోని సగం జిల్లాలు నీటి కొరతను ఎదుర్కోనున్నాయి.

Water Crisis in India :ఆ సమయానికి తలసరి నీటి లభ్యత 15శాతం తగ్గుతుందని అంచనా. అదే సమయంలో జల వనరుల డిమాండ్‌ 30శాతం పెరుగుతుందని భావిస్తున్నారు. డిమాండ్‌-సరఫరాల మధ్య భారీ అంతరం ఏర్పడనుంది. ఫలితంగా నీటి ఎద్దడి మరింత తీవ్రతరమై నీటి కోసం గొడవలకు దిగే పరిస్థితి తలెత్తవచ్చని ఆందోళన వ్యక్తం అవుతోంది. అందుకే నీటి పొదుపు తక్షణ అవసరంగా భావించి ప్రభుత్వాలు, ప్రజలు సహా ప్రతి ఒక్కరూ ఈ దిశగా చర్యలు చేపట్టాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.

దేశవ్యాప్తంగా ఉపరితల, భూగర్భ నీటి వనరుల కొరత అత్యంత తీవ్రంగా మారి, సంక్షోభ స్థాయికి చేరడానికి అనేక కారణాలు కనిపిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా జనాభా పెరగడం, అడ్డూ అదుపు లేని వినియోగం, వ్యవసాయంలో నీరు ఎక్కువ అవసరం ఉండే పంటల వైపు మొగ్గు చూపడం వంటి కారణాలతో నీటి వనరులపై ఒత్తిడి క్రమంగా పెరిగిపోతోంది. దేశంలో అత్యధిక జనాభాకు వ్యవసాయమే జీవనాధారం. నీరు పరిమితంగా అందుబాటులో ఉండడం, దానిలోనూ 90శాతం నీరు ఎక్కువగా అవసరమయ్యే వరి, గోధుమ, చెరకు వంటి పంటల సాగుకు వినియోగిస్తున్నారు.

నీటి పొదుపే నేటి జీవనాధారం : అసంబద్ధ నీటి నిర్వహణ, యాజమాన్య విధానాల వల్ల వినియోగం అంతకంతకూ పెరుగుతోంది. ఈ క్రమంలో వ్యవసాయ రంగంలో నీటి పొదుపును ప్రోత్సహించడానికి మరింత యాజమాన్య పద్ధతులను ప్రోత్సహించాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. సూక్ష్మ నీటి సేద్యం, తుంపర, బిందు సేద్యం వంటి ఆధునిక పద్ధతులను తక్షణం అనుసరించాలని, లేకుంటే భవిష్యత్తు ముప్పును ఎదుర్కొనేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.

గృహ, పారిశ్రామిక అవసరాల్లో కూడా నీటి పొదుపును తక్షణ చర్యగా చేర్చాల్సిన అవసరం ఉందని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. వృథాను అరికట్టాల్సిన అవసరం ఉందని హితవు పలుకుతున్నారు. మురుగు నీటిని శుద్ధి చేసి పునర్ వినియోగించుకునే సాంకేతికతను మరింత పెంపొందించుకోవాలి. ఇళ్ల నుంచి వెలువడే మురుగు, పారిశ్రామిక విష వ్యర్థాలు, మంచి నీటి వనరుల్లో చేరకుండా చర్యలు చేపట్టాలి. నీటి వనరుల పరీవాహక ప్రాంతాల్లో భవన నిర్మాణాలు, వాణిజ్య కార్యకలాపాలకు అనుమతులను నిరాకరించాలి.

Special Laws for Conservation of Water Resources :స్థానిక సంస్థల్లోని పట్టణ ప్రణాళిక విభాగాలు కట్టుదిట్టంగా వ్యవహరించాలి. ఇందుకోసం ప్రభుత్వ యంత్రాంగాలు నిరంతరం గట్టి నిఘా కొనసాగించాలి. ఉన్నతాధికారుల సమర్థ పర్యవేక్షణ కొనసాగితేనే ఈ దిశగా చేపట్టే చర్యలు క్షేత్ర స్థాయిలో ఫలితాలను ఇచ్చి నీటి పొదుపు జరుగుతుంది. నీటి పొదుపును పెంచేందుకు జలాశయాలు, జల వనరుల సంరక్షణకు ప్రత్యేక చట్టాలు, నిబంధనలు కూడా అవసరమే. ఇటీవల బెంగళూరులో తలెత్తిన నీటి సంక్షోభాలు దేశంలోని ఇతర నగరాల్లో పునరావృతం కాకుండా ఉండాలంటే ఈ తరహా చర్యలు అత్యావశ్యకం.

గృహ నిర్మాణ అనుమతుల్లో ఇంకుడు గుంతల నిర్మాణాన్ని తప్పనిసరి చేయాలి. వర్షాకాలంలో ప్రతి నీటి బొట్టునూ భూమిలోకి ఇంకేలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. వాన నీరు భూమిలోకి ఇంకకుండా నిరోధిస్తూ జరిగే రహదారుల నిర్మాణాలకు అడ్డుకట్ట వేయాలి. బోర్ల తవ్వకాల్లోనూ కట్టడి చర్యలు అవసరం. నిబంధనల ప్రకారం 120మీటర్ల కంటే ఎక్కువ తవ్వరాదు. అయితే ఆ పరిమితి ఒక్కోసారి 200 నుంచి 300 మీటర్ల కంటే ఎక్కువ కూడా దాటుతోంది. కనీసం భూగర్భ జలశాఖ, తహసీర్దార్ల అనుమతులు తీసుకోవాల్సి ఉన్నా అనేక చోట్ల నిబంధనలకు తూట్లు పొడుస్తున్నారనే ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

బెంగళూరులో తీవ్రస్థాయికి చేరిన నీటి కష్టాలు : బెంగళూరులో బోర్ల విచ్చలవిడి వినియోగంతోనే నీటి సంక్షోభంతలెత్తింది. అక్కడ 14వేల బోరు బావులుంటే 6,900 ఎండిపోయాయి. మిగతావి నామమాత్రంగా పని చేస్తున్నాయి. ఫలితంగా రోజుకు 50కోట్ల లీటర్ల నీటి కొరత ఏర్పడింది. దేశంలోని ఇతర నగరాలకు ఈ పరిస్థితి తలెత్తరాదంటే బోర్ల తవ్వకాలను కట్టడి చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. నీటి వృథాను అరికట్టి పొదుపును ప్రోత్సహించడం ఒక్క ప్రభుత్వాల పని మాత్రమే కాదు. ప్రజలది కూడా.

ఇంట్లో నీటి వినియోగంలో పొదుపును పాటించేందుకు ప్రతి ఒక్కరూ నడుం బిగించాలి. ఇంట్లో నల్లాలను వాడిన తర్వాత ఆపేయాలి. కుళాయిలకు రిస్ట్రిక్టర్లు, ఎయిరేటర్లను అమర్చుకోవాలి. ఇల్లు, వాకిలిని కడిగేందుకు సగటున 50 నుంచి వంద లీటర్ల నీటిని వినియోగిస్తారు. ఆ నీరు వృథాగా పోకుండా ఇంకుడు గుంతలు నిర్మించుకుని దానిని అక్కడకు మళ్లించాలి. కార్లు, బైకులు కడిగే సమయంలో సగటున 10 నుంచి 30లీటర్ల నీరు వినియోగం అవుతుంది. అయితే దాన్ని ఇంకా తగ్గించాలంటే నీటిలో వస్త్రాన్ని తడిపి తుడుచుకోవచ్చు.

Precautions to be Taken not to Waste Water :పైపుల లీకేజీలను క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షిస్తూ ఉండాలి. ఇంటిపైన రూఫ్‌టాప్‌లను ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. ఇలాంటి చర్యల ద్వారా నీటి వృథాను అరికట్టి ఎంతో కొంత పొదుపు చేసుకోవచ్చు. జనాభా పెరుగుదలతో గ్రామాలు, పట్టణాలుగా మారుతున్నాయి. పెరుగుతున్న జనాభా అవసరాలకు అనుగుణంగా నిర్మాణాల పేరుతో చెరువులు, కుంటలు వంటి నీటి వనరులు అంతరించిపోతున్నాయి.

భూగర్భ జలాలు ఇంక కుండా ఎక్కడికక్కడ రహదారులు, నిర్మాణాలు ఇబ్బడిముబ్బడిగా పెరిగిపోతున్నాయి. ఇవి చాలవు అన్నట్లు తరచూ వర్షాభావం, కరవులు వెంటాడుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో భవిష్యత్తులో నీటి కొరత ముప్పు మరింత పెరగకుండా ఉండాలంటే వృథాను అరికట్టి పొదుపును పెంచడమే ప్రస్తుతం ఏకైక మార్గం.