ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ 'ਚ ਨਾਟਕੀ ਬਦਲਾਅ ਹੋਏ ਹਨ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ, ਟੈਸਟ ਮੈਚ 5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹਨ, ਹਰ ਟੀਮ ਦੋ ਪਾਰੀਆਂ ਖੇਡਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਮੈਚ ਡਰਾਅ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦੋ, ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਚ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਨ ਤੱਕ ਬ੍ਰੇਕ ਲੈਣ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਸੀ।
ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਵਿਕਾਸ (AFP Photo) ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ:ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਟੈਸਟ ਮੈਚ 1877 ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚਕਾਰ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਲਹਾਲ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚਾਲੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਨੰਬਰ 2,545 ਖੇਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਆਪਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਇੱਕ ਨਤੀਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸਦੀ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਿਆਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਟੀਮਾਂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰੀ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਜਾਂ ਉਹ ਆਲ ਆਊਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਮੈਚ 2, 3, 4 ਜਾਂ 5 ਦਿਨ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਨੇ ਬਿਨਾਂ-ਸਮਾਂ-ਸੀਮਤ ਟੈਸਟ ਖੇਡੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੇ 3-ਦਿਨ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਇਹਨਾਂ ਗੈਰ-ਸਮਾਂ ਵਾਲੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਜਿੱਤ ਜਾਂ ਟਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਕੁਝ ਗੇਮਾਂ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਡਰਾਅ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਾਰੀ ਘੱਟ ਹੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ; ਵਿਕਟ ਡਿੱਗਣ ਤੱਕ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਬ੍ਰੇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਡ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਵਿਚਕਾਰ ਆਰਾਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਤੰਗ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਿਰਫ ਖੇਡ ਲਈ ਪਿਆਰ ਸੀ।
1876-77 ਦੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਟੀਮ ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਖੇਡਿਆ ਸੀ (AFP Photo) 1877 ਤੋਂ 1939 ਤੱਕ ਆਯੋਜਿਤ ਅਜਿਹੇ 100 ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 96 ਮੈਚਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਿਆ, ਜਦਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਮੈਚ ਹੀ ਡਰਾਅ ਰਹੇ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੱਕ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਟੈਸਟ ਇਸ ਫਾਰਮੈਟ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 1929 'ਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਮੈਲਬੌਰਨ 'ਚ 8 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1947 ਤੱਕ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਭਾਰਤ ਦਾ ਟੈਸਟ 7 ਦਿਨ ਚੱਲਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਾ ਬ੍ਰੇਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ 8, 6 ਅਤੇ 5 ਗੇਂਦਾਂ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਓਵਰ ਸੁੱਟਦੇ ਸਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਟੈਸਟ:1939 ਵਿੱਚ ਡਰਬਨ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚਾਲੇ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਟੈਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ 10 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਨਿਯਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਗੇਮ 9 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 4, 6, 7, 8, 9, 10, 13 ਅਤੇ 14 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। 11 ਅਤੇ 12 ਤਰੀਕ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਿੱਤ ਤੋਂ 42 ਦੌੜਾਂ ਦੂਰ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਚ ਡਰਾਅ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕਿਸ਼ਤੀ ਰਾਹੀਂ ਡਰਬਨ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ 530 ਅਤੇ 481 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਜਦਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੇ 316 ਅਤੇ 654/5 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਹ ਟੈਸਟ, ਜੋ 43 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 16 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,981 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਟੈਸਟ ਰਿਹਾ।
ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ (ANI Photo) ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਾਰਮੈਟ: ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾਏ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਭਾਰਤ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਾਰਮੈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ। 1930 ਤੱਕ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚਕਾਰ ਏਸ਼ੇਜ਼ ਲੜੀ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਬਣ ਗਈ, ਜੋ 1948 ਤੱਕ ਵਧ ਕੇ ਪੰਜ-ਰੋਜ਼ਾ ਮੈਚਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। 1932 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਇੱਕ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾ ਮੈਚ ਸੀ, ਅਤੇ 1933-34 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਘਰੇਲੂ ਲੜੀ ਇੱਕ ਚਾਰ ਦਿਨਾ ਮੈਚ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ 5 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਫਾਰਮੈਟ ਅਪਣਾਇਆ। 1973 ਤੱਕ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਰ ਦਿਨਾ ਟੈਸਟ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਆਖਰਕਾਰ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਮੈਚ ਖੇਡਦੀਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2017 ਵਿੱਚ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੇ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਖੇਡਿਆ ਸੀ।
