ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਜੰਮੂ ਪੱਟੀ 'ਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਬਹਾਦਰ ਜਵਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਤੇ ਅੱਤਵਾਦ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਘਾਟੀ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਹੁਣ ਲਈ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜੰਮੂ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਯੋਜਿਤ ਅੱਤਵਾਦ ਨਾਲ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਾਬੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਪਾਂਸਰਡ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਈ ਸਾਂਝਾ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨਗੇ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੰਮੂ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਇਲਾਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹਗਾਹ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਗੁਫਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਐਲਓਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਸਮਰਥਕ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿੱਤੀ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਲੋਕ ਜੋ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਹਨ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਗਾਂਹ ਸੇਧ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਲਈ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ:ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਸੰਪੰਨ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜੰਮੂ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਬਿਆਨ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਏਐਫਐਸਪੀਏ (ਆਰਮਡ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਸਪੈਸ਼ਲ ਪਾਵਰਜ਼ ਐਕਟ) ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਵੀ ਸਨ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਕਾਹਲੀ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਸਨ। ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਘੁਸਪੈਠ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੰਮੂ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦ ਘੱਟ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਹ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਦਮ ਸੀ। ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਕਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਹੋਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਵਾਧੂ ਬਲ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਥਿਤੀ ਕਿਵੇਂ ਸੁਧਰੇਗੀ?: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਆਪਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਹਰਕਤ ਕਾਰਨ ਉਥੇ ਸਥਿਤੀ ਫਿਰ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਥੇ ਸਬਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈਆਂ 'ਚ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੈਂਡੂਲਮ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਝੂਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਕਤ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਖਾਤਮਾ: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁਫੀਆ ਗਰਿੱਡ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਪਿੱਛਾ ਆਖਰਕਾਰ ਖੇਡ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸੈਨਿਕ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਖੁਫੀਆ ਗਰਿੱਡ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਲਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣਗੇ।
ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ: ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਛੁਪਣਗਾਹਾਂ ਸਮੇਤ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਸਥਾਨਕ ਵਿਲੇਜ ਡਿਫੈਂਸ ਗਾਰਡਜ਼ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਨਿਗਰਾਨੀ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਲੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨਵੇਂ ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਕਰਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ 'ਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਘੁਸਪੈਠ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਗਰਿੱਡ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਓਵਰ ਗਰਾਊਂਡ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।
ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮ 'ਚ ਸਾਡੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 2003-04 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਸਥਾਨਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ। ਹੈਰਾਨੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਅੱਜ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਸੁਵਿਧਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਚਿੰਤਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਰੂਟ ਦੀ ਸਫਾਈ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੈਨਿਕ ਤਾਇਨਾਤ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਰਾਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਨਾ ਵਾਪਰੇ।
ਫੌਜ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨਾ ਕਰੋ: ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਜੀਵਨ ਰੇਖਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਇਸ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਫੌਜ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਮਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਕੋਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਤਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਤਰਫਾ ਟਿਕਟ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਾਲ ਲਕੀਰ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ:ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਅਤੇ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਲਾਹਾ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇਣਾ ਵੀ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਆਸੀ ਨਾਅਰੇ ਹੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ CPEC 'ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚੀਨੀ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਪਲਬਧ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਅਤੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਮਾਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀ: ਉੱਥੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ ਮੁਤਾਬਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿ ਬਲਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਲਝਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦਖਲ ਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਸਕੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੀ LAC 'ਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਣਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਫੈਸਲਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਰਨਾ ਹੈ:ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਿਕਲਪ ਹਨ। ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਚੌਕੀਆਂ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ, ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਸਵਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਚੀਨ LAC ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਮੁਲਾਂਕਣ ਹੈ ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਗਲਾ ਵਿਕਲਪ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਹਮਲਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੁਨੇਹਾ ਤਾਂ ਭੇਜਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।
