ਪੰਜਾਬ

punjab

ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਬੋਟੌਕਸ ਦਾ ਵਧਿਆ ਰੁਝਾਨ, ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਪ੍ਰੀਕਿਰੀਆਂ - Botox

By ETV Bharat Health Team

Published : May 31, 2024, 12:56 PM IST

Botox: ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵੱਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ 40 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਟੌਕਸ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰਫ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੋਕ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਇਸ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਚਮੜੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸੈਲੂਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

Botox
Botox (Getty Images)

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਊਟੀ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬੋਟੌਕਸ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਬੋਟੌਕਸ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਟੌਕਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਦੋਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੋਟੌਕਸ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਉਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਬੋਟੌਕਸਕੀ ਹੈ?:ਡਾ. ਰੇਵਤੀ ਰਾਘਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੋਟੌਕਸ ਇੱਕ ਇੰਜੈਕਟੇਬਲ ਦਵਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਬੋਟੂਲਿਨਮ ਟੌਕਸਿਨ ਟਾਈਪ ਏ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੈ। ਬੋਟੌਕਸ ਝੁਰੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਰਜੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੀਕੇ ਦੁਆਰਾ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਵਾਈ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਨਸਾਂ 'ਚ ਕੁਝ ਕੈਮੀਕਲ ਸਿਗਨਲ ਬਲਾਕ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸੁੰਗੜਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਝੁਰੜੀਆਂ ਘੱਟ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੋਟੌਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।

ਡਾ: ਰੇਵਤੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੋਟੌਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਝੁਰੜੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਸਗੋਂ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਰੀਰਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉਲਝਣ: ਬੋਟੌਕਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਕਈ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁਝ ਸੱਚ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੋਟੌਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਿਹਰਾ ਅਜੀਬ ਦਿਖਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬੋਟੌਕਸ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਝੁਰੜੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਹੋਰ ਜਵਾਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੇਖਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬੋਟੌਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਦਰਦਨਾਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਟੌਕਸ ਇੰਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੂਈਆਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਕੋਲਡ ਪੈਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਿਲਕੁਲ ਦਰਦ ਰਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:ਬੋਟੌਕਸ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਬਿਊਟੀ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਕਿਸੇ ਮਾਹਿਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਕਾ ਘੱਟ ਸਿੱਖਿਅਤ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਲੈਣਾ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੋ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿਊਰੋਮਸਕੂਲਰ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਕੋਈ ਵੀ ਦਵਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ, ਗਰਭਵਤੀ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੋਟੌਕਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੋਟੌਕਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਟੀਕੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਦਰਦ, ਸੋਜ ਜਾਂ ਲਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  2. ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟੀਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰ ਦਰਦ ਜਾਂ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  3. ਬੋਟੌਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਲਰਜੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੁਜਲੀ, ਧੱਫੜ, ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  4. ਬੋਟੌਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਟੀਕੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  5. ਕਈ ਵਾਰ ਬੋਟੌਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤੰਗ ਹੋਣਾ, ਝਪਕਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
  6. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨ ਲਈ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details