ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਸਫਾਈ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਪੇਟ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਲਈ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਦੰਦਾਂ ਜਾਂ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ, ਕਿਡਨੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਰਮੋਨਸ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਜਾਂ ਪੇਟ ਜਾਂ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੈਲੀਟੋਸਿਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾੜੀ ਮੌਖਿਕ ਸਫਾਈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੇ ਕਣ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਚੇ ਰਹਿਣ, ਦੰਦਾਂ ਉੱਤੇ ਪਲੇਕ ਜਾਂ ਕੈਵਿਟੀ, ਜੀਭ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਾਈਰੀਆ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਸਾਹ ਤੋਂ ਬਦਬੂ ਆਉਣਾ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਰਥੋਡੌਨਟਿਸਟ ਡਾ. ਅਲੋਕ ਪਰਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਲਈ ਕਈ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਮੈਡੀਕਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। -ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਰਥੋਡੌਨਟਿਸਟ ਡਾ. ਅਲੋਕ ਪਰਮਾਰ
ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ
ਸਿਰਫ ਬੱਚੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਅਜਿਹੇ ਬਾਲਗ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ, ਜੀਭ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਜਾਂ ਦੇਖਭਾਲ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਅਤੇ ਪਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਫਲਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਜੀਭ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਸਫਾਈ ਨਾ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਜੀਭ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਵਿੱਚ ਬਦਬੂ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ:-
ਮਸੂੜਿਆਂ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਪਲੇਕ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਜਦੋਂ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਪਲੇਕ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੰਦ ਸੜਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਦੰਦਾਂ 'ਚ ਕੈਵਿਟੀ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਪਾਇਰੋਰੀਆ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਹ 'ਚ ਬਦਬੂ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ: ਡਾਕਟਰ ਪਰਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਨੂੰ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੈਸਟ੍ਰੋਈਸੋਫੇਜੀਲ ਰੀਫਲਕਸ ਬਿਮਾਰੀ (GERD) ਕਾਫ਼ੀ ਆਮ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਖੁਰਾਕ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਐਸਿਡ ਭੋਜਨ ਦੀ ਨਾੜੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੈਸਟਰੋ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਲਾਗ ਭਾਵ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਗ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੈਲੀਕੋਬੈਕਟਰ ਪਾਈਲੋਰੀ ਦੀ ਲਾਗ ਜੋ ਪੇਟ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸ਼ੂਗਰ, ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਰੋਗ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਗ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਰੋਕਥਾਮ?
ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਸ਼ ਕਰੋ, ਭਾਵ ਸਵੇਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰੋ।
- ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੈਂਟਲ ਫਲਾਸ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਫਲੋਰਾਈਡ ਟੁੱਥਪੇਸਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਣ ਜਾਂ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੁਰਲੀ ਕਰੋ।
- ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਰਮ ਬਰਿਸ਼ਟ ਬੁਰਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹਰ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਬੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਬਦਲੋ।
- ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਜੇ ਲੋੜ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਕੇਲਿੰਗ ਕਰਵਾਓ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਵਾਓ।
- ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਲਵੋ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
