ଓଡିଶା

odisha

ETV Bharat / opinion

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ - RAMAYANAS OF SOUTH EAST ASIA - RAMAYANAS OF SOUTH EAST ASIA

Ramayanas of SE Asia: ପ୍ରାୟ ଅଢେଇ ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ମହର୍ଷୀ ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ଭାରତୀୟ ମହାକାବ୍ୟ ‘ରାମାୟଣ’ ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣପୂର୍ବ ଏସିଆକୁ ଭାରତ ସହିତ ଯୋଡିଛି । ପଢନ୍ତୁ ଅରୂପ କେ. ଚାଟାର୍ଜୀଙ୍କ ଆଲେଖ୍ୟ । ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ
ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ (ETV Bharat Odisha)

By Arup K Chatterjee

Published : Jul 16, 2024, 2:52 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଫରାସୀ ଇଣ୍ଡୋଲୋଜିଷ୍ଟ ସିଲଭେନ ଲେଭି ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ମଦର ଅଫ୍ ଓ୍ବିଶଡମ’ ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଭାରତ ଏହାର ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ମାଧ୍ୟମନରେ ପଡୋଶୀ ଦେଶର ସଂସ୍କୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛି । ଯାହାର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ ରହିଛି । ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଛାପ ଛାଡିଛି । ସିଲଭେନ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଉକ୍ତ ପୁସ୍ତକରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ହେଉଛି ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ଦର୍ଶନର ମା’ । ଭାରତ ହିଁ ସର୍ବବୃହତ୍ତ ମହାଦେଶ ଏସିଆର ପ୍ରାୟ ତିନି-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଦେଶକୁ ଗୋଟିଏ ଇଶ୍ବର, ଗୋଟିଏ ଧର୍ମ, ଗୋଟିଏ ନୀତି, ଗୋଟିଏ କଳାର ତତ୍ବ ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଏହି ସାଂସ୍କୃତିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଏକ ଆଦ୍ୟ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ପ୍ରାୟ 2,500 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ମହର୍ଷୀ ବାଲ୍ମିକୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଭାରତୀୟ ମହାଗ୍ରନ୍ଥ ‘ରାମାୟଣ’।

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ (ETV Bharat Odisha)

ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରସାରିତ ବିଶ୍ବିକ ମହାକାବ୍ୟ:

ରାମାୟଣ ହେଉଛି ବିଶ୍ବର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମହାକାବ୍ୟ । ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ଦେଶଗୁଡିକର ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଛାପ ଛାଡିଛି । ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ମୂଳ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅତି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଏହି ତତ୍ବର କଳା ବାରି ହୋଇପଡେ । ସଙ୍ଗୀତ, ଚିତ୍ର, ମୂର୍ତ୍ତି, ରାଜକୀୟ ପରମ୍ପରାରେ ଇତ୍ୟାଦିରେ ରାମାୟଣର ଝଲକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖାଯାଏ । ଏପରିକି କେତେକ ଦେଶର ସାମାଜିକ ରୀତିନୀତି ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ନୀତିରେ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ । କେତେକ ଦେଶରେ, ଏହି ପ୍ରଭାବ 1,500 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ପୂର୍ବରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସବୁଠାରୁ ବଡକଥା ହେଲେ ଏହି ତତ୍ତ୍ବ କେବଳ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମରେ ସମୀତ ନଥିବା ବେଳେ ବୌଧ ଓ ଇସଲାମ ଧର୍ମରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି । ରାମାୟଣ ବୋଧହୁଏ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିବା ନାଟ୍ୟ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କହିବା କିଛି ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ ।

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ (ETV Bharat Odisha)

ସମୟ ସହିତ ତାଳ ମିଳାଇ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ଅନେକ ଶାସକ ପ୍ରଭୁ 'ରାମ'ଙ୍କ ଆଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ପ୍ରତିଛବିଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ରାଜକୀୟ ପରମ୍ପରାରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ-ଏସୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ସହର ଏବଂ ମହାନଗରଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ବାଲ୍ମିକୀର ଉପନ୍ୟାସ ରାମାୟଣରେ ଉଲ୍ଲେଖିତ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ନାମକରଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଥିଲେ । ଏବେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦେଶଗୁଡିକର ଅନେକ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ସହର ଓ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥାନର ନାମକରଣ ମଧ୍ୟ ରାମାୟଣ ଘଟଣାବଳିର ନାମକରଣ ସଦୃଶ ରହିଛି ।

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ (ETV Bharat Odisha)

ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ସଂସ୍କୃତିରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରତିଫଳନ

ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ରାମାୟଣର ନିଜସ୍ୱ ସଂସ୍କରଣ ରହିଛି । ଯାହାକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ‘ରାମକିନ’ କୁହାଯାଏ । ଏହି ଖୋନ ନୃତ୍ୟ ନାଟକ ଶୈଳୀରେ ଏହା ଉପରେ ଆଧାରିତ । କେବଳ ଥାଇଲାଣ୍ଡ ନୁହେଁ, ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉପନ୍ୟାସର ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ଫିଲିପିନୋ ସଂସ୍କରଣ ‘ସିଙ୍ଗକିଲ’ ନୃତ୍ୟ ଶୈଳୀରେ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଜାଭା ଦ୍ୱୀପରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କରଣର ‘କାକୱିନ ରାମାୟଣ’ ପ୍ରଚଳିତ । ମିଆଁମାର ଏବଂ କାମ୍ବୋଡିଆର ନିଜସ୍ୱ ସଂସ୍କୃତିର ନାଟକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ସ୍ୱଦେଶୀ ଉତ୍ପାଦନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ରାମାୟଣ ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମିଆଁମାର, ଲାଓ ପିପୁଲ୍ସ ଡେମୋକ୍ରାଟିକ ରିପବ୍ଲିକ, ସିଙ୍ଗାପୁର, ମାଲେସିଆ ଏବଂ ଭିଏତନାମାରେ ମଧ୍ୟ ରାମାୟଣର ଛାପ ରହିଛି । ଏମିତି ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେଶରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଏହି ପ୍ରତିଫଳନ ଗଭୀର ଓ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତି ସହ ଜଡିତ ।

ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରଭାବ (ETV Bharat Odisha)

ବୌଦ୍ଧ ରାମାୟଣ:

ମିଆଁମାର, ଲାଓସ୍, କାମ୍ବୋଡିଆ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ପରି ଦେଶରେ ଲୋକମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି । ଏହି ଦେଶଗୁଡିକରେ ମଧ୍ୟ ବୌଦ୍ଧ ଧାର୍ମିକ ନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ପୁନଃ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ସହିତ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବରେ ରାମାୟଣର ପ୍ରତିଫଳନ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ରାମାୟଣର ଚିରସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଭାରତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଭାରତୀୟ ଉପନିବେଶର ଜୀବନ୍ତ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ରାମାୟଣ । ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଭାରତୀୟ ରାଜାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ପ୍ରେରଣା ପାଲଟିଥିଲା ।

ସମ୍ପାଦକୀୟ...

ABOUT THE AUTHOR

...view details