नवी दिल्ली Intel Probability of Bankruptcy-'क्वालकॉम' आणि 'इंटेल' या जगातील दोन आघाडीच्या टेक कंपन्या एकत्र येऊ शकतात. द वॉल स्ट्रीट जर्नलच्या रिपोर्टनुसार, स्मार्टफोन चिप्ससाठी प्रसिद्ध असलेली 'क्वालकॉम' आता पीसी प्रोसेसर मार्केटमध्ये आपली पकड मजबूत करण्यासाठी इंटेलचे अधिग्रहण करण्याचा विचार करीत आहे. इंटेल एकेकाळी कॉम्प्युटर प्रोसेसरच्या क्षेत्रात नावाजलेली कंपनी होती, परंतु आर्थिक संकट आणि खडतर स्पर्धेचा सामना करावा लागल्यामुळे ती सध्या दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर आहे. खरं तर इंटेलच्या दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर असण्याच्या वृत्ताने तंत्रज्ञान जगतात खळबळ उडाली आहे. इंटेलसारखी मोठी कंपनी क्वालकॉमच्या ताब्यात जाऊ शकते, यावर लोकांचा विश्वास बसत नाही.
द वॉल स्ट्रीट जर्नलच्या रिपोर्टनुसार, क्वालकॉमने याबाबत इंटेलशी चर्चा केली आहे. परंतु हा करार अद्याप पूर्ण झालेला नाही आणि तो पूर्ण होण्यात अनेक कायदेशीर अडथळे येऊ शकतात. सध्या क्वालकॉम किंवा इंटेल दोघांनीही या संभाव्य अधिग्रहणावर कोणतीही अधिकृत टिप्पणी केलेली नाही.
इंटेलचे नेमके काय झाले?
गेल्या काही वर्षांत इंटेलसाठी गोष्टी चांगल्या घडल्या नाहीत. कंपनीला नुकतेच $1.6 अब्ज (सुमारे 13,400 कोटी) चे नुकसान झाले आहे. तसेच 10 हजारांहून अधिक कर्मचाऱ्यांना काढून टाकण्याची योजना आखली आहे. त्यांच्या शेअर्सची किंमत देखील 60 टक्क्यांनी घसरली, ज्यामुळे कंपनीचे एकूण बाजारमूल्य 87 अब्ज (सुमारे 7.3 लाख कोटी रुपये) डॉलरपर्यंत खाली आले.
अॅपल इंटेल प्रोसेसर वापरणे बंद केल्याचा परिणाम
2020 मध्ये इंटेलला सर्वात मोठा धक्का बसला, जेव्हा त्याचा सर्वात मोठा ग्राहक असलेल्या Apple ने आपल्या संगणकांसाठी इंटेल प्रोसेसर वापरणे बंद केले. अॅपलने स्वतःच्या सानुकूल-डिझाइन केलेल्या एम-सिरीज चिप्स वापरण्यास सुरुवात केली, जी एआरएम आर्किटेक्चरवर आधारित आहे. या हालचालीमुळे संगणक प्रोसेसर उद्योगात मोठा बदल झाला आणि इंटेलसाठी समस्या निर्माण झाल्या.
क्वालकॉमची संगणक बाजारात विस्तार करण्याची योजना
सुपरस्पीड स्नॅपड्रॅगन प्रोसेसरसाठी ओळखली जाणारी क्वालकॉम कंपनी आता हळूहळू पीसी मार्केटमध्ये आपले स्थान निर्माण करत आहे. अलीकडे कंपनीने स्नॅपड्रॅगन एक्स प्लस आणि स्नॅपड्रॅगन एक्स एलिट चिप्स लाँच केल्या आहेत, ज्यांची त्यांच्या AI क्षमता आणि कार्यक्षमतेसाठी प्रशंसा केली जात आहे. जर क्वालकॉमने इंटेलचे अधिग्रहण केले तर वैयक्तिक संगणक आणि सर्व्हर मार्केटमध्ये त्याचे स्थान मजबूत करण्यापासून कोणीही रोखू शकत नाही. इंटेलच्या विपरीत, क्वालकॉम स्वतःच्या चिप्स तयार करत नाही. चिप्स बनवण्यासाठी ते तैवान सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी (TSMC) आणि सॅमसंगवर अवलंबून आहे.
कृत्रिम बुद्धिमत्तेचे (AI) युग सुरू झाले आहे. इंटेल या जगातही मागे पडले आहे. याचे कारण Nvidia च्या प्रोसेसरने जनरेटिव्ह AI मध्ये क्रांती केली आहे. एनव्हीडियाच्या प्रोसेसरचे सध्या एआय मार्केटवर वर्चस्व आहे आणि इंटेल या शर्यतीत मागे राहिले आहे.
क्वालकॉमची सुरुवात आणि वाढणारे साम्राज्य
1985 मध्ये क्वालकॉमने वायरलेस कम्युनिकेशन्स आणि सेमीकंडक्टर्सच्या क्षेत्रात प्रवेश केला. कंपनीने स्नॅपड्रॅगन प्रोसेसरद्वारे अतिशय जलद ओळख बनवली. त्याचा प्रोसेसर हा बहुतेक अँड्रॉइड स्मार्टफोन्सचा जीव आहे. स्मार्टफोन प्रोसेसरच्या क्षेत्रातच तिचा दबदबाच नव्हे, तर आता या कंपनीने पर्सनल कॉम्प्युटर (पीसी) आणि सर्व्हरच्या बाजारपेठेत प्रवेश केला आहे. कंपनीने स्नॅपड्रॅगन एक्स प्लस आणि स्नॅपड्रॅगन एक्स एलिट यांसारखे प्रोसेसर लॉन्च केले आहेत, ज्यांचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांची AI क्षमता आणि कार्यप्रदर्शन आहे.
इंटेलची 1968 मध्ये सुरुवात झाली होती. त्यामुळे संगणक प्रोसेसरच्या क्षेत्रात नवीन युग सुरू झाले. त्याचे Core आणि Xeon प्रोसेसर आज संगणक, लॅपटॉप आणि सर्व्हरचा पाया मानले जातात. एक काळ असा होता की, प्रोसेसरच्या जगात इंटेलचे नाव आघाडीवर होते. मात्र गेल्या काही वर्षांत कंपनीसमोर आव्हाने उभी राहिली आहेत. यासोबतच इंटेलला AMD आणि Nvidia यांसारख्या कंपन्यांकडूनही तगडी स्पर्धा देण्यात आली आहे. विशेषत: AI प्रक्रियेच्या क्षेत्रात Nvidia ने इंटेलला खूप मागे सोडले. त्यामुळे इंटेलला 2023 मध्ये $1.6 बिलियन (सुमारे 13,400 कोटी) चे नुकसान सहन करावे लागले होते.
इंटेलला विक्री किंवा पुनर्रचनेची चर्चा सुरू होण्याचे एक मोठे कारण म्हणजे नव्या उत्पादन प्रक्रिया स्वीकारण्यात होणाऱ्या विलंबामुळे कंपनीला अडचणी येत आहेत. विशेषत: 'इंटेल TSMC' (तैवान सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी) आणि 'AMD' सारख्या प्रतिस्पर्ध्यांच्या तुलनेत लहान आणि अधिक कार्यक्षम चिप नोड्सकडे वेगाने जाण्यात मागे पडली आहे. ज्या वेळी 'TSMC' आणि 'AMD' यांनी 7nm, 5nm आणि 3nm यांसारख्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानावर यशस्वीरीत्या संक्रमण केले, त्या वेळी इंटेलला या नवीन तंत्रज्ञानावर जाण्यात मोठ्या अडचणी आल्या. यामुळे CPU मार्केटमध्ये त्यांचा बाजार हिस्सा गमावला गेला आहे, जिथे AMD ने Ryzen प्रोसेसरसह मोठी स्पर्धा उभारली आहे. याशिवाय या उत्पादनातील समस्यांमुळे इंटेलला आवश्यकतेनुसार वेगाने नावीन्यपूर्णता करता आलेली नाही, ज्यामुळे कंपनीच्या नफ्यावर आणि बाजारातील वर्चस्वावर परिणाम झाला आहे. तसेच AI आणि डेटा सेंटर मार्केटमध्ये NVIDIA सारख्या कंपन्यांकडून होणारी वाढती स्पर्धा इंटेलच्या अडचणींना अधिक गंभीर बनवत आहे. - अॅड. प्रशांत माळी, सायबर तज्ज्ञ
या दोन कंपन्यांमध्ये होत असलेला विलीनीकरणाचा प्रस्ताव म्हणजे हार्डवेअर व्यवसायातील बदलाची एक नांदी आहे. कॉल क्वा्म इंटेल ही कंपनी विकत घेत नसून इंटेलच्या चीप निर्मिती व्यवसायाला अधिग्रहित करत आहे हे लक्षात घ्यायला हवे. आगामी काळात सेमीकंडक्टर व्यवसाय भारतात विकसित होण्याच्या दृष्टीने याचा काही फायदा होईल का? हे बघणे औचित्याचे ठरेल. - कौस्तुभ जोशी, अर्थ विश्लेषक
