हैदराबाद : ५० वर्षांखालील लोकांमध्ये कर्करोगाची अधिकाधिक प्रकरणे नोंदवली जात असताना, जगभरातील संशोधक यामागील कारणे शोधण्याचा प्रयत्न करत आहेत. वरिष्ठ पत्रकार तौफिक रशीद यांनी याबाबत सांगितलं की, कर्करोगाच्या घटनात वाढ होत असली तरी रुग्ण बरे होण्या प्रमाण अधिक आहे.
कर्करोगाच्या संदर्भात, वय हा एक मोठा घटक असल्याचं दिसून येत आहे. कारण 75 टक्के लोक 55 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयोगटातील होते. वय वाढत जातं तसं तसं कर्करोगांची होण्याचं प्रमाणही वाढतंय. मात्र, आता परिस्थिती बदलताना दिसत आहे. तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे की, 'कर्करोगाचं प्रमाण तरुण पिढीत वाढताना दिसतंय.
केट मिडलटन, ब्रिटनची भावी राणी आणि वेल्सची राजकुमारी, यांना वयाच्या ४२ व्या वर्षी कर्करोगाचं निदान झालं. तसंच अभिनेत्री ऑलिव्हिया मुन सारख्या अनेक सेलिब्रिटींनी कर्करोग झाल्याचं जाहीर केलंय. अभिनेत्री ऑलिव्हिया मुन यांना स्तनाचा कर्करोग असल्याचं त्यांनी सांगितलं होतं.
हॉलीवूडमध्ये तसंच बॉलीवूडमध्येही कॅन्सरमुळं अनेक कलाकारांचा मृत्यू झाला आहे. त्यात बॉलीवूडच्या महान अभिनेत्यांपैकी एक इरफान खान तसंच मार्वल सुपरहिरो चॅडविक बोसमन यांचा समावेश आहे. ऑक्टोबर 2022 मध्ये, ब्रिघम आणि महिला रुग्णालयातील संशोधकांनी स्तन, कोलन, अन्ननलिका, मूत्रपिंड, यकृत आणि स्वादुपिंडाच्या कर्करोगाच्या घटनांमध्ये 1990 च्या सुमारास कमालीची वाढ झाल्याचं म्हटलं आहे.
नेचर रिव्ह्यूज क्लिनिकल ऑन्कोलॉजीमध्ये प्रकाशित केलेल्या संख्येनुसार, 50 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या लोकांना कर्करोग का होतो, हे समजून घेण्यासाठी उपलब्ध माहितीच्या आधारे विश्लेषणावर भर देण्यात येत आहे.
या अभ्यासात संशोधकांना आढळून आलं, की कर्करोगाचा धोका वाढत आहे. उदाहरणार्थ, 1950 मध्ये जन्मलेल्या लोकांपेक्षा 1960 मध्ये जन्मलेल्या लोकांना कर्करोगाचा धोका जास्त होता. आकडेवारीवरून असं दिसून आलं की, किमान 14 प्रकारच्या कर्करोगात 50 वर्षापूर्वी वाढ झाली आहे. ही वाढ सुरुवातीच्या जीवनातील 'एक्सपोसम'मुळं झाली असल्याचं आढळून आलं आहे. ज्या व्यक्तीचा आहार, जीवनशैली, वजन, पर्यावरणीय बदलामुळं कर्करोगाचं प्रमाण आढळून येत आहे.
भारतातील कर्करोग तज्ञ डॉ. समीर कौल म्हणाले, 'तरुण नागरिकांमध्ये लोकसंख्याशास्त्रीय बदल होत आहेत हे खरे आहे. त्यामुळं स्तनाचा कर्करोग किंवा थायरॉईड कर्करोगाची वाढ होताना दिसून येतोय. हा कर्करोग 40 ते 50 वर्षे वयोगटातील तरुणांमध्ये जास्त दिसून येतो.
डॉ. कौल म्हणाले की, जीन्स आणि बाह्य वातावरणात होणारे बदल, अन्न, वातावरणातील प्रदूषण, बदलती जीवनशैली यासारखे अंतर्गत घटक कर्करोगाच्या वाढीची कारणं आहेत. काही प्रकारच्या कर्करोगाच्या तपासणीमुळं कर्करोग लवकर ओळखण्यास मदत होते.
आता आपल्याला साधारणपणे वयाच्या ५० व्या वर्षी आनुवंशिक घटकांची जाणीव होते, त्यामुळं आपल्याला कर्करोग खूप लवकर होतो. तथापि, शास्त्रज्ञ या संख्येचं श्रेय केवळ चांगल्या तपासणीसाठीच नाही, तर मद्यपान, झोपेचा अभाव, धूम्रपान, लठ्ठपणा, मधुमेह आणि शारीरिक हालचालींचा अभाव यासारख्या इतर घटकांना देखील देत आहेत.
जगभरातील आकडेवारीनुसार 50 वर्षाखालील प्रौढांमध्ये कर्करोगाची वाढ होतेय. जागतिक आकडेवारीवर आधारित विविध मॉडेल्सनुसार, 2019 ते 2030 दरम्यान कर्करोगाच्या सुरुवातीच्या रुग्णांची संख्या सुमारे 30 टक्क्यांनी वाढण्याची शक्यता आहे. या महिन्याच्या सुरुवातीला प्रकाशित झालेल्या नेचर या अग्रगण्य विज्ञान जर्नलमधील एका लेखात, तज्ञांनी लिहिले की कोलोरेक्टल, कर्करोग, जे विशेषत: 60 किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या पुरुषांना प्रभावित करताना दिसताय.
लेखात म्हटले आहे की युनायटेड स्टेट्समध्ये 50 वर्षाखालील पुरुषांमध्ये कर्करोग हे मृत्यूचे प्रमुख कारण बनले आहे. तरुण स्त्रियांमध्ये कर्करोगाच्या मृत्यूचं हे दुसरे प्रमुख कारण बनलं आहे. ५० वर्षांखालील लोकांमध्ये, विशेषत: महिलांमध्ये या कर्करोगाचं प्रमाण वाढलं असताना, रुग्ण बरे होण्याचं प्रमाणही वाढलं आहे. लवकर निदान झाल्यास कर्करोग बरा होण्याची शक्यता जास्त असते.
नेचरच्या लेखात म्हटले की 'युनायटेड स्टेट्समध्ये, 50 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या प्रौढांमधील गर्भाशयाच्या कर्करोगाचं प्रमाण 1990 च्या दशकाच्या मध्यापासून दरवर्षी 2 टक्क्यांनी वाढलं आहे. 2016 ते 2019 दरम्यान स्तनाचा कर्करोग 3.8 टक्क्यांनी वाढला आहे. तरुण प्रौढांमधील कर्करोगाचे प्रमाण पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये आणि हिस्पॅनिक नसलेल्या गोरे लोकांपेक्षा हिस्पॅनिक लोकांमध्ये अधिक वेगाने वाढले आहे. मायक्रोबायोम नावाच्या मानवी शरीरात राहणाऱ्या सूक्ष्मजीवांमध्ये होणारे बदल हे संभाव्य कारण आहेत का याचाही अभ्यास संशोधक करत आहेत.
मायक्रोबायोम रचनेतील व्यत्यय, जसे की आहारातील बदल किंवा प्रतिजैविकांमुळे, जळजळ आणि काही प्रकारच्या कर्करोगासह अनेक रोगांचा धोका वाढतो. तथापि, यावर अधिक संशोधन आवश्यक आहे. कर्करोग वाढत आहे हे जरी खरे असले तरी त्याच्या वाढीला एकच कारण नसून अनेक घटक कारणीभूत आहेत. इतर सर्व रोगांप्रमाणे, याचा अर्थ निरोगी जीवनशैली, योग्य खाणे आणि शरीराला विश्रांती देण्यासाठी पुरेशी झोप घेणे आवश्यक आहे.
: 2022 मध्ये कर्करोगामुळं अंदाजे 19.3 दशलक्ष प्रकरणे समोर येण्याची शक्यता असून अंदाजे 10 दशलक्ष मृत्यू होण्याची शक्यता आहे. कर्करोग आता जगभरातील मृत्यूचं दुसरे प्रमुख कारण आहे. 2040 पर्यंत कर्करोगाच्या घटना आणि मृत्यूदर 40 टक्क्यांनी वाढणार असल्याचा अंदाज आहे.
युनियन फॉर इंटरनॅशनल कॅन्सर कंट्रोलच्या मते, जगातील निम्मे कॅन्सर टाळता येण्यासारखे आहेत. प्राथमिक कर्करोग प्रतिबंधक उपायांमध्ये तंबाखूचा धूर, अल्कोहोल, व्यावसायिक कार्सिनोजेन्स, रेडिएशन, जास्त वजन आणि लठ्ठपणा यासारख्या जोखीम घटकांच्या संपर्कात बदल करून सुधारू शकतात.
दुय्यम कर्करोग प्रतिबंधक उपाय कर्करोगाचा लवकर शोध घेणे याशी संबंधित आहे. यामध्ये स्क्रीनिंग चाचण्यांचा समावेश आहे. ज्या कर्करोगाच्या विकासाच्या सुरुवातीच्या काळात शोधू शकतात. त्यावर उपचार करू शकतात, तर तपासणीसाठी प्रभावी चाचण्या केवळ काही कर्करोगांसाठी (स्तन, गर्भाशयाच्या मुखाचा, फुफ्फुसाचा आणि कोलोरेक्टल कर्करोग) अस्तित्वात आहेत.
