രാജ്യത്തെ ഏറെ പഴക്കമുള്ള രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനമാണ് കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ അഥവ സിപിഐ. എങ്കിലും പാര്‍ട്ടിയുടെ സ്ഥാപകദിനം സംബന്ധിച്ച് ഇന്നും ചര്‍ച്ച തുടരുന്നു. രാജ്യത്ത് കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടിയുടെ ആദ്യകാല ചരിത്രം പോരാട്ടത്തിന്‍റേതായിരുന്നു.
1920ല്‍ ഇന്ത്യന്‍ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടിയുടെ ഒരു വിഭാഗം എം എന്‍ റോയിയുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ താഷ്‌കെന്‍ഡില്‍ പ്രവര്‍ത്തനം തുടങ്ങി. 1921 മുതല്‍ രാജ്യത്തിന്‍റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളില്‍ ചെറു ചെറു സംഘങ്ങളായി കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം മുളച്ച് പൊന്തി. 1925ല്‍ കാണ്‍പൂരില്‍ ഒരു കമ്യൂണിസ്റ്റ് ദേശീയ സമ്മേളനം സംഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. രാജ്യത്ത് കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം രൂപീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടേയിരുന്നു. ഉന്നത നേതാക്കളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്‌തും നിയമനടപടികളെടുത്തുമായിരുന്നു കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി മുളപൊട്ടുന്നത് തടയാന്‍ അധികൃതര്‍ ശ്രമിച്ചത്.
ഇടിവി ഭാരത് കേരള വാട്‌സ്‌ആപ്പ് ചാനലില്‍ ജോയിന്‍ ചെയ്യാന്‍ ഈ ലിങ്കില്‍ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക
കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി(സിപിഐ)യുടെ രൂപീകരണത്തിലേക്ക് നയിച്ച കാരണങ്ങള്‍
സാര്‍വദേശീയതലത്തില്‍ സാമ്രാജ്യത്വ ഭരണത്തോട് ഉണ്ടായ അസംതൃപ്‌തിയും ലോകമെമ്പാടും സംഭവിച്ച പ്രത്യയശാസ്‌ത്ര മാറ്റങ്ങളുമാണ് 1920ല്‍ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ(സിപിഐ) എന്ന മഹാപ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ പിറവിക്ക് കാരണമായത്. 1917ല്‍ സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലുണ്ടായ വിപ്ലവത്തിന്‍റെ കാഹളം, സാമൂഹ്യ സാമ്പത്തിക നീതിക്കും ഇന്ത്യയുടെ സ്വതന്ത്ര്യസമരപോരാട്ടങ്ങളില്‍ മാറ്റം വരുത്താനും മാര്‍ക്‌സിസമാണ് മാര്‍ഗമെന്ന് കരുതിയ ഇന്ത്യന്‍ വിപ്ലവകാരികള്‍ക്കും പ്രചോദനമായി.
വര്‍ധിച്ചു വന്ന അസംതൃപ്‌തി
അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ദേശീയ സമീപനമായ ഗാന്ധിയന്‍ അഹിംസയോട് കടുത്ത മടുപ്പ് ഇന്ത്യന്‍ വിപ്ലവകാരികളില്‍ പ്രകടമായിരുന്നു. അഹിംസയുടെ കാര്യക്ഷമതയില്‍ പലരും സന്ദേഹം പ്രകടിപ്പിച്ചു. രാജ്യത്തെ താറുമാറായ സാമ്പത്തിക അസമത്വങ്ങളും വര്‍ഗഘടനയും മാറ്റിമറിക്കാന്‍ ഈ സമീപനങ്ങളൊന്നും പോരായെന്നൊരു തോന്നല്‍ അവരിലുണ്ടായി.
ആഗോള സ്വാധീനം
ഇതിന് പുറമെ ഇന്ത്യന്‍ വിപ്ലവകാരികളായ എം എന്‍ റോയ്, അബനി മുഖര്‍ജി തുടങ്ങിയവര്‍ വിദേശത്തേക്ക് പഠനത്തിനും ജോലിക്കുമായി ചേക്കേറിയതും ഇന്ത്യന്‍ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ പിറവിക്ക് ആക്കം കൂട്ടി. സാര്‍വദേശീയ സോഷ്യലിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനങ്ങളുമായി അവര്‍ സഹകരിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ ഇന്ത്യന്‍ സമൂഹത്തിന്‍റെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ക്കുള്ള മികച്ചൊരു പരിഹാരമാണ് മാര്‍ക്‌സിസം എന്നൊരു ബോധം അവരിലുണ്ടായി. ഇതും കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിന്‍റെ പിറവിയിലേക്ക് നയിച്ചു.
അടിത്തറ
സാര്‍വദേശീയ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട് സോവിയറ്റ് യൂണിയന്‍റെ നേതൃത്വത്തില്‍ കമ്യൂണിസ്റ്റ് ഇന്‍റര്‍നാഷണല്‍ നിലവില്‍ വന്നു. തത്ഫലമായി 1920 ഒക്‌ടോബര്‍ പതിനേഴിന് താഷ്‌കെന്‍ഡില്‍ വച്ച് സിപിഐ എന്ന പ്രസ്ഥാനം ഔദ്യോഗികമായി രൂപം കൊണ്ടു. ഈ സാര്‍വദേശീയ പങ്കാളിത്തം സിപിഐയ്ക്ക് ഒരു സവിശേഷ പ്രത്യയശാസ്‌ത്ര അടിത്തറയുണ്ടാക്കി. സോഷ്യലിസത്തിലും വര്‍ഗബോധത്തിലും ഊന്നിയുള്ള ഒരു സാമ്രാജ്യത്വവിരുദ്ധ ദേശീയതയായിരുന്നു അത്.
കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടിയുടെ സ്ഥാപക ദിനം
കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ(സിപിഐ) ആണ് രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം. ഇന്നത്തെ കാണ്‍പൂരില്‍ 1925 ഡിസംബര്‍ 26നാണ് സിപിഐയുടെ രൂപീകരണം. എം എന്‍ റോയ്, ഭാര്യ എവ്‌ലിന്‍ ട്രെന്‍റ് റോയ്, അബനി മുഖര്‍ജി, ഭാര്യ റോസ ഫിറ്റിങോഫ്, അഹമ്മദ് ഹസന്‍ എന്നറിയപ്പെടുന്ന മുഹമ്മദലി, മുഹമ്മദ് ഷഫീഖ് സിദ്ദീഖി, ഭോപ്പാലില്‍ നിന്നുള്ള റഫീഖ് അഹമ്മദ്, എംപിബിടി ആചാര്യ, നോര്‍ത്ത് വെസ്റ്റ്‌ഫ്രൊണ്ടിയര്‍ പ്രൊവിന്‍സില്‍ നിന്നുള്ള സുല്‍ത്താന്‍ അഹമ്മദ് ഖാന്‍ താരിന്‍ തുടങ്ങിയവരായിരുന്നു പാര്‍ട്ടിയുടെ സ്ഥാപകനേതാക്കള്‍.
സിപിഐയുടെ ഉദ്ദേശ്യ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍
എല്ലാവര്‍ക്കും തുല്യ അവസരവും ജനാധിപത്യ അവകാശങ്ങളും ഉറപ്പ് നല്‍കുന്ന ഒരു സോഷ്യലിസ്റ്റ് സമൂഹം കെട്ടിപ്പടുക്കുക എന്നതായിരുന്നു കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യം. ജാതി, വര്‍ഗ, ലിംഗ ചൂഷണങ്ങള്‍ അവസാനിപ്പിക്കുക എന്നതും പാര്‍ട്ടി ലക്ഷ്യമിട്ടു. അധ്വാനിക്കുന്ന ജനവിഭാഗത്തിന്‍റെ വിയര്‍പ്പ് തുള്ളികള്‍ കൊണ്ട് സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ധനം പ്രത്യേക അവകാശാധികാരങ്ങളും ഒരു സംഘം ന്യൂനപക്ഷത്തിന്‍റെ കൈകളിലേക്ക് കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് തടയാനും പുതിയ പ്രസ്ഥാനം ലക്ഷ്യം വച്ചു.