ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಧರಿಸದೇ 16,715 ಜನರು ಸಾವು! ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳ ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಚರಿತ್ರೆ

Accidents in Indian Roads: ಭಾರತದ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ವಾಹನ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮೂರು ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಾವು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಕೈಗೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳ ಕುರಿತು ಮಧುಗುಲ ಗೋಪಯ್ಯ ಅವರು ಬರೆದ ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತಿವೆ. ಈ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ವಾಹನ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮೂರು ನಿಮಿಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ದುರಂತ ಸಾವಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳು ವರದಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳ ಬಳಕೆ ಇಂಥ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಾವಿನ ಅಪಾಯವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ತಗ್ಗಿಸಬಲ್ಲದು.

ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಧರಿಸದೇ 16,715 ಜನರ ಸಾವು:ದೇಶದ ಶೇ.5ರಷ್ಟು ರಸ್ತೆಗಳು, ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ವೇಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಘಾತಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿವೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ 51,888 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅಪಘಾತಗಳಿಗೆ ಅತಿ ವೇಗ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಧರಿಸದೇ ಇದ್ದುದಕ್ಕೆ 8,384 ಚಾಲಕರು ಮತ್ತು 8,331 ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. ಒಟ್ಟು 16,715 ಜನರು ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಧರಿಸದೇ ಇರುವುದರಿಂದ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಪಘಾತಗಳ ಪೈಕಿ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರ ಪ್ರಾಣ ಉಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಮೆರಿಕ, ಚೀನಾ, ರಷ್ಯಾ, ನಾರ್ವೆ, ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ನಂತಹ ದೇಶಗಳು ಕಳೆದೊಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅಪಘಾತಗಳು ಮತ್ತು ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿವೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ರಸ್ತೆ ಸುರಕ್ಷತೆಯತ್ತ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, 30ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳು ಸೀಟ್​ ಬೆಲ್ಟ್​ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಶೇ.30ರಿಂದ 50ಕ್ಕಿಳಿಸಿವೆ. ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಾಹನ ಸುರಕ್ಷತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಹಾಗು ಕಠಿಣ ರಸ್ತೆ ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಅನುಸರಿಸಿರುವುದೇ ಈ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ನಿಂದ 15,000 ಜೀವಗಳ ರಕ್ಷಣೆ:''2017ರಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಕಾನೂನುಗಳು ಸುಮಾರು 15,000 ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿವೆ. ಅನುಸರಣೆ ದರಗಳು 90 ಪ್ರತಿಶತ ಮೀರಿದೆ'' ಎಂದು ಅಮೆರಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಂಚಾರ ಸುರಕ್ಷತಾ ಆಡಳಿತದ ವರದಿಯಿಂದ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಭಾರತ ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಭೀಕರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬಸ್ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 9,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆತಂಕಕಾರಿಯಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ, ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಸುಮಾರು 1,000 ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರೋಡ್ ಫೆಡರೇಶನ್ ಪ್ರಕಾರ, 2021ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 14 ಜನರು ಸತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ 215 ಜನರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನ ವಾಹನಗಳ ಪೈಕಿ ಶೇ.1ರಷ್ಟು ವಾಹನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಶೇ.11ರಷ್ಟು ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತ ಪ್ರಕರಣಗಳು ವರದಿಯಾಗಿವೆ.

1989ರ ಮೋಟಾರು ಸಾರಿಗೆ ಕಾಯಿದೆ:ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿ ಸೈರಸ್ ಮಿಸ್ತ್ರಿ ಅವರ ದುರಂತ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತದ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ನಿಯಮಗಳ ಪರಿಚಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಿತು. 1989ರ ಮೋಟಾರು ಸಾರಿಗೆ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಸಚಿವಾಲಯವು ಹೊಸದಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ವಾಹನಗಳು, ವ್ಯಾನ್‌ಗಳು, ಬಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ರಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆಡಿಯೋ-ವಿಡಿಯೋ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವೇಗ ಮಿತಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಿಂದ ಸೇರಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರ:ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಂಚಾರ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಿಸಲು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು (ATS) ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಮುಂದಿನ 6 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವು ಮತ್ತು ಗಾಯಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಸಮಗ್ರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊರತೆ ಇದೆ.

ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಪಂಜಾಬ್-ಹರಿಯಾಣ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಲಾ ಬಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಬಳಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇದುವರೆಗೂ ಜಾರಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಆರ್‌ಟಿಸಿ ಬಸ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಭಾರೀ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಾಗಿ ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಆದೇಶವು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಅನುಸರಣೆಯ ಮಹತ್ವ ತಂದಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಚಾಲಕರು ಈ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.