ಬಹುನಿರೀಕ್ಷಿತ ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಜುಲೈ 6ರಂದು ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶ ಹೊರಬಿದ್ದಿದೆ. ಸುಧಾರಣಾವಾದಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ 69 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಸೂದ್ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ತಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಎದುರಾಳಿ ಸಯೀದ್ ಜಲೀಲಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಹಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಸೂದ್ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ಶೇ 53.7 ರಷ್ಟು ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಅವರ ಎದುರಾಳಿ ಸಯೀದ್ ಜಲೀಲಿ ಶೇ 44.3 ರಷ್ಟು ಮತ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಒಟ್ಟು ಚಲಾವಣೆಯಾದ ಮತಗಳ ಪೈಕಿ ಸುಮಾರು ಶೇ 10 ರಷ್ಟು ಅಧಿಕ ಮತ ಪಡೆದು ಅಥವಾ ಮೂರು ಮಿಲಿಯನ್ ಮತಗಳ ಅಂತರದಿಂದ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ಜಯ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ನುರಿತ ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸರ್ಜನ್ ಆಗಿರುವ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ಈ ಮುನ್ನ ಐದು ಬಾರಿ ಇರಾನಿನ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ಎರಡು ಕೌಂಟಿಗಳ ಗವರ್ನರ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ನ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. ಮಾಜಿ ಸುಧಾರಣಾವಾದಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರೌಹಾನಿ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗುವ ಅವಕಾಶಗಳಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. 2013 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಉಮೇದುವಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಬೇಕಾಯಿತು ಮತ್ತು 2021ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಉಮೇದುವಾರಿಕೆಯನ್ನು ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತ್ತು.
ಬಲಪ್ರಯೋಗದಿಂದ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಯ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತರುವುದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಅಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದು ಗಮನಾರ್ಹ. ಈ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಮೂಲಭೂತವಾದಿಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಚುನಾವಣೆಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಈ ಎರಡೇ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರಿಕೃತವಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಸಯೀದ್ ಜಲೀಲಿ ಪರವಾಗಿ ಚುನಾವಣೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿದ್ದರು.
ಪೊಲೀಸ್ ಬಲಪ್ರಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಹಿಜಾಬ್ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದರ ವಿರೋಧಿಯಾಗಿರುವ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರನ್ನು ತಮ್ಮ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದೇಶದ ಪರಮಾಣು ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳ ಮೇಲಿನ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಜೆಸಿಪಿಒಎ (ಜಂಟಿ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆ) ಪುನರುಜ್ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲದೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬೆಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ಇರಾನ್ ಅನ್ನು ಅದರ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯಿಂದ ಹೊರತರುವ ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಅವರು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಘೋಷಿಸಿದ್ದರು.
ದೇಶಕ್ಕೆ 200 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ಬಂದರೆ ಮಾತ್ರ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಏರುತ್ತಿರುವ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು (ಪ್ರಸ್ತುತ ಶೇ 40ರಷ್ಟಿದೆ) ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಎದುರಾಳಿಯೊಂದಿಗಿನ ಚುನಾವಣಾ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಅಂದರೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ, ಅವರು ಚೀನಾ, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಒಲವು ಹೊಂದಿದ್ಧಾರೆ.
ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ಇರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ಅವರ ವಿಜಯಕ್ಕೆ ಮಿಶ್ರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಕೆಲವರಿಗೆ, ಅವರು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಏರುವುದು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ 2022 ರಲ್ಲಿ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ನಡೆದ ಹಿಜಾಬ್ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರ ಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ.
ಖ್ಯಾತ ಇರಾನಿನ ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ಮೊಸ್ಸಾಡೆಗ್ ಮೊಸ್ಸಾಡೆಗ್ಪುರ್ ಪ್ರಕಾರ, "ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಉತ್ತಮ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರಬಹುದು ಮತ್ತು ಕೆಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಜನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಭರವಸೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಇಷ್ಟನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ದೇಶದ ಮೂಲ ನೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತೀವ್ರ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನಾಯಕ ರಹಬರ್ ಅಯತೊಲ್ಲಾ ಅಲಿ ಖಮೇನಿ ಅವರು ಹೊಂದಿರುವ ಅಪಾರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವುದು, ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ಕೆಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಹಿಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸರ ಬಲ ಪ್ರಯೋಗದಂಥ ಹೆಚ್ಚು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವರು ಮುಟ್ಟುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲ."
ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು, ಗುಪ್ತಚರ, ಪೊಲೀಸ್, ನ್ಯಾಯಾಂಗ, ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಟಿವಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ನೇಮಿಸುವ ಏಕೈಕ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನಾಯಕನೇ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಕೈಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ವಾಸ್ತವ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ವರ್ಷದ ಮಾರ್ಚ್ನಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಹೊಸ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾದಿಗಳು ಬಹುಮತ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಪೆಜೆಷ್ಕಿಯಾನ್ಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ತೊಡಕಾಗಲಿದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇರಾನ್ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಖಮೇನಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಜೆಸಿಪಿಒಎ ಪುನರುಜ್ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಸಣ್ಣ ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಹುದು. ಆದರೆ, ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ಬಾಂಧವ್ಯ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಖಮೇನಿ ಪೆಜೆಶ್ಕಿಯಾನ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದರೂ ಆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ ಯಾವುದೇ ಫಲಪ್ರದ ಫಲಿತಾಂಶ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿಲ್ಲ. ಇರಾನ್ ಈಗಾಗಲೇ ಸುಮಾರು ಶೇ 90ರಷ್ಟು ಯುರೇನಿಯಂ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ ಎಂಬುದು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದು ಪರಮಾಣು ಬಾಂಬ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಜೆಸಿಪಿಒಎಯ ಉದ್ದೇಶವೇ ಈಗ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವಾಗಿದೆ.