বিশেষ প্ৰতিবেদন, ৩০ মে' :কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভণি কৰাৰ পৰা দুই দশকৰো অধিক সময়ৰ পিচত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভাৰতক ইয়াৰ সভাপতি কৰা হৈছে । ই হৈছে এছিয়াৰ মূল দেশবোৰৰ বাবে বিদেশী নিযুক্তি আৰু ঠিকাভিত্তিক শ্ৰমিক ব্যৱস্থাপনাৰ ওপৰত এক আঞ্চলিক পৰামৰ্শমূলক প্ৰক্ৰিয়া ।
"কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া হৈছে সুৰক্ষিত, সুশৃংখল আৰু আইনী প্ৰব্ৰজনৰ প্ৰচাৰ কৰা ।" বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰ ৰণধীৰ জয়ছোৱালে বুধবাৰে এক্সত এই বিষয়ে পোষ্ট কৰে ।
"ভাৰতে ২০২৪-২৬ বৰ্ষৰ বাবে কলম্বো প্ৰক্ৰিয়াৰ সভাপতিত্ব গ্ৰহণ কৰিছে । এই প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভণিৰ পিচত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এয়া হৈছে ।" জয়ছোৱালে কয় । "কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া হৈছে দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ পৰা অহা প্ৰব্ৰজনকাৰী শ্ৰমিক মূলৰ দেশসমূহৰ এক আঞ্চলিক পৰামৰ্শদাতা প্ৰক্ৰিয়া । ই বিদেশী নিযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতিৰ আদান-প্ৰদানৰ বাবে এক মঞ্চ হিচাপে কাম কৰে ।" তেওঁ লগতে কয় ।
কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া প্ৰকৃততে কি ?
কলম্বো প্ৰক্ৰিয়াক এছিয়াৰ মূল দেশসমূহৰ বাবে বিদেশী নিযুক্তি আৰু ঠিকাভিত্তিক শ্ৰমিক ব্যৱস্থাপনাৰ ওপৰত আঞ্চলিক পৰামৰ্শদাতা প্ৰক্ৰিয়া বুলিও জনা যায় । ইয়াক 2003 চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল । শ্ৰীলংকাৰ কলম্বোত অনুষ্ঠিত এক মন্ত্ৰীমণ্ডলৰ পৰামৰ্শৰ সময়ত ইয়াক আৰম্ভ কৰা হৈছিল । সেয়েহে ইয়াৰ নাম হৈছে কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া । এই প্ৰক্ৰিয়াই দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ শ্ৰমিক প্ৰেৰণকাৰী দেশসমূহক প্ৰব্ৰজনৰ ক্ষেত্ৰত এক সদস্য ৰাষ্ট্ৰচালিত, অনা-বাধ্যতামূলক আঞ্চলিক পৰামৰ্শমূলক প্ৰক্ৰিয়াত একত্ৰিত কৰে, যাতে উমৈহতীয়া স্বাৰ্থ আৰু শ্ৰমিক গতিশীলতা সম্পৰ্কীয় উদ্বেগৰ বিষয়বোৰত আলোচনা আৰু সহযোগিতা সহজ হয় ।
কলম্বো প্ৰক্ৰিয়া হৈছে এছিয়াৰ 12 খন সদস্য ৰাষ্ট্ৰ (প্ৰব্ৰজনকাৰী শ্ৰমিকৰ উৎপত্তিৰ দেশ) ক্ৰমে আফগানিস্তান, বাংলাদেশ, চীন, ভাৰত, ইণ্ডোনেছিয়া, নেপাল, পাকিস্তান, ফিলিপাইনছ, শ্ৰীলংকা, থাইলেণ্ড আৰু ভিয়েটনামক লৈ এক আঞ্চলিক পৰামৰ্শমূলক প্ৰক্ৰিয়া ।
ই বিদেশী নিযুক্তি আৰু ঠিকাভিত্তিক শ্ৰমিকৰ ব্যৱস্থাপনা সম্পৰ্কে পৰামৰ্শৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ মঞ্চ প্ৰদান কৰে । অৱশ্যে এই প্ৰক্ৰিয়াটো বাধ্যতামূলক নহয় আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ সৰ্বসন্মতিক্ৰমে হয় । এই প্ৰক্ৰিয়াটো জেনেভাত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ স্থায়ী অভিযানৰ জৰিয়তে সমন্বিত কৰা হয় । ২০০৩ চনত কলম্বো প্ৰক্ৰিয়াৰ আৰম্ভণিৰে পৰাই ভাৰত ইয়াৰ সদস্য হৈ আছে ।
'ইণ্টাৰনেচনেল অৰ্গেনাইজেচন ফৰ মাইগ্ৰেচন' (International Organisation for Migration, IOM) অনুসৰি, কলম্বো প্ৰক্ৰিয়াৰ লক্ষ্য হৈছে নিম্নলিখিত উদ্দেশ্যবোৰ পূৰণ কৰাৰ বাবে এছিয়াৰ শ্ৰমিক প্ৰেৰণকাৰী দেশবোৰৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰা । সেইবোৰ হৈছে :
- বিদেশী নিযুক্তি আৰু ঠিকাভিত্তিক শ্ৰমিকৰ ওপৰত অভিজ্ঞতা, অৰ্জন কৰা শিক্ষা আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতি ভাগ-বতৰা কৰা;
- বিদেশী শ্ৰমিকসকলে সন্মুখীন হোৱা সমস্যা আৰু শ্ৰমিক প্ৰেৰণ আৰু লাভ কৰা ৰাষ্ট্ৰবোৰৰ পৰা পৰামৰ্শ গ্ৰহণ আৰু বিদেশী শ্ৰমিক, বিশেষকৈ দুৰ্বল বিদেশী শ্ৰমিকসকলৰ কল্যাণৰ বাবে ব্যৱহাৰিক সমাধান প্ৰদান কৰা;
- সংগঠিত বিদেশী নিযুক্তিৰ পৰা উন্নয়নৰ লাভালাভ অনুকূলিত কৰা আৰু গন্তব্যস্থানৰ দেশবোৰৰ সৈতে আলোচনা বৃদ্ধি কৰা আৰু
- মন্ত্ৰীৰ পৰামৰ্শসমূহৰ ৰূপায়ণৰ পৰ্যালোচনা আৰু নিৰীক্ষণ কৰা আৰু পদক্ষেপৰ বাবে পৰৱৰ্তী পদক্ষেপবোৰ চিনাক্ত কৰা ।
এনে এখন মঞ্চ গঠন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি আছিল ?
আই অ' এমৰ মতে, প্ৰতি বছৰে প্ৰায় তিনি নিযুত এছিয়ান শ্ৰমিকে (পুৰুষ আৰু মহিলা) বিদেশত কাম কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ দেশ ত্যাগ কৰে । এই শ্ৰমিকসকলৰ এক বৃহৎ অংশ (দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ পৰা) উপসাগৰীয় দেশসমূহলৈ যায় । আনহাতে, আন কিছুমান উত্তৰ আমেৰিকা, ইউৰোপ আৰু অন্যান্য এছিয়াৰ দেশলৈ যায় । উল্লেখ্য যে ভাৰত হৈছে বিশেষকৈ উপসাগৰৰ দেশসমূহলৈ শ্ৰমিক প্ৰেৰণ কৰা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দেশ ।
"যিহেতু এছিয়াৰ বিদেশী শ্ৰমিকৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে আৰু গন্তব্য আৰু উৎস দেশসমূহৰ ক্ষেত্ৰত বিচিত্ৰতা আনিছে, তেওঁলোকৰ প্ৰভাৱ আঞ্চলিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে ক্ৰমান্বয়ে অনুভৱ কৰা হৈছে ।" আই অ' এম ৱেবছাইটত এটা টোকাত উল্লেখ কৰা হৈছে ।