১৪ অক্টোবৰত ভাৰতে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কূটনৈতিক পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে । এক বৰ্ধিত কূটনৈতিক বিবাদৰ অন্তত কানাডাৰ পৰা দেশখনৰ উচ্চায়ুক্তকে ধৰি আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কূটনীতিবিদসকলক আঁতৰাই আনে । ইয়াৰ তাৎক্ষণিক কাৰণ হৈছে খালিস্তানী বিচ্ছিন্নতাবাদী হৰদীপ সিং নিজ্জাৰ হত্যা সন্দৰ্ভত কানাডাত চলি থকা তদন্ত আৰু দিল্লীত কানাডিয়ান কূটনীতিবিদসকলক বহিষ্কাৰ কৰা ।
ট্ৰুডো প্ৰশাসনে তদন্তত এই ভাৰতীয় কূটনীতিবিদসকলৰ কেইজনমানক 'সন্দেহৰ অৱৰ্তত থকা' বুলি ঘোষণা কৰালৈকে ইমান দূৰ আগবাঢ়ি গৈছে । এই পৰিস্থিতিয়ে ভাৰত-কানাডা সম্পৰ্কত এক ঐতিহাসিক পতন চিহ্নিত কৰে আৰু আগন্তুক বছৰবোৰৰ বাবে কূটনৈতিক সম্পৰ্কক গুৰুতৰভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰাৰ ভাবুকি আনিছে ।
মূল বিষয়টো হ'ল, কানাডাৰ এই অভিযোগ যে ভাৰত নিজ্জাৰ হত্যাত জড়িত থাকিব পাৰে । অৱশ্যে ভাৰতে দৃঢ়তাৰে এই অভিযোগবোৰ অস্বীকাৰ কৰিছে । এই বিষয়ত কানাডাই এতিয়াও কোনো বিশ্বাসযোগ্য প্ৰমাণ প্ৰদান কৰিবলৈ বাকী আছে বুলি জোৰ দিয়া হৈছে । ভাৰতৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা চাবলৈ গ'লে, যদি এনে প্ৰমাণ আছে তেন্তে ইয়াক কূটনৈতিক মাধ্যমৰ জৰিয়তে ভাগ-বতৰা কৰিব লাগিছিল । ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কানাডাৰ ৰাজহুৱা আচৰণে প্ৰধানমন্ত্ৰী জাষ্টিন ট্ৰুডোৰ অভিপ্ৰায় সম্পৰ্কে গুৰুতৰ উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰে, বিশেষকৈ কানাডাৰ ঘৰুৱা ৰাজনীতিৰ সূক্ষ্ম অৱস্থাৰ বাবে ।
ট্ৰুডোৰ ৰাজনৈতিক হিচাপ-নিকাচ যদিও কেইবা দশক পূৰ্বেয়ে পঞ্জাবত খালিস্তান আন্দোলনে হ্ৰাস কৰিছিল, ইয়াৰ প্ৰতিধ্বনি কিন্তু কানাডাৰ ৰাজনৈতিক চক্ৰত জীয়াই ৰখা হৈছে, য'ত শিখ সম্প্ৰদায়ৰ কিছু অংশই বিচ্ছিন্নতাবাদী উচ্চাকাংক্ষাৰ বাবে জোৰ দি আছে । এইটোতে এটা প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় : এই বিষয়টো এতিয়া কিয় সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছে ?
উত্তৰটো সম্ভৱত কানাডাৰ ঘৰুৱা ৰাজনীতিত আছে, য'ত ট্ৰুডোৰ লিবাৰেল চৰকাৰে জগমিত সিঙৰ নেতৃত্বত নিউ ডেম'ক্ৰেটিক পাৰ্টীৰ (এন ডি পি) সমৰ্থনৰ ওপৰত যথেষ্ট নিৰ্ভৰ কৰে । জগমিত সিং খালিস্তানী গোটৰ এজন প্ৰসিদ্ধ সমৰ্থক আৰু এই বিষয়টোত ভাৰতৰ এজন তীব্ৰ সমালোচক । ট্ৰুডোৰ অনিশ্চিত ৰাজনৈতিক স্থিতিৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত এইটো পৰামৰ্শ দিয়াটো অমূলক কথা নহয় যে ভাৰতৰ প্ৰতি তেওঁৰ চৰকাৰৰ ক্ৰমবৰ্ধমান বিৰোধী স্থিতিৰ উদ্দেশ্য হ'ব পাৰে ক্ষমতাৰ ওপৰত তেওঁৰ দখল বজাই ৰখাৰ বাবে এন ডি পিৰ পৰা সমৰ্থন বৃদ্ধি কৰা ।
বৰ্তমানৰ কূটনৈতিক সংকট বুজিবলৈ কানাডাৰ ৰাজনীতিৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে জানিব লাগিব । ২০১৫ চনৰ পৰা শাসনত থকা ট্ৰুডোৰ লিবাৰেল পাৰ্টীয়ে সংগ্ৰাম কৰি আছে । তেওঁৰ চৰকাৰৰ বৰ্তমান সংসদত মাত্ৰ ১৫০ খনতকৈও অধিক আসন দখল কৰি আছে আৰু পিয়েৰ পইলিয়েভৰেৰ নেতৃত্বত কনজাৰ্ভেটিভ পাৰ্টীৰ পৰা বৰ্ধিত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে । নিৰ্বাচনত দেখুৱাইছে যে কনজাৰ্ভেটিভসকল লিবাৰেলতকৈ এক বৃহৎ ব্যৱধান- 45% ৰ পৰা 23%ত আগবাঢ়ি আছে । ২০২৫ চনৰ নিৰ্বাচন সমাগত হোৱাৰ লগে লগে ট্ৰুডোৰ ওপৰত তেওঁৰ ৰাজনৈতিক স্থিতি স্থিৰ কৰাৰ বাবে যথেষ্ট চাপ আছে ।
ট্ৰুডোৰ হ্ৰাস হোৱা জনপ্ৰিয়তা কানাডাৰ ৰাজনৈতিক বিশ্লেষকসকলে "চাৰিটা I" হিচাপে বিশ্লেষণ কৰে : প্ৰব্ৰজন (immigration), প্ৰতিষ্ঠান (incumbency), পৰিচয় (identity) আৰু মুদ্ৰাস্ফীতি (inflation) । বৰ্ধিত মুদ্ৰাস্ফীতিয়ে তেওঁৰ চৰকাৰৰ অৰ্থনৈতিক বিশ্বাসযোগ্যতাক গুৰুতৰভাৱে হ্ৰাস কৰিছে । আনহাতে, নিয়ন্ত্ৰণহীন প্ৰব্ৰজনে কানাডাৰ পৰিৱৰ্তনশীল জনগাঁথনিৰ বিষয়ে উদ্বেগ সৃষ্টি কৰিছে ।
এটা সময়ত কানাডাক ইয়াৰ উন্মুক্ত দুৱাৰ প্ৰব্ৰজন নীতিৰ বাবে উৎসাহিত কৰা হৈছিল । কিন্তু বৰ্তমানৰ ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত ইয়াক এতিয়া বহনক্ষম হিচাপে দেখা নাযায় । ট্ৰুডোৰ আন্তৰ্জাতিক বিতৰ্ক কঢ়িয়াই আনি এই ঘৰুৱা সংকটবোৰৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ প্ৰয়াস তেওঁৰ ৰাজনৈতিক কেৰিয়াৰ উদ্ধাৰৰ এটা প্ৰয়াস হ'ব পাৰে ।
কানাডা দীৰ্ঘদিন ধৰি খালিস্তানী সক্ৰিয়তাৰ বাবে এক উৰ্বৰ ভূমি হৈ আহিছে আৰু তাত থকা শিখ প্ৰবাসীসকলে যথেষ্ট ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱ ৰাখিছে । এই প্ৰভাৱৰ ফলত খালিস্তানী উপাদানবোৰে কানাডিয়ান সমাজৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ স্থিতি শক্তিশালী কৰিবলৈ, ৰাজনৈতিক প্ৰতিনিধিত্ব সুৰক্ষিত কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ বিচ্ছিন্নতাবাদী উচ্চাকাংক্ষাৰ স্বীকৃতিৰ বাবে জোৰ দিবলৈ সক্ষম কৰিছে ।
কৰুণ বিড়ম্বনাটো হ'ল যে খালিস্তান বিষয়টো এক অতীত যুগৰ ধ্বংসাৱশেষ, যিটো পঞ্জাবৰ যুৱ শিখ জনগোষ্ঠীৰ বাবে মুখ্যত অপ্ৰাসংগিক । অৱশ্যে কানাডাত বিষয়টো জীয়াই ৰখা হৈছে, জগমিত সিঙৰ দৰে ৰাজনীতিবিদসকলে শিখ প্ৰবাসীসকলৰ পৰা ভোট সুৰক্ষিত কৰাৰ কাৰণটো বৃদ্ধি কৰি তুলিছে ।
ট্ৰুডোৰ চৰকাৰে এই গতিশীলতাৰ বিষয়ে ভালদৰে অৱগত । যাৰ বাবে ভাৰতৰ সৈতে গঠনমূলক সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলাতকৈ ঘৰুৱা ৰাজনৈতিক বিবেচনাক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছে । এনে কৰোঁতে লিবাৰেল পাৰ্টীয়ে কেৱল দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক বিপদত পেলোৱাই নহয়, লগতে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশীদাৰক বিচ্ছিন্ন কৰাৰ আশংকা কৰিছে ।
এই বিবাদৰ মূলত আছে সাৰ্বভৌমত্বৰ বিষয় । বিশ্ব মঞ্চত এক বৃহত্তৰ ভূমিকাৰ উচ্চাকাংক্ষাৰ সৈতে এক উদীয়মান বিশ্বশক্তি হিচাপে ভাৰতে ইয়াৰ আভ্যন্তৰীণ বিষয়ত, বিশেষকৈ বিচ্ছিন্নতাৰ বিষয়ত কোনো বাহ্যিক হস্তক্ষেপ সহ্য কৰাৰ সম্ভাৱনা নাই । ভাৰতৰ বাবে কানাডাত খালিস্তানী বিচ্ছিন্নতাবাদৰ প্ৰচাৰক ইয়াৰ সাৰ্বভৌমত্বৰ ওপৰত পোনপটীয়া আক্ৰমণ হিচাপে গণ্য কৰা হয় ।
এই বিষয়ত নতুন দিল্লীৰ দৃঢ় স্থিতি কেৱল নিজ্জাৰ হত্যাৰ বিষয়ে নহয়, ই এক স্পষ্ট বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰাৰ বিষয়ে যে যিমানেই দূৰত্ব নহওক কিয় কোনো দেশে ভাৰতৰ আঞ্চলিক অখণ্ডতা হ্ৰাস কৰিব বিচৰা লোকসকলৰ বাবে এক সুৰক্ষিত আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিব নোৱাৰে ।
কানাডাই খালিস্তানী উপাদানবোৰক দোষমুক্তিৰ সৈতে কাম কৰিবলৈ অনুমতি দি বিশ্ব মঞ্চত ইয়াৰ স্থিতিৰ সৈতে আপোচ কৰিছে । ভাৰতৰ সৈতে অৱনতি হোৱা সম্পৰ্কৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ দীৰ্ঘম্যাদী পৰিণাম হ'ব, বিশেষকৈ কানাডাই এক ক্ৰমবৰ্ধমান জটিল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰিৱেশ তৈয়াৰ কৰিব বিচাৰিছে ।
যদিও ঘৰুৱা ৰাজনীতিয়ে প্ৰায়ে এখন দেশৰ বৈদেশিক নীতি গঠনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, কানাডাই ইয়াক এক নতুন চৰম সীমালৈ লৈ গৈছে । ট্ৰুডোৰ কাৰ্যকলাপৰ ফলত এক তীব্ৰ কূটনৈতিক বিভেদ সৃষ্টি হৈছে, ভাৰত আৰু কানাডাৰ মাজত বাণিজ্যিক আলোচনা বন্ধ হৈ গৈছে আৰু ভৱিষ্যতে সহযোগিতাৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস পাইছে । বিশ্বজুৰি দক্ষিণ আৰু ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক ভাৰতক বিৰোধিতা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত কানাডাৰ ভুল হিচাপ-নিকাচৰ ফলত অপূৰণীয় ক্ষতি হ'ব পাৰে । চীনৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক ইতিমধ্যে তিক্ত হোৱাৰ লগতে কানাডাই এছিয়াকো হেৰুৱাব পাৰে ।
যিহেতু ট্ৰুডোৱে ২০২৫ চনত নিৰ্বাচনত অৱতীৰ্ণ হ'বলৈ গৈ আছে, তেনে ক্ষেত্ৰত প্ৰশ্নটো এইটো নহয় যে তেওঁ জিকিবনে হাৰিব, কিন্তু তেওঁ নিজৰ ঘৰত সন্ত্ৰাসৰ ধোঁৱাৰ দ্বাৰা কেনেধৰণৰ উত্তৰাধিকাৰী এৰি যাব । ভাৰত-কানাডা সম্পৰ্কৰ ক্ষতি মেৰামতি কৰা কঠিন হ'ব । আনহাতে, বিগত বছৰবোৰত নিৰ্মাণ কৰা বেছিভাগ পদক্ষেপৰ গতি এতিয়া স্তব্ধ হৈ গৈছে ।
