নিউজ ডেস্ক, ১৬ জুলাই: নেপালী কংগ্ৰেছৰ সহযোগত গঠন হোৱা নতুন মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰৰ অধীনত নেপালৰ কমিউনিষ্ট পাৰ্টি-ইউনিফাইড মাৰ্ক্সবাদী লেনিনিষ্ট (চিপিএন-ইউএমএল)ৰ কে পি শৰ্মা অলিয়ে চতুৰ্থবাৰৰ বাবে নেপালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ লগে লগে পুনৰ গুৰুত্ব দিয়া হ’ব দিল্লী আৰু কাঠমাণ্ডুৰ মাজৰ নতুন সম্পৰ্ক কেনেদৰে প্ৰকাশ পাব ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে অলিক আদৰণি জনাই কয় যে ভাৰতে নেপালৰ সৈতে বন্ধুত্বৰ গভীৰ সম্পৰ্ক আৰু অধিক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে একেলগে কাম কৰিবলৈ আগ্ৰহী । এক্স (পূৰ্বৰ টুইটাৰ)ত মোদীয়ে পোষ্ট কৰি কয় যে নেপালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি পোৱাৰ বাবে @kpsharmaoli লৈ অভিনন্দন । “আমি দুয়োখন দেশৰ মাজত বন্ধুত্বৰ গভীৰ সম্পৰ্ক আৰু অধিক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে আৰু আমাৰ জনগোষ্ঠীসমূহৰ প্ৰগতি আৰু সমৃদ্ধিৰ বাবে পাৰস্পৰিকভাৱে উপকাৰী সহযোগিতা আৰু অধিক সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে একেলগে কাম কৰিবলৈ আগ্ৰহী @PM_nepal_”। প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে এক্সত কয় ৷
কিন্তু কথাটোৰ সত্যতা হ’ল ভাৰত আৰু নেপালৰ মাজত গভীৰ সাংস্কৃতিক, অৰ্থনৈতিক, উন্নয়ন আৰু জনসাধাৰণৰ সম্পৰ্ক থকাৰ পিচতো অলিৰ যোৱা তিনিটা কাৰ্যকালত নতুন দিল্লী আৰু কাঠমাণ্ডুৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অস্থিৰ হৈ আছে কাৰণ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে নিজৰ প্ৰৱণতা দেখি চীনৰ প্ৰতি ঢাল খালে ।
২০১৫ চনৰ নেপাল অৱৰোধৰ সময়ত আৰু তাৰ পিচত ভাৰত চৰকাৰৰ সন্দৰ্ভত অধিক কঠোৰ স্থিতি লোৱাৰ বাবে ৭২ বছৰীয়া অলি বিখ্যাত। ভাৰতৰ সৈতে নেপালৰ পৰম্পৰাগত ঘনিষ্ঠ বাণিজ্যিক সম্পৰ্কৰ বিকল্প হিচাপে তেওঁ চীনৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰিছিল আৰু ভাৰতৰ সৈতে বিবাদিত ভূখণ্ডকে ধৰি সাংবিধানিক সংশোধনৰ দ্বাৰা নেপালৰ মানচিত্ৰখন নবীকৰণ কৰিছিল, যাৰ বাবে তেওঁ কিছু ঘৰুৱা প্ৰশংসা আৰু জাতীয়তাবাদী হিচাপে সুনাম লাভ কৰিছে । কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰি থকা সময়ত অলিয়ে সঘনাই অশ্লীল মন্তব্য, সমালোচক আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰতি শত্ৰুতা, সহকৰ্মী আৰু ব্যৱসায়িক সহায়কৰ দুৰ্নীতিৰ ওপৰত মৌনতা অৱলম্বন কৰা, অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৰ্থ হোৱাৰ লগতে প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া বাজেট ব্যয়ৰ পৰা বিচ্যুতি ঘটাৰ পিচত ২০১৭ চনৰ নিৰ্বাচনত ঐতিহাসিক সংখ্যাগৰিষ্ঠতা লাভ কৰাৰ পাচতো বিতৰ্কৰ সন্মুখীন হৈছিল ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে অলিৰ প্ৰথম কাৰ্যকালত কি হৈছিল?
২০১৫ চনৰ ১১ অক্টোবৰত সুশীল কৈৰালাৰ পিচত প্ৰথমবাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হয় অলি । নেপালৰ বাবে এক উল্লেখযোগ্য সন্ধিক্ষণত তেওঁ প্ৰধানমন্ত্ৰী পদত অধিষ্ঠিত হয়, কিয়নো ২০১৫ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত দেশখনে নতুন সংবিধান গ্ৰহণ কৰিছিল । বিধানসভাৰ সংসদত ৫৯৭ জন সদস্যৰ ভিতৰত তেওঁ ৩৩৮ টা ভোট লাভ কৰে । অলিৰ প্ৰাৰ্থীত্বক সমৰ্থন কৰে ইউনিফাইড কমিউনিষ্ট পাৰ্টি অৱ নেপাল (মাওবাদী), ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰজাতন্ত্ৰ পাৰ্টি নেপাল আৰু মধেচী জন অধিকাৰ মঞ্চৰ লগতে আন ১৩টা সৰু সৰু দলে সমৰ্থন আগবঢ়ায় ।
তেওঁৰ চৰকাৰক তৎক্ষণাত নতুন সংবিধানৰ বিধানসমূহ কাৰ্যকৰী কৰাৰ দায়িত্ব দিয়া হয়, য’ত ফেডাৰেল পুনৰ্গঠন আৰু বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ দাবীসমূহ সম্বোধন কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল । তেওঁৰ প্ৰথম কাৰ্যকালত নেপালৰ সংবিধান প্ৰচাৰৰ সময়ত ভাৰতে জাৰি কৰা অৰ্থনৈতিক অৱৰোধৰ প্ৰভাৱ আছিল । এই অৱৰোধৰ লগতে তৰাই অঞ্চলৰ মধেচী জনগোষ্ঠীৰ আভ্যন্তৰীণ প্ৰতিবাদৰ ফলত ইন্ধন আৰু ঔষধকে ধৰি অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰীৰ যথেষ্ট নাটনি হয় । অলিয়ে অৱৰোধ চম্ভালি লোৱাৰ ক্ষেত্ৰত জাতীয়তাবাদী বাক্যবাণ আৰু অৱৰোধৰ প্ৰভাৱ কম কৰিবলৈ চীনৰ দিশে ধাৱমান হোৱা দেখা গৈছিল । তেওঁ সংবিধান সংশোধনৰ ভাৰতৰ স্থিতিৰ বিৰুদ্ধে অৱজ্ঞাকাৰী স্থিতি গ্ৰহণ কৰি ভাৰতৰ নিৰ্ভৰশীলতা প্ৰতিহত কৰিবলৈ চীনৰ সৈতে বাণিজ্য আৰু ট্ৰেনজিট চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰে ।
২০১৬ চনৰ ১৩ জুলাইত নেপাল-মাওবাদী কেন্দ্ৰৰ কমিউনিষ্ট পাৰ্টি (চিপিএন-মাওবাদী কেন্দ্ৰ)ৰ পৰা মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰৰ পৰা সমৰ্থন প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ পিছত আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত ২০১৬ চনৰ ১৪ জুলাইত দলটোৱে অনাস্থা প্ৰস্তাৱ পঞ্জীয়ন কৰাৰ পিছত চিপিএন-ইউএমএল-নেতৃত্বাধীন চৰকাৰ আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী অলি আপাত দৃষ্টিত সংখ্যালঘুলৈ সংকুচিত হৈ তেওঁক পদত্যাগ কৰিবলৈ হেঁচা প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল । অৱশ্যে চিপিএন-ইউএমএলে সদনত দাখিল কৰা অনাস্থা প্রস্তাৱৰ সন্দর্ভত আলোচনা কৰাৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ফলত সংশ্লিষ্ট পক্ষসমূহৰ তিনিদিনীয়া সংসদীয় বৈঠক অনুষ্ঠিত হয়৷ এই প্ৰক্ৰিয়াত আন দুটা প্ৰধান দল ৰাষ্ট্ৰ প্ৰজাতন্ত্ৰ পাৰ্টি আৰু মধেচী জন অধিকাৰ ফ’ৰামেও মিত্ৰজোঁটৰ পৰা সমৰ্থন প্ৰত্যাহাৰ কৰে । তৃতীয় দিনা অৰ্থাৎ ২০১৬ চনৰ ২৪ জুলাইত সংসদত বিৰোধী দলসমূহক সম্বোধন কৰি অলিয়ে পদত্যাগ ঘোষণা কৰে । ২০১৬ চনৰ ৪ আগষ্টত অলিয়ে চিপিএন-মাওবাদী কেন্দ্ৰৰ নতুন প্ৰধানমন্ত্ৰী পুষ্পা কমল দাহালক আনুষ্ঠানিকভাৱে ক্ষমতা অৰ্পণ কৰে ।
অলিৰ দ্বিতীয় প্ৰধানমন্ত্ৰী পদৰ সময়ত ভাৰত-নেপালৰ সম্পৰ্ক কেনেকুৱা হৈছিল?
২০১৭ চনৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ পিছত তেওঁৰ চিপিএন-ইউএমএল চিপিএন-মাওবাদী কেন্দ্ৰৰ সমৰ্থনত প্ৰতিনিধি সদনৰ সৰ্ববৃহৎ দল হিচাপে পৰিগণিত হোৱাৰ পিছত অলিয়ে ২০১৮ চনৰ ১৫ ফেব্ৰুৱাৰীত দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰে, যিটো দলৰ প্ৰত্যাহাৰ সমৰ্থনৰ ফলত তেওঁৰ প্ৰথম কাৰ্যকালতে পদত্যাগ কৰিছিল । ২০১৮ চনৰ ১১ মাৰ্চত ২৭৫ জনীয়া প্ৰতিনিধি সদনত ২৬৮ টা ভোটৰ ভিতৰত ২০৮ টা ভোট লাভ কৰি তেওঁ আস্থা প্ৰস্তাৱ গৃহীত কৰে । ২০১৮ চনৰ ১৭ মে’ত চিপিএন-ইউএমএল আৰু চিপিএন-মাওবাদী কেন্দ্ৰৰ বাওঁপন্থী মিত্ৰজোঁট একত্ৰিত হৈ নেপাল কমিউনিষ্ট পাৰ্টি (এনচিপি) গঠন কৰি অলিৰ মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰক সংখ্যাগৰিষ্ঠতালৈ পৰিণত কৰি সদনত দুই তৃতীয়াংশ সংখ্যাগৰিষ্ঠতা প্ৰদান কৰে ।
লগতে পঢ়ক:চতুৰ্থবাৰলৈ নেপালৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে কে পি শৰ্মা অলিৰ শপত গ্ৰহণ - Nepal Prime Minister
২০২০ চনৰ মে’ মাহত অলি চৰকাৰে দেশৰ নতুন মানচিত্ৰ উন্মোচন কৰিছিল, য’ত কালাপানী, লিপুলেখ আৰু লিম্পিয়াধুৰাৰ বিবাদিত অঞ্চলসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল । ইয়াৰ ফলত দক্ষিণ এছিয়াৰ দুয়োখন চুবুৰীয়া দেশৰ মাজত "মানচিত্ৰ নিৰ্মাণ যুদ্ধ"ৰ সূচনা হয় । অলিৰ চৰকাৰে সংসদত দেশৰ চৰকাৰী মানচিত্ৰ আৰু প্ৰতীক সংশোধনৰ বাবে এখন সাংবিধানিক সংশোধনী বিধেয়ক আনিছিল, যিখন বিধেয়ক তেতিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি বিদ্যা দেৱী ভাণ্ডাৰীয়ে প্ৰমাণিত হোৱাৰ পূৰ্বে দুয়োটা সদনত সৰ্বসন্মতিক্ৰমে গৃহীত কৰে ।
অলিৰ চৰকাৰে “সমৃদ্ধিশালী নেপাল, সুখী নেপালী” বেনাৰত অভিলাষী উন্নয়নমূলক প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰে । মূল পদক্ষেপসমূহৰ ভিতৰত আছিল পথ নিৰ্মাণ, জলবিদ্যুৎ উন্নয়ন আৰু লুম্বিনীৰ গৌতম বুদ্ধ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ আৰু পোখাৰা আঞ্চলিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ সম্পূৰ্ণ কৰাৰ দৰে আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্প । এই দুয়োটা বিমানবন্দৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল চীনৰ ঠিকাদাৰে ।
যদিও অলিয়ে চীনৰ সৈতে সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰি ৰাখিছিল, সংযোগ আৰু বাণিজ্য বৃদ্ধিৰ বাবে কেইবাখনো চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল, তথাপিও তেওঁৰ চৰকাৰে ভাৰতৰ সৈতে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক উন্নত কৰাৰ বাবেও কাম কৰিছিল, যাৰ ফলত নেপালৰ উন্নয়নমূলক কাৰ্যসূচীৰ বাবে সমৰ্থন লাভ কৰিবলৈ ভাৰত আৰু চীন ভ্ৰমণ কৰিছিল ।
ভাৰতে নেপালক বৃহৎ উন্নয়ন আৰু আন্তঃগাঁথনি আৰু সংযোগ প্ৰকল্পৰ লগতে শিক্ষা, স্বাস্থ্য, জলসিঞ্চন, গ্ৰাম্য আন্তঃগাঁথনি আৰু জীৱিকা উন্নয়নৰ মূল ক্ষেত্ৰত ক্ষুদ্ৰ উন্নয়ন প্ৰকল্প/উচ্চ প্ৰভাৱৰ সম্প্ৰদায় উন্নয়ন প্ৰকল্প ৰূপায়ণৰ বাবে পৰ্যাপ্ত আৰ্থিক আৰু আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰে । ভাৰত চৰকাৰৰ অনুদানৰ সহায়ত ৰে’ল সংযোগ, পথ আৰু সংহত চেক প’ষ্টৰ দৰে সীমা অতিক্ৰম কৰি সংযোগী প্ৰকল্পৰ ধাৰাবাহিক ৰূপায়ণ চলি আছে ।
অভিলাষী এজেণ্ডা থকাৰ পিচতো অলিয়ে উন্নয়নমূলক প্ৰকল্পত লেহেমীয়া অগ্ৰগতি আৰু তেওঁৰ প্ৰশাসনৰ ভিতৰত দুৰ্নীতিৰ অভিযোগৰ বাবে সমালোচনাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয় । বিশেষকৈ অলি আৰু এন চি পিৰ প্ৰাক্তন মাওবাদী ফৈদৰ নেতাসকলৰ মাজত দলৰ আভ্যন্তৰীণ বিবাদো উত্থাপন হ’বলৈ ধৰিলে ।