বিশেষ প্ৰতিবেদন, ২৭ জুলাই :চলিত বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে ২৩ জুলাইত বিত্ত মন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে ৪৮ কোটি টকাৰ অভিলেখ বাজেট সংসদত উত্থাপন কৰে । এই বাজেটে কেৱল কেন্দ্ৰৰ ৰাজহ প্ৰাপ্তি আৰু বছৰটোৰ ব্যয়ৰ বিৱৰণে প্ৰদান নকৰে, ই চৰকাৰী বিত্তীয় পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে অতিৰিক্ত তথ্যও প্ৰদান কৰে ।
এই বাজেটে দেখুৱায় যে ভাৰত চৰকাৰে কেনেদৰে কৰ সংগ্ৰহ কৰি আৰু বজাৰৰ পৰা ঋণ লৈ বিত্তীয় ব্যৱস্থা পৰিচালনা কৰে । লগতে প্ৰতিবছৰে ঋণ দায়বদ্ধতাৰ বাবে সুত হিচাপে বৃহৎ পৰিমাণৰ বাজেটৰ ধন কেনেদৰে পৰিশোধ কৰে তাৰো ছবি প্ৰকাশ কৰে ।
এইটো সঁচা যে কেন্দ্ৰৰ মুঠ বাজেট ব্যয়ৰ আধাতকৈও অধিক চৰকাৰে সংগ্ৰহ কৰা ৰাজহৰ দ্বাৰা পূৰণ কৰা হয় । উদাহৰণ স্বৰূপে, এই বছৰ মুঠ 48.2 লাখ কোটি টকাৰ ব্যয়ৰ বিপৰীতে কেন্দ্ৰৰ মুঠ ৰাজহ সংগ্ৰহ 25.83 লাখ কোটি টকা হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে কেন্দ্ৰৰ ৰাজহ সংগ্ৰহ এই বছৰৰ মুঠ ব্যয়ৰ প্ৰায় 54 শতাংশ হ'ব ।
কেন্দ্ৰৰ ৰাজহ সংগ্ৰহৰ ভিতৰত আছে আয়কৰ, কৰ্প'ৰেট কৰ, কাষ্টম আৰু আবকাৰী শুল্ক, জি এছ টিত চৰকাৰৰ অংশ আদিৰ দৰে কৰ সংগ্ৰহ । ৰাজহ সংগ্ৰহৰ উপৰি বিত্ত মন্ত্ৰীয়ে অনুমান কৰিছে যে চৰকাৰে এই বছৰ কৰবিহীন ৰাজহত 5.45 লাখ কোটি টকাৰো অধিক সংগ্ৰহ কৰিব । ইয়াৰ ভিতৰত আছে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ কোম্পানী আৰু বেংকৰ সুত লাভ, ডিভিডেণ্ট আৰু লভ্যাংশ, বাহ্যিক অনুদান, অন্যান্য কৰবিহীন ৰাজহ আৰু কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলৰ পৰা সংগ্ৰহীত ধন ।
| লগতে পঢ়ক :এয়া ভাৰতৰ ফেডাৰেল গাঁথনিৰ মৰ্যাদাৰ ওপৰত আক্ৰমণ: বাজেট সন্দৰ্ভত ৰাহুল গান্ধী - India Budget 2024 |
এই দুটা আয় মুঠ বাজেট 48.2 লাখ কোটি টকাৰ ভিতৰত 31.28 লাখ কোটি টকা, যি হৈছে এই বছৰৰ মুঠ ব্যয়ৰ প্ৰায় 65 শতাংশ । মুঠ ব্যয়ৰ এক-তৃতীয়াংশতকৈ অধিক ধন ঋণ লৈ পূৰণ কৰা হয় । এই বছৰ চৰকাৰে ইয়াৰ ব্যয় পূৰণ কৰিবলৈ ১৬.১৩ লাখ কোটি টকা ঋণ ল'ব বিচাৰিছে । অৰ্থাৎ চৰকাৰে খৰচ কৰা প্ৰতি 100 টকাৰ ভিতৰত বজাৰ আৰু অন্যান্য উৎসৰ পৰা 35 টকা ঋণ হিচাপে লৈ ইয়াৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে ।
চৰকাৰে কেনেদৰে টকা ঋণত লয়
1934 চনৰ ৰিজাৰ্ভ বেংক অব ইণ্ডিয়া আইনৰ অধীনত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক হৈছে ভাৰত চৰকাৰৰ বেংকাৰ আৰু মুদ্ৰা পৰিচালক । ৰিজাৰ্ভ বেংকে এবছৰৰ বাবে চৰকাৰৰ ঋণ লোৱাৰ কেলেণ্ডাৰ প্ৰস্তুত কৰে । চৰকাৰৰ ঋণ বিত্তীয় যোগানৰ কেইবাটাও উৎস আছে ।
আটাইতকৈ ডাঙৰটো হৈছে চৰকাৰী ছিকিউৰিটিৰ জৰিয়তে বজাৰৰ পৰা লোৱা ঋণ, যাক জি-ছেক (government securities or G-Secs) বুলি কোৱা হয় । এই বছৰ চৰকাৰে এই পথেৰে ১১.৬৩ লাখ কোটি টকাৰো অধিক ঋণ ল'ব বুলি আশা কৰা হৈছে ।
তাৰ পিচত চৰকাৰে হ্ৰস্বম্যাদী ঋণৰ বাবে কোষাগাৰৰ বিল বা টি-বিলো (treasury bills or T-bills) জাৰি কৰে । এই বছৰ টি-বিলৰ বাবদ 50,000 কোটি টকা ঋণ ল'ব বুলি আশা কৰা হৈছে । তৃতীয় উৎসটো হৈছে ক্ষুদ্ৰ সঞ্চয় পুঁজিৰ (small saving funds or SSFs) বিপৰীতে ছিকিউৰিটি ।