নেশ্যনেল ডেস্ক, 2 জুন : 1 জুনত চূড়ান্ত পৰ্যায়ৰ ভোটগ্ৰহণৰ পিচত 4 জুনত পুৱা 8 বজাৰ পৰা ভোট গণনা আৰম্ভ হ’ব ৷ লোকসভাৰ 543টা সমষ্টিত 7 টা পৰ্যায়ত এই নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয় ৷ ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিন ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়া পৰিচালনা কৰে ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগে ৷ তদুপৰি 2024 চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে নিৰ্বাচন আয়োগে 85 বছৰ আৰু তাৰ ওপৰৰ জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলৰ লগতে 40 শতাংশ মানদণ্ড পূৰণ কৰা বিশেষভাৱে সক্ষম লোকসকলে ডাক বেলট যোগে ঘৰৰ পৰাই ভোটদানৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে ৷
নিৰ্বাচনী নিয়ম অনুসৰি ভোটগণনা প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে এক গাঁথনিগত কাঠামো প্ৰস্তুত কৰা হৈছে ৷ এই নিয়মসমূহৰ ভিত্তিত নিৰ্বাচন আয়োগে ভোট গণনা প্ৰক্ৰিয়াত নিয়োজিত বিষয়াসকলৰ বাবে এখন নিৰ্দিষ্ট হাতপুথি প্ৰস্তুত কৰিছে ৷
গণনাৰ নিয়ম-
ভোট গণনাৰ নিৰ্বাচনী উদ্দেশ্যৰ বাবে নিৰ্বাচন আয়োগে জাৰী কৰা হাতপুথি অনুসৰি নিৰ্বাচন পৰিচালনা নিয়ম, 1961-ৰ নিয়ম 66 এ-ৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়, যিটো নিৰ্বাচন পৰিচালনা (সংশোধনী) নিয়ম, 1992-ৰ দ্বাৰা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ৷
নিয়ম 66 এ-ৰ অধীনত, ভোট গণনাৰ সময় আৰু অৱস্থান, গণনা এজেণ্টৰ নিযুক্তি আৰু বৰ্খাস্ত, গণনা স্থানত প্ৰৱেশ আৰু ভোটদানৰ গোপনীয়তা সংৰক্ষণ সম্পৰ্কীয় নিয়ম 50 ৰ পৰা 54 ৰ ব্যৱস্থা প্ৰয়োগ কৰা হয়, যি বেলট পেপাৰ আৰু বেলট বাকচৰ পৰম্পৰাগত প্ৰণালী ব্যৱহাৰ কৰা সমষ্টিবোৰত তেওঁলোকৰ আবেদন প্ৰতিফলিত কৰে ৷ তদুপৰি ডাক ভোটদান প্ৰক্ৰিয়াৰ সাদৃশ্যৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, নিয়ম 54 এ, যি ডাক বেলট পেপাৰ গণনাৰ বাবে সম্প্ৰসাৰিত কৰা হয়, ভোটিং মেচিন ব্যৱহাৰ কৰা সমষ্টিবোৰলৈও সম্প্ৰসাৰিত কৰা হয় ৷
নিয়ম 66 এ-য়ে তিনিটা নতুন নিয়ম প্ৰৱৰ্তন কৰিছে : নিয়ম 55চি, 56চি আৰু 57চি ৷ এই নিয়মবোৰে ভোট গণনা কৰাৰ পূৰ্বে ভোটিং মেচিনৰ পৰীক্ষা আৰু তদন্ত, ভোটিং মেচিনত নথিভুক্ত কৰা প্ৰকৃত ভোট গণনা প্ৰক্ৰিয়া আৰু গণনা প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰণ কৰি ভোটিং মেচিনবোৰ চীল কৰা সামৰি লয় ৷
হেণ্ডবুক অৰ্থাৎ হাতপুথিখনে লগতে স্পষ্ট কৰে যে যিকোনো অনিশ্চয়তা বা অস্পষ্টতা দূৰ কৰিবলৈ, ওপৰোক্ত সংশোধনী নিয়মবোৰত উল্লেখ কৰা হৈছে যে 60 ৰ পৰা 66 নিয়ম (য'ত নিৰন্তৰ গণনা, নতুন নিৰ্বাচনৰ পিছত গণনা পুনৰ আৰম্ভ কৰা, ভোটৰ পুনৰ গণনা, নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ঘোষণা, একাধিক স্থানত গণনা আৰু সফল প্ৰাৰ্থীসকলক নিৰ্বাচনৰ প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদান কৰা) ভোটিং মেচিনৰ দ্বাৰা ভোটদানৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰযোজ্য হ'ব ৷ ইয়াৰ উপৰিও, "বেলট পেপাৰ"ৰ বাবে সেই নিয়মবোৰৰ যিকোনো প্ৰসংগক ভোটিং মেচিনৰ প্ৰসংগ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা বুলি ব্যাখ্যা কৰা হ'ব ৷
গণনা প্ৰক্ৰিয়া-
নিয়ম অনুসৰি ভোট গণনাৰ দায়িত্ব ৰিটাৰ্ণিং অফিচাৰৰ ৷ ৰিটাৰ্ণিং অফিচাৰ হৈছে ৰাজ্য চৰকাৰৰ লগত আলোচনা কৰি ই চি আইয়ে প্ৰতিটো সমষ্টিৰ তদাৰক কৰিবলৈ নিযুক্তি দিয়া এজন বিষয়া ৷ সহকাৰী ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াসকলকো গণনা প্ৰক্ৰিয়া চোৱাচিতা কৰিবলৈ আইনগতভাৱে কৰ্তৃত্ব দিয়া হৈছে ৷ যদি ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াক একাধিক সংসদীয় বা বিধানসভা সমষ্টি ৰখা হৈছে, তেওঁলোকৰ সহকাৰী ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াসকলে পৃথকে ব্যক্তিগত বিধানসভা খণ্ডৰ বাবে ভোট গণনা কৰিব পাৰে ৷
নিৰ্বাচন পৰিচালনা নিয়ম 1961-ৰ নিয়ম 51 অনুসৰি, ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াই প্ৰতিজন প্ৰতিদ্বন্দিতাকাৰী প্ৰাৰ্থী বা তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী এজেণ্টক ভোটদানৰ তাৰিখৰ কমেও এসপ্তাহ আগতে, ভোট গণনাৰ তাৰিখ, সময় আৰু অৱস্থান, লিখিতভাৱে অৱগত কৰিব লাগিব, যাৰ ভিতৰত গণনাৰ টেবুলৰ বাবে যিকোনো বিশেষ ব্যৱস্থাও আছে ৷
ই চি আইৰ হেণ্ডবুক অনুসৰি, ভোটগণনা কাউন্টিং কেন্দ্ৰত অনুষ্ঠিত হ'ব, য'ত এক বা একাধিক গণনা হল থাকিব পাৰে ৷ আদৰ্শভাৱে এই কেন্দ্ৰবোৰ জিলা মুখ্য কাৰ্যালয়ত অৱস্থিত হ'ব লাগে, যদিও ব্যতিক্ৰমী ক্ষেত্ৰত, সেইবোৰ উপ-বিভাগৰ মুখ্য কাৰ্যালয়তো অৱস্থিত হ'ব পাৰে ৷
লোকসভা নিৰ্বাচনৰ বাবে সংসদীয় সমষ্টিৰ ভিতৰৰ সকলো বিধানসভা ছেগমেণ্ট একক স্থানত গণনা কৰাটো ভাল ৷ কিন্তু যদিহে বৃহৎ অঞ্চল, দীৰ্ঘ দূৰত্ব, কঠিন ভূখণ্ড, স্থানৰ সীমাবদ্ধতা, বা লজিষ্টিক প্ৰত্যাহ্বানৰ দৰে পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়, তেন্তে বিশেষকৈ সংসদীয় সমষ্টিটোৱে একাধিক জিলাক সামৰি ল’লে বিধানসভাৰ খণ্ডসমূহ পৃথকে পৃথকে গণনা কৰাটো অনুমোদিত ৷ প্ৰতিটো কাউণ্টিং চেণ্টাৰ আৰু কাউণ্টিং হলত নিৰ্দিষ্ট পৰিচয় নম্বৰ দিয়া হয় ৷
লগতে পঢ়ক :বিধানসভা নিৰ্বাচন 2024 : চলি আছে অৰুণাচল প্ৰদেশ, ছিকিমৰ ভোট গণনা - Assembly Election Results 2024
সাধাৰণতে প্ৰতিটো কাউণ্টিং হলত ই ভি এমৰ নিয়ন্ত্ৰণ এককৰ বাবে 7ৰ পৰা 14খন গণনা টেবুল থাকিব লাগে, লগতে ডাক বেলট গণনাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত অতিৰিক্ত টেবুল থাকিব লাগে ৷ এই নিৰ্ধাৰিত সংখ্যক টেবুলৰ পৰা যিকোনো বিচ্যুতি হ’লে মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াৰ জৰিয়তে আয়োগৰ পৰা নিৰ্দিষ্ট অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন হয়, যিয়ে প্ৰতিবেদন বা পৰামৰ্শত এই দিশটো স্পষ্টভাৱে উল্লেখ কৰিব লাগিব ৷ লগতে প্ৰতিটো হল যিকোনো সময়ত মাত্ৰ এটা বিধানসভা সমষ্টি বা বিধানসভা খণ্ডৰ পৰা ভোট গণনাৰ বাবে আবণ্টন দিব লাগে ৷
লোকসভা আৰু বিধানসভা নিৰ্বাচনত একেলগে ভোট গণনাৰ বাবে বিধানসভা সমষ্টিৰ (এ চি) ৰিটাৰ্নিং অফিচাৰ আৰু সংসদীয় সমষ্টিৰ (পি চি) বিধানসভা ছেগমেণ্টৰ (এ এছ) সহকাৰী ৰিটাৰ্নিং বিষয়াৰ ভূমিকা সম্পৰ্কে বিভিন্ন পৰিস্থিতিৰ কথা বিবেচনা কৰা হয় :
ক) যদি লোকসভা আৰু বিধানসভাৰ বাবে পৃথক গণনা হল উপলব্ধ হয়, তেন্তে সেইবোৰ এ চি আৰু এ এছ দুয়োটা গণনাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি ৷ এই ক্ষেত্ৰত এ চি/এ এছৰ ৰিটাৰ্নিং বিষয়া আৰু সহকাৰী ৰিটাৰ্নিং বিষয়াসকলে বিধানসভা খণ্ডৰ বাবে গণনা পৰিচালনা কৰিব পাৰে, আনহাতে এ চিৰ সহকাৰী ৰিটাৰ্নিং বিষয়াই বিধানসভা সমষ্টিৰ গণনা চম্ভালিব পাৰে ৷
খ) পৃথক হলৰ অনুপস্থিতিত একক হলত থকা গণনা টেবুলৰ আধা পি চিৰ বাবে আৰু আধা এ চিৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয় ৷ সেই অনুসৰি কাউণ্টিং এজেণ্টসকলে পি চি আৰু এ চি দুয়োটাৰে প্ৰাৰ্থীক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ বহি থাকে ৷ যিহেতু পি চি আৰু এ চিৰ বাবে ষ্ট্ৰং ৰুম পৃথক, সেয়েহে নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিট, ভোটাৰ ভেৰিফাইবল পেপাৰ অডিট ট্ৰেইল (VVPAT) আৰু অন্যান্য সামগ্ৰী পৰিবহণৰ বাবে এটা সুকীয়া পথ নিৰ্ধাৰণ কৰিব লাগিব ৷ হলটো তাঁৰৰ জালৰ সৈতে দুটা বিভাজনত ভাগ কৰিব লাগে ৷
ওড়িশাৰ দৰে ঠাইত য'ত সংসদীয় আৰু বিধানসভা দুয়োটা নিৰ্বাচন একে সময়তে হৈ আছে, তেওঁলোকে গণনা ক্ষেত্ৰ বিভাজন কৰিছে ৷ প্ৰথম সাতখন টেবুল বিধানসভাৰ নিৰ্বাচনী ভোট গণনাৰ বাবে, আৰু বাকীবোৰ সংসদীয় আসনৰ বাবে ৷
কাঠৰ ব্লক আৰু তাঁৰৰ জালৰ বেৰিকেডৰ বিপৰীতে গণনা টেবুল ৰখা হয়, যাৰ পিচফালে কাউণ্টিং এজেণ্টসকল বহি থাকে বা থিয় হয় ৷ তেওঁলোকক CU/VVPAT বা ডাক বেলটত শাৰীৰিকভাৱে প্ৰৱেশ কৰাত বাধা দিয়া হৈছে, কিন্তু স্পষ্ট দৃষ্টিভংগী থাকিব লাগিব ৷
প্ৰতিটো কাউণ্টিং হলত প্ৰাৰ্থীৰ নাম আৰু ৰাউণ্ড নম্বৰ প্ৰদৰ্শন কৰা এটা ডাঙৰ ব্লেকবৰ্ড, হোৱাইটবৰ্ড বা টিভি থাকে ৷ ৰাউণ্ড ফলাফল পৰ্যবেক্ষকৰ প্ৰমাণপত্ৰৰ পিচত লিখা/প্ৰদৰ্শিত কৰা হয়, তাৰ পিচত ৰিটাৰ্নিং বিষয়াৰ ঘোষণা কৰা হয় ৷ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডৰ বাবে নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিট ইয়াৰ পিচতহে ষ্ট্ৰং ৰুমৰ পৰা অনা হয় ৷
ডাক বেলটৰ বাবে লোৱা টেবুলকে ধৰি প্ৰতিখন গণনা টেবুলত এজনকৈ মাইক্ৰ’ অবজাৰ্ভাৰ থাকে (গ্ৰুপ ‘চি’ৰ বিষয়াৰ তলত নহয়) ৷ পৰ্যবেক্ষকে মাইক্ৰ’ অবজাৰ্ভাৰক প্ৰশিক্ষণ দিয়ে, যিয়ে গণনা প্ৰক্ৰিয়াৰ অখণ্ডতা নিশ্চিত কৰে ৷