ఔషధ ఎగుమతులపై కరోనా వైరస్ ప్రభావం చూపింది. గత ఆర్థిక సంవత్సరం (2019-20)లో నిర్దేశించుకున్న 22 బిలియన్ డాలర్ల (సుమారు రూ.1.65 లక్షల కోట్ల) ఎగుమతుల లక్ష్యానికి చేరలేని స్థితి కల్పించింది. మనదేశం నుంచి గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 20.58 బిలియన్ డాలర్ల (రూ.1.54 లక్షల కోట్ల) ఔషధ ఎగుమతులు నమోదు చేసినట్లు ఫార్మాగ్జిల్ (ఫార్మాసూటికల్స్ ఎక్స్పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్) వెల్లడించింది. 2018-19 ఎగుమతులు 19.13 బిలియన్ డాలర్లతో పోల్చితే 7.57 శాతం వృద్ధి నమోదు కావడం ఊరట కల్పించే విషయం.
2017-18తో పోలిస్తే, 2018-19 ఔషధ ఎగుమతుల్లో 10.72 శాతం వృద్ధి నమోదైంది. ఈసారి వృద్ధి కాస్త తగ్గింది. గత ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి 9 నెలలు సానుకూల పరిస్థితులు ఉన్నప్పటికీ, కరోనా వైరస్ (కొవిడ్-19) వల్ల ఎదురైన అడ్డంకులతో నాలుగో త్రైమాసికంలో దాదాపు రెండు నెలల పాటు ఇతర దేశాలకు ఆశించిన రీతిలో మందుల ఎగుమతులు సాధ్యం కాలేదు. అయినా కూడా ఎగుమతుల్లో 7.57 శాతం వృద్ధి సాధించగలిగినట్లు ఫార్మాగ్జిల్ డైరెక్టర్ జనరల్ ఆర్.ఉదయ భాస్కర్ పేర్కొన్నారు. మొదటి మూడు త్రైమాసికాల్లో ఎగుమతులు వరుసగా 11.21%, 8.69%, 14.64% చొప్పున పెరిగాయి. నాలుగో త్రైమాసికంలో మాత్రం 2.97 శాతం క్షీణత నమోదైంది. ఔషధ ఎగుమతులు ఒక్క మార్చి నెలలోనే 23.34 శాతం తగ్గిపోయాయి.
ఉత్తర అమెరికా వాటా అధికం
మన ఔషధాలకు ఉత్తర అమెరికా పెద్ద విపణి. వార్షిక ఎగుమతుల్లో ఉత్తర అమెరికా వాటా 34 శాతం వరకు ఉంటుంది. ఉత్తర అమెరికా దేశాలకు గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఎగుమతులు 15.11 శాతం పెరిగాయి. రెండో పెద్ద మార్కెట్ అయిన ఆఫ్రికా దేశాలకు 2.24 శాతం అధికంగా ఔషధ ఎగుమతులు జరిగాయి. టాంజానియా ఎగుమతులు అనూహ్యంగా 30.18 శాతం పెరిగాయి. ఔషధ ఎగుమతులు ఐరోపా దేశాలకు 4.54 శాతం, రష్యా 13.8 శాతం, సీఐఎస్ దేశాలకు 14.8 శాతం చొప్పున పెరిగాయి. అదే విధంగా జపాన్ ఎగుమతులు 11.66 శాతం పెరిగాయి.
చైనాకూ ఆకర్షణీయంగా..
2018-19లో మనదేశం నుంచి చైనా కు 230 మిలియన్ డాలర్ల (సుమారు రూ.1725 కోట్ల) విలువైన ఎగుమతులు జరిగాయి. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 25 శాతం అధికంగా 288 మిలియన్ డాలర్ల (సుమారు రూ.2160 కోట్ల) ఎగుమతులు నమోదయ్యాయి. కేంద్రప్రభుత్వం, ఫార్మాగ్జిల్ గత కొంత కాలంగా ఈ పొరుగు దేశానికి ఔషధ ఎగుమతులు పెంచేందుకు చేసిన ప్రయత్నాలు నెమ్మదిగా ఫలితాలనిస్తున్నట్లు స్పష్టమవుతోంది. 'కరోనా' సమస్య లేనిపక్షంలో చైనా ఎగుమతులు 300 మిలియన్ డాలర్లకు మించేవని పరిశ్రమ వర్గాలు పేర్కొంటున్నాయి.
బల్క్ రసాయనాల తయారీ పార్కుల ఏర్పాటు
ఔషధాల తయారీకి అవసరమైన బల్క్ రసాయనాల కోసం మనదేశం చైనా మీద అధికంగా ఆధారపడుతోంది. దాదాపు 60 నుంచి 70 శాతం మేరకు బల్క్ రసాయనాలు చైనా నుంచే వస్తున్నాయి. ఈ విభాగంలో పొరుగుదేశం మీద ఆధారపడటాన్ని తగ్గించటానికి 'ఫార్మాగ్జిల్' తరఫున ఈ ఏడాది ప్రారంభంలో కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఒక నివేదిక అందజేసినట్లు డైరెక్టర్ జనరల్ ఆర్. ఉదయభాస్కర్ వెల్లడించారు. రాష్ట్రాల భాగస్వామ్యంతో మూడు చోట్ల బల్క్ డ్రగ్ పార్కులు ఏర్పాటు చేయాలనేది ఈ నివేదికలో ముఖ్యాంశం. దీనికి కేంద్ర ప్రభుత్వం సానుకూలంగా స్పందించినట్లు ఆయన పేర్కొన్నారు. ఒక్కో బల్క్డ్రగ్ పార్కుకు వచ్చే అయిదేళ్ల కాలంలో కేంద్రం రూ.1,000 కోట్లు గ్రాంట్ ఇస్తుంది. ఈ పార్కుల్లో బల్క్ రసాయనాల తయారీ చేపట్టే కంపెనీలకు పలు రకాల రాయితీలు అందిస్తారు. దీనివల్ల సమీప భవిష్యత్తులో బల్క్ రసాయనాల తయారీలో స్వయం సమృద్ధి సాధించే వీలుకలుగుతుందని ఉదయ భాస్కర్ వివరించారు.