నూతన వ్యవసాయ చట్టాలతో దేశ రైతులకు ప్రమాదం పొంచి ఉందని దేశంలోని వివిధ విశ్వవిద్యాలయాలకు చెందిన 10 మంది ప్రస్తుత, మాజీ ఆర్థికశాస్త్ర ప్రొఫెసర్లు తెలిపారు. ఈ మేరకు కేంద్ర వ్యవసాయశాఖ మంత్రి నరేంద్రసింగ్ తోమర్కు లేఖ రాశారు. రైతుల ఆర్థిక పరిస్థితులను మెరుగు పరచడానికే చట్టాలు తెచ్చామని కేంద్రం చెబుతున్నప్పటికీ పరిస్థితులు వేరుగా ఉన్నట్లు పేర్కొన్నారు. దేశ చిన్న, సన్నకారు రైతుల ప్రయోజనాలకు విరుద్ధంగా ఉన్న ఈ 3 చట్టాలను రద్దు చేయాలని సూచించారు. ఈ చట్టాలు ఎందుకు రద్దు చేయాలో వివరిస్తూ.. 5 ప్రధాన అంశాలను ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకొస్తున్నట్లు చెప్పారు. లేఖపై సంతకాలు చేసిన వారిలో హైదరాబాద్ యూనివర్సిటీ రిటైర్డ్ ఎకనమిక్ ప్రొఫెసర్ డి.నరసింహారెడ్డి, టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సైన్సెస్లో నాబార్డ్ ఛైర్ ప్రొఫెసర్ ఆర్.రామకుమార్ తదితరులున్నారు.
రాష్ట్రాల పాత్రను తగ్గించడం
రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల చేతుల్లో ఉన్న వ్యవసాయ మార్కెట్ల నియంత్రణాధికారాన్ని తోసిపుచ్చుతూ కేంద్రం చట్టం చేయడం తప్పు. గ్రామస్థాయిల్లో రైతులకు జవాబుదారీగా అందుబాటులో ఉండేది రాష్ట్ర ప్రభుత్వ యంత్రాంగమే తప్ప కేంద్రం కాదు. అందువల్ల వ్యవసాయ మార్కెట్ యార్డులను రాష్ట్రాలు నియంత్రించడమే మేలు. 2019 జులైలో కేంద్ర వ్యవసాయశాఖ చెప్పినదాని ప్రకారం ప్రైవేటు మండీలు, ఈ-ట్రేడింగ్, ఎలక్ట్రానిక్ పేమెంట్, ఈనామ్లను అనుమతిస్తూ 20 రాష్ట్రాలు ఏపీఎంసీ చట్టాలను సవరించాయి. అవన్నీ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నియంత్రణలోనే పనిచేసేలా అందులో నిబంధన విధించారు. నూతన సంస్కరణలు, విధానాలు విజయవంతం కావాలంటే రైతులు, వ్యాపారులు, కమీషన్ ఏజెంట్లలాంటి భాగస్వాములందరి నుంచి కొనుగోళ్లు జరగాలి. ఈ వ్యవహారాలను స్థానిక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా నియంత్రించే స్థాయి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకే ఉంటుంది. కాగా అన్నింటికే ఒకే విధానాన్ని అవలంబించే కేంద్ర చట్టం ద్వారా ఏమాత్రం ప్రయోజనం ఉండదు.
రెండు మార్కెట్లు.. రెండు నిబంధనలు
కొత్త చట్టం కింద రెండు మార్కెట్లు, రెండు నిబంధనలు ఉంటాయి. ఒకవైపు ఏమాత్రం నియంత్రణలు లేని ప్రైవేటు వ్యవస్థ, మరోవైపు నియంత్రణల మధ్య నడిచే ఏపీఎంసీ మార్కెట్ యార్డులు ఉంటాయి. భిన్న చట్టాలు, భిన్న మార్కెట్ రుసుములు, నిబంధనలు అమలవుతాయి. ఈ పరిస్థితులతో ఇప్పటికే వ్యాపారులు నియంత్రిత మార్కెట్ నుంచి అనియంత్రిత వ్యవస్థలోకి వెళ్లిపోతున్నారు. ఒకవేళ ఏపీఎంసీ మార్కెట్లలో అధికారులు, వ్యాపారుల మధ్య లోపాయికారీ ఒప్పందాలు జరగడమే ప్రధాన సమస్య అయితే అదే పరిస్థితి బయటి ప్రైవేటు మార్కెట్లోనూ కనిపించడం ఖాయం. ఇలాంటి మోసాలను అరికట్టడానికి ఏపీఎంసీ మార్కెట్లలో అధికార యంత్రాంగం ఉంది. ప్రైవేటు మార్కెట్లలో అలాంటి వ్యవస్థ ఏదీ ఉండదు. దానివల్ల ధరలతో పాటు, తూకాలు, గ్రేడింగ్, తేమ లాంటి విషయాల్లో రైతులను దోపిడీ చేయడానికి ఎక్కువ అవకాశం ఉంటుంది.
ధరల సమస్య
ఈ చట్టాలు రాకముందు నుంచీ వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల విక్రయాలు ఏపీఎంసీ మార్కెట్ యార్డుల బయటే పెద్దఎత్తున సాగుతున్నాయి. అయినప్పటికీ రోజువారీ వేలం ప్రక్రియల ద్వారా ఏపీఎంసీ మార్కెట్ యార్డులు ధరల కొలమానాలను నిర్ధరిస్తున్నాయి. రైతులకు నమ్మకమైన ధరల సంకేతాన్నిస్తున్నాయి. ప్రైవేటు వ్యాపారులు ఎక్కడికక్కడ వ్యాపారాలు నిర్వహించడంవల్ల అక్కడ మార్కెట్ వాతావరణం ఉండదు. దానివల్ల మార్కెట్ పూర్తిగా విచ్ఛిన్నమై గుత్తాధిపత్యానికి దారితీస్తుంది. వ్యాపారులు సామూహికంగా ఉంటే ఉత్పత్తుల కొనుగోలుకు ప్రత్యక్షంగా పోటీపడతారు. ఇక్కడ విచ్ఛిన్నంగా ఉండటం వల్ల పోటీ అనేది కనిపించదు. 2006లో బిహార్ ప్రభుత్వం ఏపీఎంసీ చట్టాన్ని రద్దుచేసిన తర్వాత అక్కడ వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు కొనుగోలు చేసే వ్యాపారులు లేక రైతుల బేరసారాల శక్తి తగ్గిపోయింది. దానివల్ల ఇతర రాష్ట్రాలకంటే అతితక్కువ ధరకు అమ్ముకోవాల్సి వస్తోంది.
ఒప్పంద వ్యవసాయంలో అసమానతలు
కాంట్రాక్ట్ వ్యవసాయానికి సంబంధించిన చట్టం భాగస్వాముల మధ్య విపరీతమైన అసమానతలు కల్పిస్తోంది. ఓవైపు చిన్న రైతులు, మరోవైపు పెద్ద కంపెనీలు ఉంటాయి. ఇక్కడ రైతుల ప్రయోజనాలను కాపాడేందుకు అవసరమైన వ్యవస్థ లేదు. ఈ చట్టం ద్వారా భూమి లీజు నిబంధనలను సరళీకరించడంతో కార్పొరేట్ సంస్థలు భారీమొత్తంలో లీజుకు తీసుకొని కాంట్రాక్ట్ వ్యవసాయం చేయడానికి వీలవుతోంది. ఒకవైపు కాంట్రాక్ట్ వ్యవసాయం అన్నది స్వచ్ఛందమని చెబుతున్నా, మరోవైపు వ్యవసాయాన్ని గిట్టుబాటు కాకుండా చేసి రైతులను ఇబ్బందికర పరిస్థితుల్లోకి నెడితే వారు విధిలేని పరిస్థితుల్లో ఈ వ్యవస్థలోకి రాక తప్పని పరిస్థితి నెలకొంటుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో రైతు ప్రయోజనాలకు రక్షణ లేకపోతే ఈ చట్టం వల్ల తలెత్తే పరిస్థితులు భిన్నంగా ఉంటాయి.
పెద్ద సంస్థల చేతుల్లోకి
రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నియంత్రణలు, లైసెన్సులు, నిల్వల పరిమితులు, ప్రాసెసింగ్, మార్కెట్ ఆంక్షల నుంచి వ్యాపార సంస్థలకు విముక్తి కల్పించడం వల్ల మార్కెట్, సప్లైచైన్ అంతా పెద్ద సంస్థల చేతుల్లోకి పోయే ప్రమాదం ఉంది. ఇప్పటికే అమెరికా, ఐరోపాల్లో ఇలాంటి పరిస్థితి నెలకొంది. అది అంతిమంగా "గెట్ బిగ్ ఆర్ గెటవుట్" అన్న పరిస్థితికి దారితీస్తుంది. వ్యవసాయ వ్యాపారం నుంచి చిన్న రైతులు, వ్యాపారులను బయటికి నెట్టేస్తుంది. దీనికి బదులు భారతీయ రైతుల బేరసారాల శక్తిని పెంచే వ్యవస్థ కావాలి. వాల్యూచైన్లో వారి భాగస్వామ్యాన్ని పెంచాలి. ప్రాసెసింగ్, మార్కెటింగ్, మౌలిక వసతులను రైతులు, వ్యవసాయ ఉత్పత్తి సంఘాల చేతుల్లో పెట్టాలి. అప్పుడే రైతుల ఆదాయం పెరుగుతుంది.
ఇదీ చూడండి: సాగు చట్టాల ప్రయోజనాలపై నేడు మోదీ ప్రసంగం