కృష్ణా జిల్లాలోని పెడన... కలంకారీ పరిశ్రమకు పుట్టినిళ్లు. 80 శాతం కుటుంబాలకిదే జీవనాధారం. చేతితో అచ్చులు వేస్తూ అందమైన వస్త్రాల తయారీ ఇక్కడి కార్మికుల ప్రత్యేకత. దేశ విదేశాల్లోనూ కలంకారీ వస్త్రాలకు ప్రత్యేక గుర్తింపు ఉంది.
కలంకారీ కార్మికులకు ఈ వేసవి ఉక్కిరి బిక్కిరి చేస్తోంది. అవసరమైన నీరు లభించకపోవడం సమస్యగా మారింది. పదేళ్ల క్రితం వరకు పెడన సమీపంలోని బందరు కాలువలో నీటి ప్రవాహం ఉండేది. రానురాను పరిస్థితి మారింది. ఎగువన ప్రకాశం బ్యారేజీలో నీటికొరత కారణంగా ఒకే పంటకు నీరు ఇస్తున్నారు. నవంబర్ ముగిశాక కాలువలో నీటిప్రవాహం ఆగిపోతుంది. అప్పట్నుంచి కళంకారీలకు కష్టాలు మొదలవుతాయి. 6 నెలలపాటు నీటి కోసం రోజూ వెతుక్కోవాల్సి వస్తోంది. వందల కిలోమీటర్లు పయనించాల్సి ఉంటుంది.
పెడన నుంచి ఆటోలు, లారీల్లో వస్త్రాలను 70 కిలోమీటర్ల దూరంలోని శ్రీకాకుళం గ్రామ సమీపంలోని కృష్ణా నదికి వస్తారు. అక్కడా ప్రవాహం ఆగిపోతే విజయవాడ సమీపంలోని పెద్ద పులిపాక వెళ్తారు. ప్రకాశం బ్యారేజీ నుంచి దిగువకు నీటి ప్రవాహం పూర్తిగా ఆగిపోయిన కారణంగా... ఇప్పుడు ఆ పరిస్థితీ చేయిదాటి పోయింది.
తాగునీటి కోసం బందరు కాలువకు ఏటా వదిలే నీరు ఈసారి ఇంకా రాలేదు. విధిలేని పరిస్థితుల్లో గోదావరి ప్రవాహాన్ని నమ్ముకుంటున్నారీ పెడన కలంకారీలు. 200 కిలోమీటర్లలోని ప్రయాణించి తూర్పుగోదావరి జిల్లా సిద్ధాంతం వెళ్తున్నారు. రవాణా ఖర్చులు తడిసి మోపెడవుతున్నాయి. భారాన్ని భరించలేక పరిశ్రమ మూసివేతకు సిద్ధమవుతున్నారీ కార్మికులు.
కలంకారీ వస్త్రాలు తడిపేందుకు శుద్ధమైన నీరే కావాలి. ఉప్పు నీరు వాడితే నాణ్యత దెబ్బతింటుంది. సిద్దాంతం ప్రాంతంలో ఉదయం 11లోపే ఈ ప్రక్రియ పూర్తి చేయాలి లేకుంటే ఉప్పునీరు వచ్చేస్తుంది. రాత్రంతా ప్రయాణించి ఉదయానికి నదీతీరానికి చేరుకుంటున్నారు. మండుటెండలో ఇసుక తెన్నెలు వేడెక్కి కాళ్లు బొబ్బలెక్కిత్తున్నాయి. ఒక్కోసారి ఆటోలు నదీతీరంలో ఇరుక్కుపోతే ఆ బాధలు వర్ణనాతీతం.
చిత్తూరు జిల్లా శ్రీకాళహస్తిలో కలంకారీ కార్మికులకూ ఇదే సమస్య రాగా... అక్కడి ప్రజాప్రతినిధులు ప్రత్యేకంగా చెరువు తవ్వించారు. ముందుగా నీటితో నింపి వేసవిలో నాటికి అందుబాటులో ఉంచి కలంకారీ కార్మికుల కష్టాలు తీర్చారు. తమ ప్రాంతంలోనూ ఇలాగే శాశ్వత చర్యలు తీసుకోవాలని పెడన కలంకారీలు ప్రభుత్వాన్ని కోరుతున్నారు.
మామూలు రోజుల్లోనే పెట్టిన పెట్టుబడి రాక కలంకారీలు ఆర్థికంగా చితికిపోతున్నారు. వేసవి వచ్చిందంటే అదనంగా ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోందని... కొనుగోలు దారులూ ధర పెంచడం లేదని చెబుతున్నారు. ఎంత కష్టపడినా పూటగడవడం లేదని కన్నీళ్లు పెట్టుకుంటున్నారు.
