ETV Bharat / state

ఆధునిక దేవాలయానికి 69 ఏళ్లు - రాతి కట్టడాల్లో ప్రపంచంలోనే నంబర్ వన్ - NAGARJUNA SAGAR DAM SPECIALITIES

నాగార్జునసాగర్ ప్రాజెక్టు నిర్మాణానికి 1955లో పునాది - 1974లో పూర్తయిన నిర్మాణం

special_features_of_nagarjuna_sagar_dam
special_features_of_nagarjuna_sagar_dam (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Andhra Pradesh Team

Published : Dec 10, 2024, 2:01 PM IST

Special Features of Nagarjuna Sagar Dam : ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటులో లేనప్పుడు ప్రజలే చేయి చేయి కలిపి నిర్మించిన వారధి నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాం. కళ్ల ముందు సజీవ సాక్ష్యం నాగార్జునసాగర్‌. ఇది మానవ నిర్మిత మహాసాగరం. 1955లో అప్పటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ డిసెంబరు 10న శంకుస్థాపన చేశారు. నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాంకు శంకుస్థాపన చేసి నేటికి 69 ఏళ్లు. ఈ సందర్భంగా డ్యాం విశిష్టతను తెలుసుకుందాం.

శంకుస్థాపన సందర్భంగా ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ మాట్లాడుతూ ‘నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాంకు పునాది రాయి వేయడాన్ని పవిత్ర కార్యంగా భావిస్తున్నా. ఇది నవభారత మానవతా మందిరానికి పునాది. దేశమంతటా మనం నిర్మించబోయే మరెన్నో ఆధునిక దేవాలయాలకిది సంకేతం’ అని జాతిని ఉద్దేశించి ప్రసంగించారు.

1955 డిసెంబరు 10న నెహ్రూ శంకుస్థాపన చేసిన తర్వాత 1956 నుంచి ప్రాజెక్టు నిర్మాణ పనులు ప్రారంభమయ్యాయి. 1967 ఆగస్టు 4న అప్పటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ కాలువలకు నీరు వదిలి ప్రాజెక్టును జాతికి అంకితం చేశారు. 1970 నాటికి డ్యాం పూర్తిస్థాయిలో నిర్మించగా 1974 నాటికి రేడియల్‌ క్రస్టుగేట్లు అమర్చారు. నాటి నుంచి నేటి వరకూ రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో దాదాపు 22 లక్షల ఎకరాలకు నీరంది సస్యశ్యామలంగా మారింది. వేలాది గ్రామాలు, పరిశ్రమలకు వెలుగులు నింపింది. కోట్లాది మందికి ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా ఉపాధి కల్పిస్తూ ఆంధ్రరాష్ట్ర అన్నపూర్ణగా ఖ్యాతి గాంచింది. సాగర్‌ డ్యాం నిర్మాణానికి రూ.132.69 కోట్లు ఖర్చయింది.

Nagarjuna Sagar Dam
శంకుస్థాపన చేస్తున్న నాటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ (ETV Bharat)

నాగార్జునసాగర్​-శ్రీశైలం బోటు షికారు ప్రారంభం - ప్యాకేజి వివరాలివే

Nagarjuna Sagar Dam
డ్యాం నిర్మాణానికి ముందు (ETV Bharat)

నాగార్ఙునసాగర్ ​డ్యాం విశిష్టత

  • రాతి కట్టడాల్లో ప్రపంచంలోనే మొదటి స్థానం
  • జలాశయ విస్తీర్ణంలో ప్రపంచంలోనే మూడో స్థానం
  • సాగర్​ మొత్తం ఆనకట్ట పొడవు 1.59 కి.మీ
  • రాతి కట్టడం పొడవు 4,756 అడుగులు
  • ఎడమవైపు మట్టి కట్ట పొడవు 8,400 అడుగులు
  • కుడివైపు మట్టి కట్ట పొడవు 2,800 అడుగులు
  • రేడియల్​ క్రస్టు గేట్లు 26
  • గరిష్ట నీటి మట్టం 590 అడుగులు
  • డెడ్​స్టోరేజీ లెవల్​ 490 అడుగులు
  • సాగర్​ వద్ద సముద్రమట్టం 246 అడుగులు
  • స్పిల్​వే వరకు డ్యాం ఎత్తు 546 అడుగులు
  • రిజర్వాయర్​ వైశాల్యం 110 చగరపు మైళ్లు

పరవళ్లు తొక్కుతున్న కృష్ణమ్మ - ప్రకాశం బ్యారేజి 40 గేట్లు ఎత్తి నీటి విడుదల

Special Features of Nagarjuna Sagar Dam : ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటులో లేనప్పుడు ప్రజలే చేయి చేయి కలిపి నిర్మించిన వారధి నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాం. కళ్ల ముందు సజీవ సాక్ష్యం నాగార్జునసాగర్‌. ఇది మానవ నిర్మిత మహాసాగరం. 1955లో అప్పటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ డిసెంబరు 10న శంకుస్థాపన చేశారు. నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాంకు శంకుస్థాపన చేసి నేటికి 69 ఏళ్లు. ఈ సందర్భంగా డ్యాం విశిష్టతను తెలుసుకుందాం.

శంకుస్థాపన సందర్భంగా ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ మాట్లాడుతూ ‘నాగార్జునసాగర్‌ డ్యాంకు పునాది రాయి వేయడాన్ని పవిత్ర కార్యంగా భావిస్తున్నా. ఇది నవభారత మానవతా మందిరానికి పునాది. దేశమంతటా మనం నిర్మించబోయే మరెన్నో ఆధునిక దేవాలయాలకిది సంకేతం’ అని జాతిని ఉద్దేశించి ప్రసంగించారు.

1955 డిసెంబరు 10న నెహ్రూ శంకుస్థాపన చేసిన తర్వాత 1956 నుంచి ప్రాజెక్టు నిర్మాణ పనులు ప్రారంభమయ్యాయి. 1967 ఆగస్టు 4న అప్పటి ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ కాలువలకు నీరు వదిలి ప్రాజెక్టును జాతికి అంకితం చేశారు. 1970 నాటికి డ్యాం పూర్తిస్థాయిలో నిర్మించగా 1974 నాటికి రేడియల్‌ క్రస్టుగేట్లు అమర్చారు. నాటి నుంచి నేటి వరకూ రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల్లో దాదాపు 22 లక్షల ఎకరాలకు నీరంది సస్యశ్యామలంగా మారింది. వేలాది గ్రామాలు, పరిశ్రమలకు వెలుగులు నింపింది. కోట్లాది మందికి ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా ఉపాధి కల్పిస్తూ ఆంధ్రరాష్ట్ర అన్నపూర్ణగా ఖ్యాతి గాంచింది. సాగర్‌ డ్యాం నిర్మాణానికి రూ.132.69 కోట్లు ఖర్చయింది.

Nagarjuna Sagar Dam
శంకుస్థాపన చేస్తున్న నాటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ (ETV Bharat)

నాగార్జునసాగర్​-శ్రీశైలం బోటు షికారు ప్రారంభం - ప్యాకేజి వివరాలివే

Nagarjuna Sagar Dam
డ్యాం నిర్మాణానికి ముందు (ETV Bharat)

నాగార్ఙునసాగర్ ​డ్యాం విశిష్టత

  • రాతి కట్టడాల్లో ప్రపంచంలోనే మొదటి స్థానం
  • జలాశయ విస్తీర్ణంలో ప్రపంచంలోనే మూడో స్థానం
  • సాగర్​ మొత్తం ఆనకట్ట పొడవు 1.59 కి.మీ
  • రాతి కట్టడం పొడవు 4,756 అడుగులు
  • ఎడమవైపు మట్టి కట్ట పొడవు 8,400 అడుగులు
  • కుడివైపు మట్టి కట్ట పొడవు 2,800 అడుగులు
  • రేడియల్​ క్రస్టు గేట్లు 26
  • గరిష్ట నీటి మట్టం 590 అడుగులు
  • డెడ్​స్టోరేజీ లెవల్​ 490 అడుగులు
  • సాగర్​ వద్ద సముద్రమట్టం 246 అడుగులు
  • స్పిల్​వే వరకు డ్యాం ఎత్తు 546 అడుగులు
  • రిజర్వాయర్​ వైశాల్యం 110 చగరపు మైళ్లు

పరవళ్లు తొక్కుతున్న కృష్ణమ్మ - ప్రకాశం బ్యారేజి 40 గేట్లు ఎత్తి నీటి విడుదల

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.