ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚੋਂ ਦਮੇ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦਮਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਫਾਰ ਅਸਥਮਾ (GINA) ਵੱਲੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਾਗਮ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸਥਮਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਦਮਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1993 ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਫਾਰ ਅਸਥਮਾ (GINA) ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਦਿਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1998 ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 339 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸਥਮਾ ਸੀ ਅਤੇ 2016 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦਮੇ ਕਾਰਨ 417,918 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦਮੇ ਦਾ ਇਲਾਜ ਬਿਲਕੁਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਦਮਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵ: ਦਮਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਉਮਰ, ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਗਿਆਨ, ਸਸਤੀ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਦਮੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਅਕਸਰ ਗਲਤ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਇਲਾਜ, ਜਿਸ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਾਨਾਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸੰਖਿਆ ਵਧਦੀ ਰਹੇਗੀ।
ਅਸਥਮਾ ਕੀ ਹੈ:- ਦਮਾ ਇੱਕ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਮੇ ਦੇ ਕਈ ਲੱਛਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦਮਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਲੱਛਣ:- ਦਮਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਕਾਰਕ ਜਿਵੇਂ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ, ਕੋਈ ਵੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ, ਐਲਰਜੀ, ਲਾਗ, ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਆਦਿ ਦਮੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਮੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ
- ਛਾਤੀ ਦੀ ਤੰਗੀ
- ਘਰਘਰਾਹਟ
- ਖੰਘ
ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਕਾਰਕ ਵੀ ਦਮੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਦਮਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਮਾ ਕੁਝ ਸਰੀਰਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ, ਐਲਰਜੀ, ਲਾਗ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਮੇ ਦੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਮੌਸਮ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ
- ਧੂੜ, ਰੁੱਖ ਜਾਂ ਘਾਹ ਦੇ ਪਰਾਗ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ
- ਧੂੰਆਂ
- ਤੇਜ਼ ਗੰਧਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਤਰ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ
- ਤਣਾਅ
- ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰੇਟ ਜਾਂ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ
- ਵਾਇਰਲ ਲਾਗ
ਸਾਵਧਾਨੀਆ:-
- ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਵਾ ਸਾਫ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਧੂੜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਨਹੇਲਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ।
- ਜੇਕਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਰਨ ਪਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਵਾਧੂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਪਹਿਲਾ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਣ ਨਾ ਦਿਓ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਸਾਹ ਦੀ ਨਾਲੀ ਦੀ ਸੋਜ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।
ਇਲਾਜ:- ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਧਾਰਨ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦਮੇ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਡਾਕਟਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦਮਾ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Asthma Patient: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਸਥਮਾ ਨਾਲ ਪੀੜਿਤ ਹੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ
