ਮੌਸਮ ਦੇ ਠੰਡੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਦਿਨ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨਹ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਹ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਊਰਜਾ ਘੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਕੁਝ ਲਈ ਅਸਥਾਈ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਪਤਝੜ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਮੌਸਮੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਵਿਕਾਰ (Seasonal affective disorder) ਵੱਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
SAD ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਤੱਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ...
- ਖ਼ਰਾਬ ਮੂਡ
- ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਜਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕਮੀ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਖ਼ੁਸ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ
- ਭੁੱਖ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਖਾਣਾ)
- ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਵ (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ
- ਨੀਂਦ),
- ਬੁਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਖੋਜਕਾਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਈਪੋਥੈਲਮਸ (The area of the brain that controls biological processes such as mood, sleep and appetite) ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੇਲਾਟੋਨਿਨ (A hormone that regulates our sleep-wake cycle) ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ। ਜੋ ਪਾਈਨਲ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ)।
ਕੁਝ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰਕੇਡੀਅਨ ਆਰਡਰ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸੌਣ-ਜਾਗਣ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬੇਸ਼ੱਕ ਖੇਡ 'ਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ SAD ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖਾਸ ਖੋਜ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਲਿੰਗ ਅੰਤਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਕੁਝ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੌਸਮ ਬਦਲਣ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਆਉਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਦਰਤੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
SAD ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਦਖਲ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਥੈਰੇਪੀ) ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਲੈਣਾ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿਰੋਧੀ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਥੈਰੇਪੀ (ਜੋ ਸਾਡੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ) SAD ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਇਲਾਜ ਹੈ।
ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਬੋਧਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰਕ ਥੈਰੇਪੀ (ਸੀਬੀਟੀ) ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਈਟ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਹ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ।
ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਲਾਈਟ ਥੈਰੇਪੀ ਇਲਾਜ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਰੂਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 20-30 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਚਮਕਦਾਰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਬਕਸੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਂ ਹੇਠਾਂ ਬੈਠਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
CBT ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਵਿਵਹਾਰਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਸਮੀ ਉਦਾਸੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸ਼ੌਕ ਵਰਗੀਆਂ ਅਨੰਦਦਾਇਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਲਾਈਟ ਥੈਰੇਪੀ ਵੀ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਵਜੋਂ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਥੈਰੇਪੀ ਹੈ, SAD ਲਈ ਇੱਕਲੇ ਇਲਾਜ ਵੱਜੋਂ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਅਸੰਗਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲਾਈਟ ਥੈਰੇਪੀ SAD ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਐਂਟੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨਸ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਵਰਲਡ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਡੇਅ 2021 : ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ
